Phát triển thương hiệu trong môi trường kinh doanh đa văn hóa

Con người ở xã hội hiện đại đã không còn xa lạ với thuật ngữ “thế giới phẳng”. Với người làm kinh doanh ngày nay khi sống trong một thế giới không có rào cản họ cần phải học cách thích nghi trong môi trường kinh doanh đa văn hóa để tồn tại và phát triển bền vững.

Hội thảo bí quyết thành công trong môi trường kinh doanh đa văn hóa , kinh nghiệm từ ISETAN

Môi trường kinh doanh đa văn hóa, cơ hội và thách thức

Văn hóa có ảnh hưởng sâu sắc đến hoạt động quản trị và kinh doanh của một doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần phải phân tích các yếu tố văn hóa, xã hội nhằm nhận biết các cơ hội và nguy cơ có thể xảy ra. Mỗi một sự thay đổi của các lực lượng văn hóa có thể tạo ra một ngành kinh doanh mới nhưng cũng có thể xóa đi một ngành kinh doanh.

Môi trường kinh doanh đa văn hóa  tức là bối cảnh về chính trị, kinh tế, xã hội đa dạng của nhiều nền văn hóa, dân tộc, quốc gia khác nhau mà doanh nghiệp đang phải hoạt động trong đó, cùng tồn tại với nó. Nhằm hướng tới mục đích lợi nhuận để tái đầu tư và đảm bảo lợi ích của người quản lý, người lao động và làm thỏa mãn tối đa nhu cầu hàng hóa và các dịch vụ xã hội.

Quá trình toàn cầu hóa nền kinh tế thế giới đang diễn ra với tốc độ ngày càng sâu và rộng, giúp các doanh nghiệp có thêm nhiều cơ hội làm việc với các nhân viên và đối tác đa văn hóa. Tự do hóa thương mại  được mở rộng, hàng rào thuế quan giữa các nước bị bãi bỏ hoặc giảm xuống, hàng hóa có điều kiện lưu thông rộng rãi. Doanh nghiệp chủ động khai thác các thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến của nước khác, thực hiện chủ trương đa phương hóa quan hệ quốc tế, tạo điều kiện chuyển giao những thành tựu mới về khoa học và công nghệ, về tổ chức và quản lý, về sản xuất và kinh doanh, đưa kinh nghiệm và kiến thức đến với các dân tộc ở nhiều nước, nhiều nền văn hóa khác nhau.

Nhưng thực tế cho thấy, nó có thể mang đến cho doanh nghiệp nhiều lợi ích gắn liền với những thách thức. Khi thị trường được toàn cầu hóa, nhu cầu tiêu chuẩn hóa về sắp xếp tổ chức, hệ thống và quy trình cũng tăng lên. Song, các giám đốc cũng chịu áp lực khi làm cho tổ chức của họ thích nghi với các đặc điểm của thị trường, pháp luật, thể chế tài chính, hệ thống chính trị - xã hội, hệ thống văn hóa. Ngoài ra, cạnh tranh quốc tế, thích ứng công nghệ, thích ứng với bảo vệ môi trường là những đòi hỏi lớn đối với doanh nghiệp trong môi trường kinh doanh quốc tế hiện nay. Khi mọi người từ các nước khác nhau, mang những nền văn hoá khác nhau đến cùng làm việc sẽ rất dễ phát sinh mâu thuẫn, do bất đồng về văn hóa và ngôn ngữ.

Bản sắc dân tộc ảnh hưởng trực tiếp đến hành vi giao tiếp, ứng xử mà điều quan trọng là hình thành thị hiếu và thói quen tiêu dùng. Điều này thể hiện rõ nhất ở các doanh nghiêp sản xuất và xuất khẩu sản phẩm tiêu dùng.

Học thế nào ?

Sự cân bằng giữa tính nhất quán và tính thích nghi là thiết yếu đối với sự thành công của doanh nghiệp. Trong đó, đặt ra câu hỏi làm thế nào để phát triển thương hiệu của doanh nghiệp trong môi trường kinh doanh đa văn hóa như hiện nay?

