Phản ứng quyết liệt của Mỹ sau khi Saudi mua S-400 từ Nga

Hệ thống tên lửa THAAD

Trong chuyến thăm của Quốc vương Salman tới Moscow hồi giữa tuần, Ả Rập Saudi đã ký thỏa thuận sơ bộ để mua hệ thống tên lửa phòng không S-400 từ Nga trong gói hợp đồng 3 tỉ USD. Việc ký kết chính thức dự kiến sẽ được thực hiện vào cuối tháng 10 trong cuộc gặp gỡ bên lề hội nghị WTO.

Ngày 6.10, tức chỉ 1 ngày sau khi có tin Nga đồng ý bán S-400 cho Ả Rập Saudi thì Bộ Ngoại giao Mỹ đã thông báo việc thông qua kế hoạch bán hệ thống phòng thủ tên lửa THAAD cho quốc gia lớn nhất khối Ả Rập trong gói với tổng giá trị ước tính khoảng 15 tỉ USD.

Tuy nhiên, Lầu Năm Góc cho biết việc bán hệ thống tên lửa chiến lược này cũng như một loạt vũ khí khác nhằm để Riyadh đối phó với chính sách hung hăng từ... Iran chứ không phải vì chuyện liên quan đến S-400. Lý do này nghe cũng có vẻ hợp lý vì Iran luôn là vấn đề với cả Mỹ và Ả Rập Saudi tại Trung Đông. Nhưng tại sao Mỹ không đồng ý bán THAAD cho Ả Rập Saudi sớm hơn mà lại đúng vào thời điểm Riyadh chuẩn bị mua vũ khí của Nga. THAAD - hệ thống đánh chặn tên lửa tầm cao giai đoạn cuối - là hệ thống vũ khí cấp chiến lược của Mỹ. Do vậy, Ả Rập Saudi đã thực sự được ưu ái trong quyết định bán vũ khí của Mỹ.

Việc Nga đồng ý bán S-400 cho Ả Rập Saudi là điều thực sự gây bất ngờ với rất nhiều nước, kể cả Mỹ. Cần nhớ rằng, trong những năm trước, dù là quốc gia xuất khẩu vũ khí hàng đầu nhưng Nga luôn dè dặt trong việc bán các vũ khí công nghệ cao như S-400 vì sợ sẽ phải chia sẻ bí mật. Ngay cả khi bán vũ khí cho các đồng minh thân cận thì Nga cũng lựa chọn kèm theo các yêu cầu khắt khe về bảo mật. Do vậy, việc đồng ý bán S-400 cho Ả Rập Saudi - một đồng minh truyền thống của Mỹ là điều thật sự khó tin.

Giới phân tích cho rằng Nga bán S-400 cho Ả Rập Saudi để giải quyết bài toán kinh tế. Trong vòng bao vây trừng phạt của phương Tây cộng với giá dầu sụt giảm thì kinh tế Nga đang khó khăn. Moscow cần tiền để cân bằng các nguồn lực và có thể chấp nhận phiêu lưu hơn trong việc bán vũ khí. Ngoài ra, việc bán S-400 cho Ả Rập Saudi cũng là cách để Nga củng cố niềm tin cho Trung Đông trong việc hợp tác phát triển, phục vụ cho việc tạo sức mạnh mềm của Moscow tại vùng Vịnh.

Mỹ dĩ nhiên không muốn Nga được hưởng lợi từ việc kinh doanh vũ khí từ Ả Rập Saudi nên đồng ý bán THAAD là cách tốt nhất để kéo Riyadh ra khỏi vòng tay Moscow. Và Mỹ càng không muốn chia sẻ miếng bánh vũ khí béo bở đó cho nước khác, nhất là Nga. Thế nên, việc Ả Rập Saudi bỏ ra 3 tỉ USD để mua vũ khí Nga làm Mỹ lo lắng rằng Riyadh và sau đó là thế giới Ả Rập sẵn sàng chuyển dòng tiền mua sắm vũ khí.

Để lấy lại niềm tin từ bạn hàng, Mỹ sẵn sàng bán vũ khí loại xịn nhất cho Ả Rập Saudi. Chỉ trong vòng hơn 24 giờ mà Ả Rập Saudi được cả hai cường quốc vũ khí đồng ý bán hệ thống phòng thủ thuộc loại xịn nhất thế giới hiện nay.

A.T - Motthegioi