Samsung Việt Nam: Lợi nhuận ‘khủng’ nhờ ưu đãi thuế?

Theo công bố của Tập đoàn điện tử Hàn Quốc Samsung Electronics, trong quý đầu năm 2018, tổng doanh thu của 4 công ty thành viên của tập đoàn này tại Việt Nam đã tăng trưởng phi mã so với cùng kỳ năm 2017. Cụ thể, tổng doanh thu của Samsung Electronics Việt Nam (SEV/Samsung Bắc Ninh), Samsung Electronics Việt Nam Thái Nguyên (SEVT/Samsung Thái Nguyên), Samsung Display Việt Nam (SDV) và Samsung HCMC CE Complex (SEHC) đạt khoảng 405 nghìn tỷ đồng (20,5 tỷ USD) - tăng 57% và lãi ròng đạt 41 nghìn tỷ đồng (2,08 tỷ USD) - tăng 60% so với cùng kỳ.

Nguyên nhân khiến kết quả kinh doanh quý 1/2018 của nhóm các công ty trên tăng trưởng mạnh chủ yếu là do mặt bằng khá thấp của quý 1/2017, với doanh thu chỉ đạt hơn 250.000 nghìn tỷ đồng - tương đương các quý của năm 2016. Mức tăng trưởng đột biến của Samsung trong quý đầu của năm 2018 đã góp phần quan trọng đưa tăng trưởng GDP quý 1 đạt 7,38% - mức cao nhất trong 10 năm.

Tuy nhiên, từ quý 2/2017 đến nay, doanh thu của tổ hợp này đã vọt lên mặt bằng mới, dao động trong khoảng từ 370-400 nghìn tỷ đồng/quý. Mặc dù tăng trưởng gấp rưỡi với cùng kỳ nhưng tổng doanh thu của nhóm Samsung trong quý 1 cũng chỉ tương đương với quý 4/2017. Với mặt bằng doanh thu đã lên cao thì rất khó để kỳ vọng Samsung sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh trong những quý tới, đồng nghĩa với việc đóng góp vào tăng trưởng GDP của cả nước sẽ không nhiều.

Trong giai đoạn 2016-2017, bên cạnh mặt hàng chủ lực là smartphone, động lực quan trọng giúp doanh thu của Samsung tại Việt Nam tăng mạnh còn đến từ Samsung Display, công ty chuyên sản xuất màn hình cho smartphone. Do mới đi hoạt động chưa lâu nên doanh thu của nhà máy này đang có tốc độ tăng trưởng cao nhưng cũng bắt đầu "hạ nhiệt" trong quý 1/2018.

Trước đó, năm 2017, tập đoàn điện tử Hàn Quốc Samsung tiếp tục có một năm kinh doanh bội thu với doanh thu hợp nhất đạt 212 tỷ USD, tăng 19% so với năm 2016. Lợi nhuận sau thuế qua đó tăng gần gấp đôi từ 20 tỷ lên 37,3 tỷ USD. Cùng chung với đà tăng trưởng của hệ thống Samsung Electronics toàn cầu, tỷ lệ đóng góp từ các nhà máy của Samsung tại Việt Nam vào kết quả chung của toàn tập đoàn cũng ngày càng lớn.

Báo cáo của Samsung cho thấy trong năm 2017, tổng doanh thu và lợi nhuận của 4 công ty này đều tăng trưởng 40% so với năm 2016. Theo đó, tổng doanh thu của nhóm này đạt 61,5 tỷ USD và lợi nhuận ròng đạt 5,8 tỷ USD – lần lượt chiếm 29% và 16% doanh thu và lợi nhuận của toàn hệ thống Samsung Electronics.

Sự tăng trưởng doanh thu của Samsung Việt nam được đóng góp to lớn bởi Samsung Display Vietnam khi công ty này có mức tăng trưởng 260% về doanh thu trong năm 2017, tiếp đến là Samsung Thái Nguyên tăng 20% về mặt doanh thu so với cùng kì năm 2016.

Doanh thu của Samsung SEHC tăng trưởng đáng kể về mặt thống kê khi ghi nhận doanh thu gần gấp đôi cùng kì, tuy nhiên tỉ trọng doanh thu so với Samsung Việt Nam thì chỉ đạt mức 6% còn Samsung Electronics Việt Nam (hay còn gọi là Samsung Bắc Ninh) thì giữ mức doanh thu xấp xỉ so với cùng kì.

Theo thống kê, con số lợi nhuận 5,8 tỷ USD, tương đương 132.000 tỷ đồng của nhóm 4 công ty Samsung trên tương đương với tổng lợi nhuận của 40 doanh nghiệp niêm yết có lợi nhuận lớn nhất trong năm 2017.

Những doanh nghiệp có lợi nhuận lớn nhất trên sàn chứng khoán như Vinamilk, PV Gas hay Vietcombank chỉ là những "chú lùn" khi so sánh lợi nhuận với các công ty con của Samsung Việt Nam. Do được miễn giảm thuế nên trong những năm qua, Samsung đã "tiết kiệm" được vài tỷ USD tiền thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp. Với thuế suất rất thấp, Việt Nam thực sự đã trở thành "thiên đường thuế" của tập đoàn này. Đây cũng là lý do mà Samsung ngày càng rót nhiều tiền đầu tư cũng như chuyển nhiều hoạt động sản xuất về Việt Nam.

Hiện tại mới chỉ có Samsung Bắc Ninh mới bắt đầu phát sinh thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong khi 3 doanh nghiệp còn lại vẫn trong thời gian được miễn giảm thuế. Do vậy, dù lãi tới cả trăm nghìn tỷ nhưng số thuế của nhóm Samsung Việt Nam vẫn còn rất khiêm tốn.

Trong con số lợi nhuận 132 nghìn tỉ của Samsung Việt Nam thì có tới 61 nghìn tỉ đến từ Samsung Thái Nguyên (năm 2016 đạt 51 nghìn tỷ); 40 nghìn tỷ từ Samsung Bắc Ninh tương đương với mức lãi cùng kì. Samsung Display Vietnam ghi nhận mức lãi 25 nghìn tỷ khác biệt hoàn toàn so với mức lỗ gần 2 nghìn tỉ trong năm 2016, trong khi đó Samsung SEHC báo lãi 6 nghìn tỉ, tăng 2,6 lần so với mức lãi 2,3 nghìn tỉ cùng kì.

Tổng số tiền nộp thuế của Samsung năm 2014 là 165 triệu USD; năm 2015 tăng lên 186 triệu USD; năm 2016 là 300 triệu USD (tương đương khoảng 6.750 tỷ đồng) và nửa đầu năm 2017 là 186 triệu USD (tương đương 4.185 tỷ đồng).

Bảo Ngọc T/h