Nhiều DN xi măng lỗ nghìn tỷ: Mất cân đối về tài chính

Nhiều công ty con của Vicem tiềm ẩn nguy cơ mất kiểm soát về tài chính

Tính đến 2016, tổng doanh thu của Vicem đạt 1.361 tỷ đồng (bằng 94% so với năm 2015). Tại thời điểm 31/12/2016, Vicem có số dư nợ phải thu là 1.922 tỷ đồng (chiếm 13,6% tổng tài sản), trong đó, khoản phải thu cho các công ty con vay là 1.260 tỷ đồng, chiếm 66%/tổng nợ phải thu. Đáng chú ý, Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Hải Phòng vay 200 tỷ đồng, Tam Điệp vay 776 tỷ đồng, Công ty CP Xi măng Vicem Bút Sơn vay 246 tỷ đồng…

Bộ Tài chính nhấn mạnh: “Do Vicem Hải Phòng và Tam Điệp có số lỗ lũy kế lớn, tình hình tài chính khó khăn nên các khoản Vicem cho các công ty này vay, sẽ khó có khả năng thu hồi hoặc thu hồi chậm”.

Công ty TNHH MTV Xi măng Vicem Hải Phòng, năm 2016, doanh thu đạt 1.807 tỷ đồng (bằng 95% so với 2015), lợi nhuận đạt 74 tỷ đồng (tăng 12% so với 2015), công ty đã giảm bớt áp lực về nguồn và dòng tiền trả nợ vay, bù đắp một phần lỗ lũy kế. Tuy nhiên, đến thời điểm cuối 2016, công ty còn số lỗ lũy kế là 285 tỷ đồng, vẫn sử dụng nguồn vốn ngắn hạn tài trợ cho tài sản dài hạn cho thấy DN vẫn mất cân đối về tài chính, hệ số khả năng thanh toán nợ ngắn hạn thấp (0,64%). Trong đó, vốn đầu tư của chủ sở hữu là 1.021 tỷ đồng, nhưng vốn chủ sở hữu là 638 tỷ đồng, công ty không bảo toàn được vốn.

Công ty TNHH MTV Xi măng Tam Điệp, năm 2016, doanh thu đạt 1.532 tỷ đồng (tăng 5,4% so với năm 2015) và có lãi (36,57 tỷ đồng). Tính đến cuối 2016, vốn đầu tư của chủ sở hữu là 1.132 tỷ đồng, nhưng do có số lỗ lũy kế quá lớn (1.120 tỷ đồng) nên vốn chủ sở hữu chỉ còn 68,86 tỷ đồng.

“Công ty đã mất gần hết vốn, mất an toàn về tài chính nghiêm trọng và không đảm bảo khả năng thanh toán nợ, hoạt động của công ty hoàn toàn phụ thuộc vào các khoản vốn vay, chiếm dụng và hỗ trợ từ công ty mẹ - Vicem”, Bộ Tài chính nhận định.

Tình trạng khó khă tương tự cũng diễn ra tại các công ty con là công ty cổ phần. Đối với Công ty CP Xi măng Vicem Hà Tiên 1, doanh thu đạt 8.362 tỷ đồng, lợi nhuận đạt 1.019 tỷ đồng, tỷ suất lợi nhuận/vốn điều lệ đạt 27%. Tuy nhiên, với hệ số khẳ năng thanh toán nợ đến hạn là 0,85 lần, hệ số khả năng tức thời là 0,16 lần cho thấy công ty sẽ gặp khó khăn trong việc thanh toán các khoản nợ đến hạn, tiềm ẩn nguy cơ mất cân đối về tài chính.

Sau khi nhận chuyển giao Công ty CP Xi măng Hạ Long từ Tổng công ty Sông Đà, Vicem đã giúp đơn vị này thoát lỗ. Tuy nhiên, tính đến cuối năm 2016, lỗ lũy kế của công ty vẫn còn hơn 2.500 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm trên 1.500 tỷ đồng. Đặc biệt, con số nợ phải trả lên tới hơn 7.600 tỷ đồng. “Công ty bị mất cân đối và mất an toàn về tài chính nghiêm trọng, việc cân đối dòng tiền để trả nợ trong những năm tiếp theo sẽ gặp khó khăn”, theo Bộ Tài chính.

Các công ty xi măng khác của Vicem như Bút Sơn, Hoàng Mai, Bỉm Sơn... có hệ số nợ khả năng thanh toán chỉ từ 0,4 - 0,6 lần. Và cũng như các công ty sản xuất xi măng khác của Vicem, các đơn vị này đều sử dụng nguồn vốn ngắn hạn tài trợ cho dài hạn, cho thấy sự mất cân đối về tài chính, khả năng thanh toán nợ đến hạn thấp.

Qua thực trạng trên, Bộ Tài chính đề nghị Vicem phải có biện pháp kiểm soát, thu hồi các khoản nợ cho các công ty con vay để không làm thất thoát, bị chiếm dụng vốn, tiền, tài sản nhà nước tại tổng công ty.

Chỉ đạo người đại diện vốn của Vicem tại các công ty con, công ty liên doanh, liên kết: Tăng cường công tác phân tích, đánh giá kỹ các nguyên nhân chính và xây dựng phương án khắc phục khó khăn tài chính đối với một số công ty con có hệ số khả năng thanh toán nợ đến hạn thấp và cơ cấu lại các nguồn vốn huy động đảm bảo giảm rủi ro về mặt tài chính.

Đề nghị Vicem phối hợp với Tổng công ty Sông Đà, Tổng công ty HUD, Công ty CP Xi măng Hạ Long và Sông Thao xây dựng phương án đảm bảo nguồn tiền để trả nợ các khoản vay nước ngoài có bảo lãnh của Chính phủ, khoản vay ADB, khoản vay Quỹ tích lũy trả nợ Bộ Tài chính và các khoản vay khác.

Bộ Tài chính đề nghị Bộ Xây dựng kiểm tra, rà soát việc cho vay của Công ty mẹ - Vicem, chỉ đạo Vicem có biện pháp thu hồi công nợ. Kiểm tra, giám sát Vicem trong việc quản lý và sử dụng vốn đầu tư ra ngoài doanh nghiệp đảm bảo hiệu quả đầu tư vốn, xem xét, phê duyệt hoặc báo cáo Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án thoái các khoản vốn đầu tư không thuộc ngành nghề kinh doanh của Vicem.

Bùi Quyền