Vẫn có dư địa giảm lãi suất

Lợi nhuận từ đầu tư chứng khoán, trái phiếu Chính phủ (TPCP), tín phiếu giảm dần. Trong khi nhu cầu vay vốn của doanh nghiệp (DN) thấp mà nhu cầu gửi tiền vẫn cao, các ngân hàng đang đứng trước sức ép giảm lãi suất để đẩy tăng trưởng tín dụng (TTTD), bảo đảm chỉ tiêu lợi nhuận.

Từ đầu năm đến nay, mặc dù lãi suất huy động giảm dần nhưng tộc độ huy động tiền gửi của nhiều ngân hàng vẫn tăng. Báo cáo kết quả kinh doanh của một loạt ngân hàng công bố gần đây cho thấy nhu cầu gửi tiền của người dân vẫn khá cao. Tại hai ngân hàng thương mại (NHTM) Nhà nước lớn là Vietcombank và BIDV,tốc độ huy động tiền gửi đều đạt gần 14% tăng cao hơn nhiều so tốc độ cho vay là 6,6% và 1,63%. Tại ABC, mặc dù kết quả lợi nhuận không cao nhưng tốc độ tăng huy động vốn là 6,6% cao gấp đôi tốc độ cho vay. Tại Sacombank, MB Bank, những NHTM cổ phần lớn, tổng tiền gửi tăng lần lượt là 12,5% và 15,8% trong sáu tháng đầu năm. Ở nhóm ngân hàng nhỏ hơn, SHB có tốc độ tăng huy động vốn tăng gần 9%.

Báo cáo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, đến ngày 31-7, tổng phương tiện thanh toán toàn hệ thống tăng 7,36% huy động vốn tăng 6,98% trong khi tốc độ TTTD chỉ đạt là 3,68% chưa bằng một phần ba kế hoạch năm 2014. Cụ thể, huy động bằng VND tăng 7,92% huy động bằng ngoại tệ tăng 1,31% so cuối năm 2013. Mặt bằng lãi suất huy động và cho vay bằng VND đến nay đã giảm 0,5-1,5% điểm phần trăm so cuối năm 2013. Huy động được nhiều mà cho vay được ít khiến các ngân hàng phải xoay xở tìm lợi nhuận ở các thị trường khác. Điều này lý giải việc dòng vốn ngân hàng đổ dồn vào kênh tín phiếu NHNN và TPCP, mặc dù lợi nhuận lĩnh vực này không cao.

Theo công ty  Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), do khó khăn trong TTTD nên các ngân hàng tiếp tục đổ tiền vào kênh tín phiếu NHNN và TPCP, khiến giao dịch trên thị trường sôi động ở cả sơ cấp và thứ cấp trong tháng 7. Cùng với đó, lợi suất trái phiếu cũng rơi mạnh khi nhu cầu lớn. Thời gian tới, lợi nhuận của các ngân hàng từ thị trường này được dự đoán sẽ còn giảm nữa khi thị trường đang kỳ vọng lớn vào triển vọng ổn định kinh tế vĩ mô dài hạn của Việt Nam sau khi được nâng hạng tín nhiệm, khiến lợi suất  trái phiếu dài hạn sẽ còn giảm mạnh. Khi lợi nhuận từ kênh TPCP tiếp tục giảm, các NHTM sẽ phải cân đối giảm chi phí đầu vào bằng cách giảm lãi suất huy động hoặc tìm mọi biện pháp để kích thích TTTD. Trong nửa cuối năm 2014, sức ép đẩy mạnh tín dụng có thể sẽ gia tăng mạnh hơn đối với các ngân hàng phải hoàn thành các chi tiêu về lợi nhuận. Do đó, giảm thêm lãi suất cho vay là một giải pháp các ngân hàng có thể lựa chọn.

Mặt bằng lãi suất cho vay có cơ sở để giảm thêm khoảng 0,5-1% trong khi trần lãi suất huy động có thể vẫn được giữ nguyên. Tuy nhiên, các quyết định điều chỉnh giảm lãi suất cho từng kỳ hạn có thể diễn ra riêng lẻ, tùy thuộc khả năng cân đối vốn của từng ngân hàng. Ngoài ra, các ngân hàng có thể đẩy mạnh phát triển các mảng tín dụng mới, đặc biệt là tín dụng cá nhân để bù đắp phần DN. Khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế vẫn chưa thể cải thiện ngay, một phần do tổng cầu hồi phục chậm và công tác xử lý nợ xấu chưa có tiến triển đột phá. Thêm nữa, sau kỳ báo cáo vừa qua, nhiều ngân hàng đã có tỷ lệ nợ xấu vượt giới hạn 3% khiến cho khối lượng nợ xấu mà VAMC cùng các ngân hàng phải giải quyết càng tăng thêm.

Theo thống đốc NHNN Nguyễn Văn Bình, lãi suất huy động và cho vay hiện đã ở mức hợp lý, huy động vốn của NHTM tiếp tục tăng trưởng đường cong lãi suất được thiết lập lại, thanh khoản của hệ thống được cải thiện. Với các cơ sở như lạm phát kỳ vọng sẽ có xu hướng giảm và ở mức khá thấp, nhiều khả năng lùi về 4,2% vào cuối quý  III -2014, Chính phủ và NHNN định hướng duy trì mặt bằng lãi suất thấp để hỗ trợ tăng trưởng, thanh khoản hệ thống ngân hàng khá tốt, nhưng TTTD thấp…

VSC nhận định, cơ quan điều hành cũng như các NHTM vẫn có dư địa để giảm mặt bằng lãi suất, dù nhẹ. Trong bối cảnh tăng  TTTD chưa có nhiều khởi sắc, nhiều khả năng xu hướng giảm của lãi suất sẽ tiếp tục kéo dài cho đến cuối năm.

Theo Thời Nay