Mua hàng trả góp: “Nghiến răng” chịu lãi suất cao

29/04/2016, 00:19

THCL Hiện nay, nở rộ dịch vụ mua hàng trả góp với thủ tục đơn giản. Tuy nhiên, mua hàng trả góp có thật sự là hình thức ưu đãi đối với khách hàng hay là một “chiêu trò” về vay nặng lãi?

Ảnh minh họa

Thực tế, người vay phải trả lãi suất rất cao, mức cao nhất có thể rơi vào khoảng 85%/năm?

Câu kết nhằm hưởng lợi?

Trên thị trường, rất nhiều trung tâm thương mại, siêu thị điện máy áp dụng hình thức mua hàng trả góp như Media Mart, Topcare, Điện máy HC, Trần Anh… Các cửa hàng này đã “bắt tay” với một số NH và các công ty tài chính như dịch vụ tín dụng tiêu dùng của các ngân hàng ACS, PPF... để cùng nhau thực hiện hình thức bán hàng trả góp.

Để mua hàng trả góp, chỉ cần vài triệu đồng, người tiêu dùng có thể sở hữu ngay sản phẩm mình cần. Tuy nhiên, đằng sau lời quảng cáo có cánh về mức lãi suất siêu thấp mà các công ty tài chính áp dụng dành cho khách hàng mua trả góp - đang khiến nhiều người “sốc”. Mức lãi suất trả góp này như tín dụng đen và gấp nhiều lần lãi suất vay kinh doanh trung và dài hạn được NHNN quy định.

Tại cửa hàng FPT Shop.com.vn, khi mua một chiếc máy tính Acer Z1402-34VY với mức giá 7.990.000 đồng, lựa chọn hình thức hỗ trợ vay trả góp, trả trước 3 triệu đồng, trong thời gian 9 tháng, tổng số tiền góp và trả trước của khách hàng sẽ là 9 triệu đồng. Như vậy, khách hàng sẽ phải chịu lãi suất là 2,42%/tháng (tương đương mức 32%/năm).

Tại cửa hàng TGDĐ, khi mua một chiếc laptop Soni Vaio trị giá 39.990.000 đồng, với gói hỗ trợ vay trả góp của PPF, trả trước 60%, vay trong 12 tháng, mỗi tháng sẽ góp 2 triệu đồng, thì mức lãi suất mà khách hàng sẽ phải chịu 5,5%/tháng (tương đương 66%/năm).

Như vậy, khi áp dụng hình thức mua trả góp, khách hàng tưởng rằng sẽ được hỗ trợ, nhưng thật sự lại đang phải trả lãi rất cao. Tùy vào số tiền và thời gian trả của người tiêu dùng mà áp dụng các mức lãi suất khác nhau, từ 32% - 85%/năm. Số tiền càng lớn, thời gian trả càng dài, lãi suất mà khách phải trả càng tăng.

Trước những quy định của NHNN về việc điều chỉnh lãi suất cho vay, trong đó mức trần không được vượt quá 13,5% thì việc các công ty tài chính “phù phép” để áp dụng mức lãi suất lên tới 85%/năm đối với người tiêu dùng, nhiều người đặt câu hỏi: Có hay không chuyện các DN bán hàng đã câu kết cùng với công ty tài chính để hưởng lợi?

Và việc áp dụng một mức lãi suất “khủng” như vậy, có vi phạm pháp luật hay không, khi mà NHNN cũng quy định mức lãi suất cho vay các lĩnh vực sản xuất, kinh doanh thông thường ở mức 6,8 - 9%/năm đối với ngắn hạn, 9,3 - 11%/năm đối với trung và dài hạn?

Người tiêu dùng sập bẫy…

Đánh trúng tâm lý của người tiêu dùng, các công ty tài chính đưa ra hình thức vay trả góp với thủ tục đơn giản, tiện lợi. Không cần kèm theo bất cứ tài sản, giấy tờ có giá nào để thế chấp, chỉ cần chứng minh thư, bằng lái xe và hộ khẩu, hóa đơn điện nước, khách hàng đã có thể được làm thủ tục cho vay trả góp nhanh chóng. Nhìn vào mức lãi suất ưu đãi, nhiều người dễ “xiêu lòng”, vì thế, vô tình rơi vào “cái bẫy” của các công ty tài chính (?!).

Trước những hậu họa khôn lường từ việc mua hàng trả góp, ông Nguyễn Mạnh Hùng, Tổng Thư ký Hội Tiêu chuẩn và Bảo vệ người tiêu dùng Việt Nam cảnh báo: “Lãi suất mua trả góp không giảm theo số dư nợ như vay thông thường, nếu thời gian vay càng dài thì mức lãi người tiêu dùng trả càng nhiều. Vì vậy, trước khi quyết định mua, người tiêu dùng cần tính toán thật kỹ số tiền chênh lệch, lãi suất trả góp, cũng như tổng số tiền phải trả”.

Hiện việc mua sắm trả góp lãi suất 0% cũng được liên kết ở mọi lĩnh vực. Thực tế, đây là một hình thức khuyến mại mới do nhà bán lẻ tổ chức, để kích cầu mua sắm. Theo chuyên gia tài chính Đinh Thế Hiển, việc bán hàng trả góp không lãi suất chính là một hình thức khuyến mại thông minh của các nhà bán lẻ. Thay vì giảm giá vài chục phần trăm, mua 1 tặng 1…, họ cho khách trả góp và hỗ trợ lãi suất. Dù cách làm nào thì người tiêu dùng vẫn được lợi. Chỉ có chuyện DN nâng giá lên cao rồi tổ chức khuyến mại mới đáng phê phán.

Chuyên gia tài chính Nguyễn Trí Hiếu lại tỏ ra nghi ngờ chiêu khuyến mại này. Mua hàng trả góp mà lãi suất bằng 0 là chuyện không tưởng. Làm gì có ai đi kinh doanh lại tốt như vậy, trừ khi DN tăng giá hàng cao hơn bình thường? Giá món hàng 100 đồng được bán 150 đồng. Mức tăng này sẽ dùng để trả lãi cho đơn vị cho vay.

Ông Hiếu nói thêm, có rất nhiều cách thiết kế công cụ tài chính tiềm ẩn rủi ro mà người tiêu dùng không thể biết được. Hợp đồng không có lãi, nhưng nếu trả chậm dù 1 ngày thì lãi suất khách phải chịu rất cao. Ngoài ra, giữa ma trận hàng hóa thật - giả lẫn lộn như hiện nay, người tiêu dùng không thể phân biệt được đâu là hàng đúng chất lượng.

Việc bán hàng trả góp không lãi suất cần nhìn nhận theo nhiều khía cạnh. Đầu tiên là tín hiệu tốt, vì nhà sản xuất, nhà bán lẻ bắt đầu quan tâm tới nhiều hình thức bán hàng hiện đại, kích thích tiêu dùng. Tuy nhiên, theo ông Đinh Thế Hiển, nếu không phải là tín hiệu tốt của thị trường thì cần tính đến mối lo ngại ở góc độ vĩ mô

Hoan Nguyễn