Khan tiền lẻ, cò chợ đen thổi giá kiếm lời

THCL Để đổi được tiền lẻ mừng tuổi, đi lễ vào dịp tết, những người đổi tiền phải chịu mức phí “cắt cổ” từ 20-30% thậm chí lên đến 50%.

Mới đây, Thống đốc NHNN ban hành công văn về việc đảm bảo an toàn, thông suốt hoạt động ngân hàng dịp Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017. Theo đó, NHNN chi nhánh tỉnh, thành phố và các TCTD trước, trong và sau dịp Tết Nguyên đán tiếp tục thực hiện nghiêm chỉ đạo của Thống đốc NHNN tuyệt đối không chi các loại tiền mới in còn nguyên seri (nếu còn tồn kho) từ 5.000 đồng trở xuống vào lưu thông, chỉ chi các loại tiền đã qua lưu thông để đáp ứng nhu cầu thanh toán của người dân. Đối với tiền mệnh giá nhỏ từ 5.000 đồng trở xuống đủ tiêu chuẩn lưu thông (đã qua sử dụng) đang bảo quản trong kho, NHNN sẽ chuyển Sở giao dịch và các chi nhánh NHNN tỉnh, thành phố để đưa ra lưu thông.Như mọi năm, các loại tiền lẻ mừng tuổi nhận được sự quan tâm nhiều nhất năm nay là tiền mệnh giá từ 5.000 đồng, 10.000 đồng, 20.000 đồng. Khác với nhiều mặt hàng khác, tiền lẻ càng bé thì phí đổi càng cao. Các loại tiền mệnh giá 500, 1.000, 2.000 đồng thường có phí đổi là 10 “ăn” 6-7 (tức là đổi 10.000 đồng thì nhận lại 6.000-7.000 tiền lẻ - PV), thậm chí là đổi 10 “ăn” 5. Các tiền “to” như 20.000 – 50.000 đồng chỉ 10 “ăn” 8 hoặc 9.

Tại “phố” đổi tiền lẻ Đinh Lễ (quận Hoàn Kiếm) - Khu phố đổi tiền nổi tiếng ở Hà Nội. Sau khi hỏi thăm qua một người chạy xe ôm, chúng tôi được giới thiệu tới chủ cơ sở đổi tiền lẻ tên M. Bà M khuyến cáo rằng: "Nếu đổi tiền lẻ vào thời điểm này là rất đắt vì tiền lẻ hiện đang rất khan hiếm. Bà M cũng cho biết với mệnh giá 500 đồng, 1.000 đồng là mức 30%, nghĩa là đổi 1 tệp 100.000 đồng tiền mới thì phải trả 130.000 – 140.000 đồng. Nhưng hiện nay, loại tiền mệnh giá 500, 1.000 đồng không còn in nữa nên giá tiền có thể còn cao hơn, thậm chí không đổi được tiền “mới coóng”. Đối với mức tiền 10.000 đồng, 20.000 đồng sẽ là 20%. Nếu như đổi nhiều thì sẽ được giảm giá".

Chủ một đầu mối đổi tiền lẻ tại khu vực Hà Trung (quận Hoàn Kiếm - Hà Nội) cho biết, anh có thể cung cấp tiền mới 100%, nguyên seri mệnh giá từ 200 đồng trở lên. Tuy nhiên, mức phí đổi với mệnh giá từ 50.000 đồng trở lên là 5,3 triệu "ăn" 5 triệu đồng. Với mệnh giá 10.000 đồng đến 50.000 đồng, phí chênh lệch chiếm 10-18%, số lượng nhiều thì phí đổi sẽ rẻ hơn.Với 5.000 đồng, chênh lệch là 15%, tiền 1.000 – 2.000 đồng chịu phí 30- 40%. Riêng tiền mệnh giá 200- 500 đồng phí sẽ là 100%, đổi số lượng lớn có thể giảm còn 70%.

Thị trường tiền lẻ “chợ đen” ngoài việc cung ứng lượng tiền lẻ rất lớn còn cung cấp tiền ngoại tệ lẻ, mới. Phí đổi ngoại tệ năm nay chưa có gì khác so với năm ngoái. Trong số những ngoại tệ mệnh giá nhỏ, đồng 2USD luôn được người dân Việt Nam coi là may mắn nên có phí đổi cao nhất. Tuy nhiên, độ đắt rẻ luôn phụ thuộc mã số seri. Còn đối với tiền cũ thì dựa vào năm sản xuất để đo giá trị. Tờ tiền nào càng lâu, càng "đồ cổ" thì giá trị càng cao. Một tờ 2USD mới toanh chỉ có giá 48.500 đồng/tờ, tuy nhiên tờ 2USD được in năm 1953 có giá 450.000 đồng/tờ, thậm chí, tờ tiền 2USD "siêu hiếm" được in năm 1917 có giá 2 triệu đồng/tờ.

Anh Đợi chủ dịch vụ đổi tiền lẻ ở Cầu Bươu, quận Hà Đông, Hà Nội cho biết: "Bộ tiền 2USD có seri VIP như tứ quý, tam hoa, phát lộc, lộc phát, thần tài... hiện rất có giá trị. Ví dụ, bộ tam hoa đuôi 999, 888 mình có sẵn và chỉ đổi khi giá 1,5 triệu đồng/bộ, bộ lộc phát đuôi 6868, 6886 có giá 1 triệu đồng/bộ". Nhận định về thị trường tiền lẻ, anh Đợi cho biết: "Vì tiền mệnh giá nhỏ khan hiếm nên phí đổi tiền sẽ cao hơn vào dịp sát Tết Âm lịch và cao hơn năm ngoái".

Chỉ cần gõ chữ “đổi tiền lẻ” lên thanh công cụ, Google có ngay hàng chục nghìn kết quả cần tìm kiếm. Các cơ sở đổi tiền lẻ trực tuyến đều cam kết mua bán tại nhà, đảm bảo tiền thật, trùng series và đặc biệt là chi phí đổi thấp. Nhiều mạng xã hội đều có các trang đổi tiền lẻ như trên Facebook, Zalo, Google+, Linked in... Thậm chí không ít người còn nhận được cả nhắn tin quảng cáo đổi tiền. Giá đổi thường là 10 “ăn” hoặc “8”. Các mệnh giá tiền sẵn có để phục vụ người đổi cũng rất phong phú. Từ 500, 1.000 đồng đến 5.000, 10.000 đồng, 100.000 đồng đều có.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, chi phí “hoa hồng” mà người dân phải trả cho các “cò” tiền lẻ được tính phần trăm mệnh giá tiền, đổi nhiều giá sẽ rẻ hơn. Tại những điểm đổi tiền online này, phí đổi tiền mệnh giá 2.000 đồng, 10.000 đồng, 20.000 đồng đều là 15%, nhưng phí đổi tiền mệnh giá nhỏ hơn, chẳng hạn 2.000 đồng lên tới 25%. Đáng chú ý là tờ 100 đồng, lâu lắm rồi người ta không còn thấy mệnh giá này được lưu thông, ngay cả mệnh giá 200 - 500 đồng cũng đã hiếm thấy, vậy mà trên các mục đổi tiền online vẫn có, nhưng phí đổi rất cao. Muốn sở hữu tờ tiền 100 đồng, khách phải trả 20.000 đồng, tỷ lệ là 200:1. Nếu mua khoảng từ 10 tờ trở lên, giá giảm còn 15.000 đồng 1 tờ.

Linh Vững