Kiểm toán Nhà nước chỉ rõ: Quản lý dự án BOT còn quá lỏng lẻo

THCL Theo đó, kiểm toán đối với một số dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT, BT chỉ rõ: công tác quản lý còn lỏng lẻo, thiếu chặt chẽ, các xác định một số chỉ tiêu trong phương án tài chính của một số dự án chưa đảm bảo tính đúng đắn…

Mặt khác, tỷ lệ góp vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư trên tổng vốn đầu tư thấp hơn cam kết; khoảng cách giữa các trạm thu phí chưa hợp lý, cần phải được chấn chỉnh, khắc phục.

Đó là thông tin được công bố tại buổi họp báo Báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2015 (niên độ tài chính-ngân sách 2014) và kết quả thực hiện kết luận, kiến nghị kiểm toán năm 2014 của Kiểm toán Nhà nước (KTNN) tổ chức sáng nay26/8).

Ông Đào Văn Dũng, Vụ trưởng Vụ tổng hợp (KTNN) trình bày báo cáo kết quả kiểm toán quyết toán NSNN năm 2014, kết quả kiểm toán hoạt động, kết quả kiểm toán các DNNN và các tổ chức tài chính - ngân hàng.

Về kết quả kiểm toán lập và giao dự toán, số liệu ước thực hiện thu năm 2013 của một số bộ, cơ quan trung ương, địa phương thấp so với khả năng thực hiện; lập dự toán không đầy đủ, không bao quát hết nguồn thu; một số địa phương được kiểm toán lập dự toán thu nội địa (không kể thu từ dầu thô, tiền sử dụng đất) không đảm bảo mức phấn đấu tăng bình quân khoảng 12-13%, dự toán thu XNK không đảm bảo tăng 8-9% so với ước thực hiện năm 2013.

Về dự toán chi đầu tư phát triển,còn tình trạng lập dự toán không đầy đủ, danh mục dự án đề xuất bố trí vốn không sát thực tế nên phải điều chỉnh, hủy bỏ kế hoạch vốn; giao dự toán không phù hợp với danh mục dự kiến kế hoạch vốn; bố trí vốn cho một số dự án chưa đủ điều kiện, sai nội dung nguồn vốn đầu tư.

Rà soát việc giao chi tiết kế hoạch đầu tư phát triển nguồn NSNN năm 2014, KTNN nhận thấy việc bố trí ngân sách Trung ương vượt tỷ lệ hỗ trợ cho một số dự án 219,9 tỷ đồng, không đúng đối tượng hoặc vượt tỷ lệ quy định tại một số chương trình là 264,2 tỷ đồng; phê duyệt cơ cấu ngân sách Trrung ương trong tổng mức đầu tư vượt tỷ lệ hỗ trợ quy định 241,1 tỷ đồng…

Việc dự toán chi thường xuyên vẫn lặp lại các sai sót cũ - đã được KTNN phát hiện trong những năm vừa qua như lập dự toán cao hơn khả năng ngân sách hoặc số kiểm tra của Bộ Tài chính; lập dự toán chưa đầy đủ căn cứ và không sát thực tế; tính thiếu số trừ tiết kiệm chi thường xuyên để thực hiện cải cách tiền lương, giao chỉ tiêu biên chế cao hơn chỉ tiêu do Bộ Nội vụ giao; phân bổ dự toán nhưng không có nhiệm vụ chi; bố trí dự toán chi thường xuyên cho lĩnh vực giáo dục-đào tạo và dạy nghề thấp hơn mức Trung ương giao.

Cũng theo số liệu tại báo cáo, quyết toán thu NSNN năm 2014 đạt 877.697 tỷ đồng, vượt 12,1% dự toán, chủ yếu do tăng thu nội địa từ sản xuất, kinh doanh và dầu thô. Tuy nhiên, kết quả kiểm toán lại vạch rõ, tình trạng hạch toán và kê khai thiếu doanh thu, xác định sai chi phí tính thuế, từ đó thiếu thuế GTGT và thuế TNDN phải nộp, lợi nhuận còn lại phải nộp NSNN vẫn diễn ra khá phổ biến tại các DN, đơn vị được kiểm toán; không ít đơn vị hạch toán thiếu số thu…KTNN xác định, số phải nộp NSNN tăng thêm là 8.287,3 tỷ đồng.

Bên cạnh đó, việc thực hiện quy định về phí, lệ phí tại các cơ sở đào tạo, khám chữa bệnh công lập chưa có nhiều chuyển biến, một số hạn chế đã được KTNN phát hiện và kiến nghị trong nhiều năm nhưng chậm được khắc phục, như: Thu học phí, lệ phí vượt hoặc không có trong quy định; chưa phản ánh đầy đủ số thu vào báo cáo tài chính; chưa nộp kịp thời hoặc nộp chưa đầy đủ số thu học phí, lệ phí vào kho bạc nhà nước…

Nợ thuế quá hạn do ngành hải quan quản lý đến 31/12/2014 là 7.111 tỷ đồng, có xu hướng giảm. Trong khi nợ thuế do ngành thuế quản lý lại tăng qua các năm cả về số tuyệt đối và tỷ trọng so với thu nội địa (trừ dầu thô) và diễn ra phổ biến tại hầu hết các địa phương được kiểm toán.

Về chi NSNN, kết quả kiểm toán cho thấy tại nhiều địa phương, công tác quản lý nợ đọng xây dựng cơ bản chưa được quan tâm đúng mức. Một số dự án lập quy hoạch không phù hợp thực tế, gây thất thoát, lãng phí; phê duyệt dự án đầu tư khi chưa xác định rõ nguồn vốn và khả năng cân đối vốn…

Ngoài ra, đối với một số dự án đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT, BT…, công tác quản lý còn lỏng lẻo, thiếu chặt chẽ, các xác định một số chỉ tiêu trong phương án tài chính của một số dự án chưa đảm bảo tính đúng đắn; tỷ lệ góp vốn chủ sở hữu của nhà đầu tư/tổng vốn đầu tư thấp hơn cam kết; khoảng cách giữa các trạm thu phí chưa hợp lý, cần phải được chấn chỉnh, khắc phục.

Rất nhiều câu hỏi xoay quanh nội dung này được đặt ra tại buổi họp báo sáng nay.Ông Cao Tấn Khổng, Phó tổng KTNN cho hay, theo Luật KTNN thì kết quả kiểm toán một số dự án đầu tư BOT năm 2015 sẽ được công bố tại họp báo năm 2017. Tuy nhiên, đại diện KTNN cũng công bố một số kết quả kiểm toán sơ bộ giữa KTNN với DN dự án BOT.

Theo ông Ngô Văn Quý, Kiểm toán trưởng KTNN chuyên ngành IV, khoảng cách tối thiếu giữa các trạm thu phí BOT theo quy định là 70km, nhưng có thêm "mở ngoặc" cho trường hợp dưới 70km để nhà đầu tư thỏa thuận với địa phương, báo cáo Bộ Tài chính.

“Đây cũng là vấn đềcần khắc phục. KTNN kiến nghị các bộ, ngành không để “cơ chế mềm” như thế này nữa, phải rõ ràng: 70km là 70km! Quy định hiện tại chỉ xác định khoảng cách trên một tuyến, nhưng thực tếra khỏi tuyến đường này thì đã gặp ngay trạm BOT của tuyến khác. Cho nên phải xem xét lại”, ông Quý nói.

Đoàn Huế