Tiếp bài- Khánh Hòa: Lầu Bảo Đại nguy cơ bị xẻ thịt

Kỳ 1: Khánh Hòa: Lầu Bảo Đại nguy cơ bị xẻ thịt

Kỳ 2: Cần một quyết định sáng suốt!

THCL Ngày 19/1/2016, Công ty Khánh Hà trình hồ sơ cải tạo 5 biệt thự - hiện hữu lầu Bảo Đại theo Văn bản số 16/CTKH-QLDA. Đây là phương án “đập phá, móc ruột 5 biệt thự cổ”, phục vụ mục đích kinh doanh (?!).

Những việc làm trái luật

Ngày 01/02/2016, Sở VH-TT&TT tiếp tục có Văn bản số 163/SVHTTDL-DSVH, trong đó ông Trương Đăng Tuyến khẳng định: Phải chấp hành đúng quy định trong Luật Di sản văn hóa 2001, 2009.

Tại Thông tư 18/TT-BVHTTDL ngày 28/12/2012 của Bộ VH-TT&DL ghi: Có hồ sơ thiết kế, tu bổ, phục hồi; ghi lại hình ảnh hiện trạng. Công ty khánh Hà phải có chứng nhận hành nghề, chứng chỉ hành nghề khi tham gia lập quy hoạch, dự án tu bổ, thi công, giám sát tu bổ di tích…

Công văn cũng nêu rõ: “… Lầu Bảo Đại là một công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo; là một trong số ít di tích mang phong cách kiến trúc đặc trưng những năm đầu thế kỷ XX còn được bảo tồn ở Việt Nam cho đến nay. Qua khảo sát thực địa lầu bảo Đại nhận thấy, công trình kiến trúc về cơ bản có kết cấu bền vững. Căn cứ vào giá trị và hiện trạng, đề nghị bảo tồn, giữ nguyên hiện trạng màu sắc, kiến trúc và kết cấu không gian nội thất bên trong của 5 biệt thự hiện hữu phục vụ khách tham quan, phát huy giá trị di tích theo quy định của Luật Di sản văn hoá”.

Qua văn bản này và Văn bản số 22/SVHTTDL-QHPTTNDL ngày 02/01/2014, chứng tỏ, sở chủ quản trước sau vẫn phản đối phương án “móc ruột” di tích, nhưng đã bị Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Chiến Thắng (2010 - 2015) phủ quyết.

Ngày 22/02/2016, chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Vinh (2015 - 2020) đã ký Văn bản số 1120/UBND - XDND chỉ đạo Sở Xây dựng lấy ý kiến các ngành, UBND TP. Nha Trang, tổng hợp báo cáo tham mưu UBND tỉnh trước ngày 20/3/2016. Ý kiến của các sở, ngành như sau:

Ngày 09/3/2016, Sở Kế hoạch và Đầu tư nhắc lại các văn bản UBND tỉnh đã phê duyệt từ 2013 - 2014. Đề nghị thực hiện theo chỉ đạo “Giữ nguyên kiến trúc công trình mặt ngoài của 5 biệt thự”.

Ngày 09/3/2016, Sở VH-TT&DL có Văn bản số 363/SVHTTDL-DSVH gửi Sở Xây dựng, giữ nguyên ý kiến như trước đây (nhắc lại Văn bản số 163/SVHTTDL-DSVH ngày 01/02/2016).

Ngày 10/3/2016, Hội Kiến trúc sư có Văn bản 06/QH- HKTS nhất trí với ý kiến của Sở VH-TT&DL. Ngày 10/3/2016, Sở VH-TT&DL tiếp tục có Văn bản 369/SVHTTDL-DSVH gửi Sở Xây dựng vẫn giữ nguyên ý kiến trong Văn bản 163/SVHTTDL-DSVH ngày 01/02/2016.

Ngày 18/3/2016, Đoàn kiểm tra thực địa 5 biệt thư hiện hữu do ông Lê Văn Dẽ, Giám đốc Sở Xây dựng chủ trì. Thành phần 18 người, nhưng chỉ có 8 người tham dự ký biên bản. Đây là một văn bản không đáng tin cậy. Bởi lẽ: Biên bản đánh máy sẵn nội dung trước khi kiểm tra, nhiều người có tên mà không có mặt. Đại diện Công ty Khánh Hà có ký mà không có tên, chức vụ. UBND TP. Nha Trang có ghi tên 2 cán bộ thì không ký. Sở VH-TT&DL có 2 cán bộ cấp phòng, không có quyền quyết định; Sở Tài nguyên & Môi trường, UBND phường Vĩnh Nguyên không dự…

Trong khi đó, Biên bản vẫn ghi “3. Nội dung kiểm tra và ý kiến các ngành: Cần giữ lại hình thức kiến trúc bên ngoài và cho phép sửa chữa thay đổi nâng cấp không gian bên trong”.

Trong đoàn, ngoài ông Lê Văn Dẽ, Giám đốc Sở Xây dựng có quyền quyết định cho Sở mình, những người còn lại không có tư cách về mặt pháp lý thay mặt sở, ngành. Tờ biên bản rời không có chữ ký xác nhận cuối trang của các thành viên, có thể tự ý thay thế tờ khác. Điều đó lý giải tại sao ý kiến trong biên bản mâu thuẫn với văn bản của các Sở VH-TT&DL, UBND TP. Nha Trang, Hội Kiến trúc sư (cũng do ông Nguyễn Văn Lộc ký) sau đó.

Ngày 21/3/2016, Hội Kiến trúc sư có Văn bản số 07/QH- HKTS, trong đó kiến nghị: “Phải chịu sự điều tiết của Luật Di sản. Đề nghị UBND tỉnh xem xét lại dự án đã được duyệt. Trong dự án có cho phép xây dựng nhiều hạng mục có quy mô lớn, mật độ cao ảnh hưởng rất rõ làm thay đổi cảnh quan của danh thắng này”.

