Cần làm rõ trách nhiệm với nhà thầu Trung Quốc tại Dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình

Tổng thầu EPC thực hiện Dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình là Tổng công ty Tư vấn và thầu khoán Hoàn Cầu (Trung Quốc)

Theo đó, Phó Thủ tướng khẳng định, việc xử lý tồn tại của hợp đồng EPC Dự án Nhà máy Đạm Ninh Bình thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư và nhà thầu. Do đó, Phó Thủ tướng yêu cầu Tập đoàn Hóa chất Việt Nam (Vinachem) nghiên cứu, chỉ đạo BQL Dự án Đạm Ninh Bình và chịu trách nhiệm xử lý dứt điểm các tồn tại về hợp đồng.

Cụ thể, Bộ Công Thương có trách nhiệm yêu cầu các bên rà soát tính pháp lý của hợp đồng EPC của dự án, bảo đảm tuân thủ các quy định về hợp đồng xây dựng.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu cần làm rõ trách nhiệm của các bên tham gia hợp đồng, trách nhiệm của các cá nhân trong quá trình thực hiện hợp đồng.

“Vinachem căn cứ vào kết quả giải quyết các nội dung tồn tại của hợp đồng để thực hiện quyết toán hợp đồng EPC. Đối với các nội dung công việc, gói thầu, hạng mục công trình độc lập hoàn thành đưa vào sử dụng, việc quyết toán thực hiện theo quy định Thông tư số 9 năm 2016 của Bộ Tài chính về quyết toán dự án hoàn thành thuộc nguồn vốn nhà nước”, văn bản nêu.

Liên quan đến việc hoàn thiện hồ sơ hoàn công, chủ đầu tư được yêu cầu phải thực hiện theo quy định của pháp luật về xây dựng tại thời điểm thực hiện dự án. Việc khai bổ sung hải quan đối với giá trị vật tư, thiết bị, hàng hóa nhập khẩu được thực hiện theo Thông tư 38 năm 2015 của Bộ Tài chính về thủ tục thuế, hải quan. Việc hoàn thuế giá trị gia tăng thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế.

Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ yêu cầu Vinachem có trách nhiệm thu xếp vốn để thanh toán theo hợp đồng đã ký kết. Trường hợp vay vốn, Phó Thủ tướng lưu ý chủ đầu tư cần có phương án vay, trả nợ hợp lý gửi các ngân hàng thương mại thẩm định, quyết định việc cho vay phù hợp với Luật Các tổ chức tín dụng và các quy định khác của pháp luật.

Nhà máy Đạm Ninh Bình vốn là một công trình trọng điểm của ngành hóa chất Việt Nam. Dự án do Vinachem đầu tư, có tổng vốn lên đến 667 triệu USD (tương đương 12.000 tỷ đồng), quy mô công suất 560.000 tấn ure/năm, đặt tại Khu công nghiệp Khánh Phú (Ninh Bình). Tổng thầu EPC thực hiện dự án là Tổng công ty Tư vấn và thầu khoán Hoàn Cầu, Trung Quốc (HQC)

Trải qua gần 1 thập kỷ xây dựng và vận hành giữa Đạm Ninh Bình và nhà thầu HQC vẫn chưa thể quyết toán. Theo báo cáo của Bộ Công Thương, từ đầu năm 2013 đến nay, Vinachem đã tiến hành họp đàm phán chính thức với HQC 16 cuộc, trong đó có 5 cuộc do tổng giám đốc hai bên chủ trì để giải quyết những tồn tại của hợp đồng.

Đạm Ninh Bình được chấp thuận đầu tư từ năm 2008 với tổng vốn đầu tư 667 triệu USD, công suất 560.000 tấn ure. Vốn chủ sở hữu của Vinachem khi đó là 100 triệu USD và được phía Eximbank Trung Quốc đề nghị cho vay 250 triệu USD với lãi suất 4%/năm, với điều kiện ký kết hợp đồng với tổng thầu Trung Quốc.

Tính toán của báo cáo khả thi cho thấy, số lỗ được lên kế hoạch là 47 triệu USD trong 3 năm hoạt động đầu tiên, tương đương 1.055 tỷ đồng. Song, theo báo cáo của công ty, đến đầu tháng 9/2016, tổng cộng lỗ từ khi đi vào hoạt động đã là 2.692 tỷ đồng (năm 2013 lỗ 906 tỷ đồng, năm 2014 lỗ 738 tỷ đồng, năm 2015, lỗ 592 tỷ đồng và 6 tháng đầu năm 2016 lỗ 456,9 tỷ đồng).

Ngoài ra, công ty còn có khoản vay dài hạn hơn 8.375 tỷ đồng và khoản vay ngắn hạn hơn 1.746 tỷ đồng. Trong đó, nợ quá hạn lên tới hơn 610 tỷ đồng. Mặc dù Vinachem đã hỗ trợ công ty trả nợ thay khoản nợ gốc và lãi vay đầu tư đến hết năm 2016, nhưng công ty vẫn không thể cân đối dòng tiền để trả cho các khoản vay ngắn hạn.

Công ty này tính toán, nếu dừng chạy máy toàn bộ, Nhà máy đạm Ninh Bình sẽ lỗ khoảng 1.200 tỷ đồng trong năm 2017 do vẫn phải trả các chi phí liên quan. Tuy nhiên, nếu sản xuất 290.000 tấn ure, số lỗ có thể giảm đi 250 tỷ đồng.

Phan Chinh - Hiệp Phạm