“ cần khẳng định ở bất cứ môi trường nào chất lượng sản phẩm tốt vẫn là yếu tố quyết định trong việc định vị thương hiệu sản phẩm trong lòng người tiêu dùng. Với môi trường kinh doanh đa văn hóa, chất lượng sản phẩm  ngoài có giá trị sử dụng cao, mới lạ, hấp dẫn, khẳng định được cái riêng của thương hiệu còn phải phù hợp với thị hiếu tiêu dùng của người bản địa.Việc xây dựng thương hiệu cho sản phẩm là quá trình lâu dài phải gắn liền với thái độ phụ vụ cùng việc phát triển dịch vụ, hãy cung cấp dịch vụ để nhận được lời cảm ơn”. Đó là những kinh nghiệm quý báu của ông Toshihiko Inaba - đại diện tập đoàn ISETAN kinh doanh chuỗi siêu thị cao cấp tại Nhật Bản với doanh nghiệp Việt Nam – Nhật Bản về bí quyết để thành công trong môi trường kinh doanh đa văn hoá. Ông Toshihiko Inaba đã làm việc trong 6 năm tại thành phố Thiên Tân – Trung Quốc. Chuỗi siêu thị ISETAN ở Thiên Tân là một công ty có sự phát triển mạnh mẽ trong vài năm qua mặc dù nền kinh tế thế giới nói chung cũng như kinh tế Trung Quốc rơi vào khó khăn.

Ngoài ra, có 3 chỉ dẫn quan trọng mà nhà quản lý có thể học tập để chuẩn bị cho thành công trong cuộc chạm trán giữa những nền văn hóa.

Nắm được những kiến thức chung nhất, liên quan đến lĩnh vực kinh doanh tại nền văn hóa khác, và học ngôn ngữ của đối tác. Nhà quản lý thành công thu được một nền kiến thức về giá trị, thái độ và phong cách sống của nền văn hóa mà họ có tiếp xúc. Họ nghiên cứu về những yếu tố chính trị và kinh tế, mục tiêu – lịch sử của nước sở tại, những vấn đề mà quốc gia đó đang gặp phải, và những hiểu biết về nền văn hóa khác. Những tri thức đó làm họ dễ dàng khi tìm hiểu về lối tư duy, tổ chức và mục tiêu của đối tác. Dễ dàng hơn trong việc ra quyết định cũng như tổ chức sự kiện. Những quan tâm thực sự đến nền văn hóa của đối tác giúp tạo dựng được lòng tin và sự tôn trọng, tạo tiền đề cho một mối quan hệ rộng mở và đầy hứa hẹn. Đối tác sẽ rất vui lòng khi bạn nói tiếng của họ, cho dù chỉ là một chút ít. Còn nếu như thông thạo ngôn ngữ, đó sẽ là một lợi thế cạnh tranh quan trọng.

Tránh những sai lệch về văn hóa

Những nhà quản lý mang tinh thần kiêu ngạo vị chủng một cách vô thức có thể sẽ gây ra những vấn đề liên quan đến văn hóa. Tinh thần kiêu ngạo vị chủng dẫn tới sự nghèo nàn trong việc lên kế hoạch và thực thi kế hoạch. Nó làm méo mó, sai lệch cản trở giao tiếp với người  nước ngoài. Họ cho rằng văn hóa của mình là “chuẩn” và nhìn  những thứ khác bằng con mắt lạ lẫm. Hiện tượng này được gọi là tiêu chuẩn tự định – xu hướng nhìn các nền văn hóa dưới lăng kính của chính văn hóa bản xứ..

Phát triển kỹ năng đa văn hóa, làm việc hiệu quả với những đối tác từ nhiều nền văn hóa khác nhau đòi hỏi phải có sự đầu tư nhiều mặt cho các kỹ năng chuyên biệt. Mỗi nền văn hóa đều có cách riêng trong việc giao dịch kinh doanh, đàm phán và quá trình ra quyết định. Thành thạo đa văn hóa được mô tả trong 4 điểm mấu chốt sau: Chấp nhận sự không chắc chắn và thiếu rõ ràng trong cách nghĩ và hành động của người khác; nhìn nhận vấn đề sâu sắc và đánh giá được những điều tế nhị ẩn chứa trong lời nói và hành động của người khác; nhận ra sự quan trọng của mối quan hệ giữa người với người, đặc biệt quan trọng hơn là tạo nên thành công một khác hay chiến thắng trong các cuộc tranh luận; khả năng sáng tạo trong việc đề ra các kế hoạch đổi mới, không thành kiến với những cái mới, và thoải mái trước các áp lực.

Các tập đoàn đa quốc gia thành công tìm cách truyền lối tư duy toàn cầu cho nhân viên của mình và dùng một chính sách nhân lực toàn cầu để tuyển những con người ưu tú nhất cho mỗi vị trí, bất kể họ xuất thân từ đâu. Qua thời gian, những tập đoàn này đã phát triển mỗi đội ngũ quản trị cốt lõi, những người cho dù làm việc ở bất cứ nơi nào, cũng đều cảm thấy như đang ở trong chính nền văn hóa đã sản sinh ra họ.

Huyền Trang