Vì sao Eximbank kinh doanh “bết bát”?

THCL Với những chỉ số gia tăng ấn tượng, trong những năm 2011 - 2012, NH TMCP XNK Việt Nam (Eximbank) đã từng lọt vào top 5 NH TMCP lớn nhất Việt Nam. Tuy nhiên, với kết quả kinh doanh “bết bát”, đến nay NH này chỉ còn là cái bóng của chính mình 5 năm về trước.

Từng “gây bão”…

Năm 2006, Eximbank là một NH TMCP quy mô nhỏ, tổng tài sản vào khoảng 18.327 tỷ đồng, lãi thuần 352 tỷ đồng, lãi ròng sau thuế còn lại khoảng 258 tỷ đồng. Tuy nhiên, đến năm 2010, Eximbank trở thành NH TMCP tầm trung với tổng tài sản lên tới 131.111 tỷ đồng, tăng hơn 7 lần so với 5 năm trước đó.

Theo đó, các chỉ số cho vay khách hàng, tiền gửi của khách hàng đều tăng hơn 6 lần so với năm 2006. Thu nhập lãi thuần năm 2010 đạt 2.883 tỷ đồng, lãi ròng sau thuế đạt 1.815 tỷ đồng, gấp tới 7 lần so với năm 2006.

Đỉnh điểm phát triển của Eximbank chính là giai đoạn 2011 - 2012. Có thể nói, đây là quãng thời gian hoàng kim nhất của NH này, kể từ khi đi vào hoạt động chính thức năm 1990. Năm 2011, tổng tài sản NH đạt 183.567 tỷ đồng, tăng 40% so với năm 2010. Đây cũng là năm Eximbank khẳng định được vị trí của mình trong toàn hệ thống, khi tổng số tiền mà NH này gửi và cho vay tại các tổ chức tín dụng (TCTD) khác là 64.529 tỷ đồng, tăng gấp đôi so với năm 2010.

Năm 2012, các chỉ số của Eximbank đạt được vẫn vô cùng ấn tượng: Tổng tài sản đạt 170.156 tỷ đồng; lãi thuần đạt 4.902 tỷ đồng; lãi ròng sau thuế đạt gần 2.139 tỷ đồng. Đây cũng là năm Eximbank công bố đã nắm trên 51% vốn cổ phần của Sacombank và yêu cầu bầu lại toàn bộ HĐQT và Ban kiểm soát.

“Tụt dốc không phanh”

Tuy nhiên sau khi Sacombank sáp nhập với SouthernBank thì Eximbank đã phải rút vốn khỏi NH đối tác. Cũng từ thời điểm này, kết quả kinh doanh của Eximbank bắt đầu tụt dốc.

Các chỉ số liên tục giảm, năm 2014, thu nhập lãi thuần đạt trên 2.710 tỷ đồng, thế nhưng các khoản trích lập dự phòng cùng với chi phí hoạt động quá cao đã kéo lãi ròng sau thuế xuống rất thấp. Thậm chí, quý IV/2014, Eximbank báo lỗ tới 678 tỷ đồng do khoản trích lập dự phòng rủi ro tăng vọt gấp 5 lần, điều này đã đánh sập toàn bộ lợi nhuận của NH trong 9 tháng đầu năm. Lãi ròng Eximbank năm 2014 chỉ còn 56 tỷ đồng!

Năm 2015, tình hình còn tồi tệ hơn với Eximbank khi tổng tài sản chỉ còn 124.850 tỷ đồng, giảm tới 22,5% so với năm 2014, nguyên nhân là do các khoản tiền gửi của các TCTD khác vào Eximbank đã giảm rất nhiều, chỉ còn 7.933 tỷ đồng, so với con số 41.043 tỷ đồng năm trước đó. Eximbank cũng phải thu hồi lại các khoản tiền gửi tại các TCTD khác, từ 39.463 tỷ năm 2014, xuống 7.833 tỷ năm 2015.

Lãi thuần đạt 3.398 tỷ, tăng so với năm 2014, thế nhưng một lần nữa trích lập dự phòng rủi ro tín dụng và chi phí hoạt động lại kéo lãi ròng sau thuế xuống chỉ còn 40 tỷ đồng. Thậm chí, chỉ trong quý IV/2015, Eximbank còn báo lỗ 463 tỷ đồng.

2015 cũng là năm đánh dấu sự chia rẽ của nội bộ Eximbank. Cuộc tranh giành quyền lực tại NH này ngày càng trở nên gay gắt giữa 2 nhóm cổ đông, bên cạnh đó là một loạt bê bối...

Do vậy, đại hội cổ đông năm 2016 nhằm bầu ra HĐQT mới điều hành vẫn chưa thực hiện được. Trong 6 tháng đầu năm, kết quả kinh doanh của Eximbank vẫn rất kém. Dư nợ cho vay giảm còn 80.842 tỷ đồng, tỷ lệ nợ xấu tăng cao kỷ lục từ 1,9% (cuối năm 2015) lên 5,3% cuối quý II/2016; lợi nhuận 6 tháng chưa nổi 80 tỷ đồng; dự phòng rủi ro tín dụng tăng gấp đôi cùng kỳ lên 324 tỷ đồng. Tổng nợ xấu là 4.285 tỷ đồng, trong đó có 2.415 tỷ đồng nợ dưới tiêu chuẩn, 797 tỷ đồng nợ nghi ngờ, và 1.073 tỷ đồng nợ có khả năng mất vốn.

Kế hoạch kinh doanh năm 2016 của Eximbank bị điều chỉnh giảm hàng loạt chỉ tiêu về cả huy động vốn lẫn tín dụng, lợi nhuận trước thuế kỳ vọng cũng giảm từ 720 tỷ đồng xuống còn 400 tỷ đồng. Cụ thể, Eximbank chủ trương điều chỉnh giảm hầu hết chỉ tiêu về tài sản, hoạt động huy động vốn hay hoạt động cấp tín dụng.

Đặc biệt, mục tiêu lợi nhuận trước thuế sẽ được điều chỉnh hạ tới 45% từ 720 tỷ đồng, xuống còn 400 tỷ đồng. NH này vẫn sẽ cố gắng duy trì tỷ lệ nợ xấu/tổng dư nợ ở mức dưới 3%.

Tuấn ngọc