Quy mô doanh nghiệp Việt đang nhỏ dần

Đó là nhận định của ông Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Thống kê. Theo kết quả chính thức Tổng điều tra kinh tế năm 2017 được tổ chức sáng 19/9, cả nước có hơn 5,86 triệu đơn vị kinh tế, hành chính, sự nghiệp,  tăng 13,7%, tương đương 0,7 triệu đơn vị và thu hút 26,9 triệu lao động, tăng 18,6%, tương đương 4,2 triệu lao động. Bình quân mỗi năm tăng 2,6% về đơn vị, 3,5% về lao động, tăng thấp hơn giai đoạn 2007 – 2012 tương ứng 5% và 6,7%.

Đại diện Tổng cục Thống kê ông Nguyễn Bích Lâmcho biết, số lượng đơn vị và lao động trong khu vực kinh tế tăng nhanh hơn khu vực hành chính, sự nghiệp thể hiện xu hướng tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội của đất nước. 

Theo đó, năm 2017, số đơn vị kinh tế tăng 13,9%, lao động tăng 19,9% so với năm 2012. Số đơn vị hành chính sự nghiệp năm 2017 tăng 2,3% và lao động tăng 11,3% so với năm 2012, trong đó các đơn vị hành chính tăng không đáng kể, chủ yếu là các đơn vị sự nghiệp.

Đáng chú ý, doanh nghiệp có tốc độ tăng cao nhất cả về số lượng đơn vị và lao động, với gần 517,9 nghìn doanh nghiệp đang tồn tại, tăng 176,3 nghìn doanh nghiệp, tăng 51,6% so với năm 2012. 

Khối doanh nghiệp thu hút hơn 14 triệu lao động, tăng 28,2% (tương đương 3,1 triệu người) so với năm 2012.

Trong đó, tổng số DN thực tế đang hoạt động điều tra được là 505,1 nghìn DN và 12,86 nghìn DN đã đăng ký nhưng đang đầu tư, chưa đi vào hoạt động SXKD.  Số DN lớn chỉ chiếm chưa đầy 2% trong tổng số doanh nghiệp

Dù số lượng DN như trên nhưng chỉ có 10,1 nghìn DN lớn, chiếm tỷ lệ khiêm tốn 1,9%. Số DN nhỏ, vừa và siêu nhỏ chiếm tới 98,1%. DN tập trung nhiều nhất ở Đông Nam Bộ với gần 216 nghìn DN, chiếm 41,7%, trong đó dẫn đầu là TP HCM.

Cũng tại buổi họp báo, Tổng cục thống kê đánh giá, kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh trong năm 2016 của doanh nghiệp được cải thiện hơn 5 năm trước đây. Mặc dù số lượng doanh nghiệp nhà nước (DNNN) chiếm tỷ lệ khá khiêm tốn với 0,5% tổng số DN nhưng nguồn vốn chiếm tới 28,4% tổng nguồn vốn. Vốn bình quân trên một DN năm 2016 đạt 51,6 tỷ đồng/DN, tăng 5,8 tỷ đồng/DN so với năm 2011. 

Doanh thu thuần của khu vực doanh nghiệp năm 2016 đạt 17.858 nghìn tỷ đồng, tăng 71,6% (7.450 tỷ đồng) so với năm 2011. Doanh thu thuần bình quân năm giai đoạn 2011-2016 tăng 11,4% (tương đương 1.400 nghìn tỷ đồng). Khu vực DN ngoài nhà nước có doanh thu thuần cao nhất với 55,9% tổng doanh thu thuần của toàn bộ khu vực DN.

Khu vực DN FDI có doanh thu thuần tăng mạnh nhất với 134,5% so với năm 2011, chiếm 27,4% tổng doanh thu thuần. Doanh thu thuần bình quân năm đạt 560,7 nghìn tỷ đồng (tăng 18,6%), tuy nhiên lại thấp hơn khu vực DN ngoài nhà nước.

Tỷ trọng doanh thu thuần thấp nhất là khu vực DNNN chỉ chiếm 16,7%. Doanh thu thuần bình quân năm tăng 1,7%, tương đương 48,8 nghìn tỷ đồng.

Hiệu suất sinh lời trên tài sản (tính bằng tổng lợi nhuận trước thuế/tổng tài sản) năm 2016 đạt 2,7%. Khu vực doanh nghiệp FDI có hiệu suất sinh lời trên tài sản năm 2016 đạt cao nhất và vượt trội so với các loại hình doanh nghiệp khác với 6,9%; tiếp đến là khu vực DNNN đạt 2,6% và thấp nhất là khu vực DN ngoài nhà nước 1,4% (năm 2011 là 1,2%).

Xét theo khu vực kinh tế, khu vực công nghiệp và xây dựng có hiệu suất sinh lời trên tài sản cao vượt trội với 4,8%. Hai khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản và dịch vụ hiệu suất sinh lời trên tài sản đạt tương ứng là 2,0% và và 1,6%.

“Quy mô của nền kinh tế ngày càng mở rộng, số lượng doanh nghiệp tăng mỗi năm. Tuy nhiên, doanh nghiệp đang có xu hướng nhỏ dần về quy mô lao động bình quân/doanh nghiệp, sự manh mún của cơ sở sản xuất kinh doanh cá thể và tiến trình xã hội hóa các hoạt động sự nghiệp còn diễn ra khá chậm”, ông  Nguyễn Bích Lâm, Tổng cục trưởng Thống kê nhấn mạnh tại buổi họp báo.

Trúc Mai