Chưa đi đến kết luận?

Sở VH-TT&DL đã có các văn bản 22/SVHTTDL-QHPTTNDL ngày 02/01/2014, số 363/SVHTTDL-DSVH ngày 09/3/2016, số 369/SVHTTDL-DSVH ngày 10/3/2016. Tuy nhiên, ngày 14/3/2016, Sở Xây dựng vẫn tiếp tục có Công văn số 40/SXD-KTQH v/v đi kiểm tra thự tế. Sở VH-TT&DL lại phải có Công văn số 471/SVHTTDL-DSVH ngày 21/3/2016, trong đó vẫn giữ nguyên ý kiến như Văn bản 369/SVHTTDL-DSVH ngày 10/3/2016 (hoàn toàn trái ngược với biên bản do ông Lê Văn Dẽ, Giám đốc Sở Xây dựng cho lập ngày 18/3/2016).

Ngày 25/3/2016, Sở xây dựng có Văn bản số 826/SXD-KTQH gửi UBND tỉnh, trong đó nêu lại các văn bản mà UBND tỉnh duyệt trước đây (đã bỏ qua ý kiến của Bộ VH-TT&DL, ngành chủ quản là Sở VH-TT&DL Khánh Hòa). Văn bản cũng nêu ý kiến của Sở VH-TT-&DL. Đáng lưu ý, có viện dẫn ý kiến trong biên bản kiểm tra thực địa ngày 18/3/2016 (theo chúng tôi là không hợp pháp), ủng hộ giữ đường nét kiến trúc mặt ngoài, cho phép “móc ruột” bên trong di tích. Ngày 12/4/2016, UBNDTP.

TP. Nha Trang có Văn bản 1699/UBND-QLĐT gửi Sở Xây dựng nêu rõ: “Theo hồ sơ phương án trùng tu 05 công trình biệt thự là phương án cải tạo, sửa chữa, không phải là phương án tu bổ phục hồi di tích, không giữ những yếu tố nguyên gốc của di tích. Đề nghị liên hệ với Sở VH-TT&DL để chọn giải pháp thích hợp”.

Ngày 15/4/2016, trả lời báo chí, ông Lê Văn Dẽ, Giám đốc Sở Xây dựng vẫn khẳng định: “UBND tỉnh đồng ý cho phép chủ đầu tư thực hiện… Lưu ý: Việc trùng tu phải đảm bảo giữ nguyên kiến trúc mặt ngoài của 05 biệt thự”.

Ngày 28/4/2016, Công ty Khánh Hà có Văn bản 96/CTKH-QHDA báo cáo kế hoạch triển khai đầu tư khu lầu bảo Đại. Ngày 04/5/2016, Văn phòng UBND tỉnh có Văn bản số 686/UBND-VX, chuyển văn bản trên cho Sở Kế hoạch Đầu tư và ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Lê Đức Vinh. Được biết, ngày 16/5/2016, UBND tỉnh họp giải quyết vấn đề đầu tư của Công ty Khánh Hà. Do còn nhiều ý kiến trái ngược nên chưa đi đến kết luận.

Có thể tổng hợp về dự án lầu Bảo Đại đang có 2 ý kiến:

1. Bỏ qua không xin ý kiến của Bộ VH-TT&DL. Làm theo các quyết định UBND tỉnh (2000 -2015) đã ký trước đây. Giữ đường nét kiến trúc mặt ngoài, cho phép cải tạo mặt trong 5 biệt thự Bảo Đại. Cho xây dựng 1 khách sạn 5 sao, 35 căn biệt thự (thuê hoặc bán). Cho xây dựng công trình cao không vượt quá đỉnh lầu Bảo Đại hiện hữu. Có biểu hiện chạy chọt - lách Luật” của Công ty Khánh Hà?

2. Phải theo đúng Luật Di sản, Thông tư 18/TT-BVHTTDL ngày 28/12/2012 của Bộ VH-TT&DL: Có hồ sơ thiết kế, tu bổ, phục hồi; ghi lại hình ảnh hiện trạng. Có chứng nhận hành nghề, chứng chỉ hành nghề khi tham gia lập quy hoạch, lập dự án tu bổ, thi công, giám sát tu bổ di tích…

Lầu Bảo Đại là công trình kiến trúc nghệ thuật độc đáo. Đề nghị bảo tồn, giữ nguyên hiện trạng màu sắc, kiến trúc và kết cấu không gian nội thất bên trong phục vụ khách tham quan, phát huy giá trị di tích theo quy định của Luật Di sản văn hóa. Mật độ xây dựng mới quá dày, ảnh hưởng cảnh quan di tích, đề nghị xem lại dự án.

Theo chúng tôi, khi quyết định của UBND tỉnh cho Công ty Khánh Hà “móc ruột di tích”, hồ sơ không qua Sở VH-TT&DL trình, mà bỏ qua xin ý kiến Bộ VH-TT&DL vượt thẩm quyền, không còn hợp pháp, mất hiệu lực thi hành. Ý kiến cho “móc ruột” chỉ giữ mặt ngoài di tích - vi phạm Luật Di sản 2009. Ý kiến của Sở VH-TT&DL, UBND TP. Nha Trang, Hội Kiến trúc sư hoàn toàn chính xác, đúng luật…

Rất cần một quyết định sáng suốt từ phía UBND tỉnh theo đúng quy định pháp luật, nếu phá bỏ bên trong di tích - sẽ vi phạm Luật Di sản, phải làm lại hồ sơ dự án qua Sở VH-TT&DL thẩm định, được sự đồng ý của Bộ VH-TT&DL.

Nhóm phóng viên