Xã Cây Thị (Đồng Hỷ, Thái Nguyên): DN "coi thường" tính mạng của người dân?

THCL 09 hộ dân bị nứt nhà, sụt đất, mất nước nằm trong vùng dự án khai thác Mỏ sắt Chỏm Vung Tây, thuộc địa bàn xã Cây Thị - đã được Chủ tịch UBND huyện Đồng Hỷ (Thái Nguyên ký) Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ GPMB trước đó. Tuy nhiên, DN vẫn viện đủ thứ lý do để từ chối thanh toán cho người dân?

 Sụt lún đất, nứt nhà tại gia đình ông Trần Văn Trường, xóm Hòa Bình, xã Cây Thị

Thờ ơ trước lỗi khổ của dân

Do giá quặng sắt xuống thấp, chi phí bồi thường đất ở và vật kiến trúc trên đất tăng nên việc bồi thường cho các hộ dân theo Quyết định của Chủ tịch UBND huyện ký duyệt không được thực hiện. DN lựa chọn phương án bồi thường đất vườn và đất ruộng trước để tiến hành khai thác theo kiểu “xôi đỗ”,đánh thẳng, đào sâu múc quặng đem bán nếu “có lợi thì tiếp tục làm, không lợi thì lấp… cũng chẳng sao” (?!).

Vậy là, 09 hộ dân nằm trong vùng dự án khai thác Mỏ sắt Chỏm Vung Tây đến nay vẫn chưa nhận được tiền bồi thường theo Quyết định của Chủ tịch UBND huyện;Công ty cổ phần Luyện kim đen Thái Nguyên trước đó (ngày 15/12/2013) đã cho tiến hành khai thác vây quanh nhà các hộ dân trong suốt một thời gian.

Người dân kiến nghị nhiều lần lên các cấp chính quyền về việc bị DN hành bởi khói bụi, tiếng ồn, nhà - vườn bị nứt và sụt lún, nước giếng khơi bị mất. Chính quyền địa phương nhiều lần đến kiểm tra lập biên bản, nhưng chỉ còn cách đề nghị DN thực hiện bồi thường GPMB, di dời các hộ dân theo phương án, dự toán đã được Chủ tịch UBND huyện phê duyệt trước đó, nhưng DN hết năm này qua năm khác, với nhiều lý do đổ tại cho dân không hợp tác, đòi giá cao nên việc bồi thường, hỗ trợ cho người dân trong vùng dự án, đến nay có nguy cơ bị… “bùng”.

Trong khi DNđã bới lấy hết phần quặng trên diện tích hơn 8.734m2 nằm trong tổng số hơn 9,7 ha được UBND tỉnh Thái Nguyên cấp từ 2009. Trước tình hình sụt lún đất, nứt nhà, mất nước tại xóm Hòa Bình, xã Cây Thị, diễn ra ngày càng nghiêm trọng, có nguy cơ đe dọa tính mạng và tài sản của nhân dân, UBND huyện Đồng hỷ đã phải hỗ trợ 03 gia đình, mỗi gia đình 5 triệu đồng để mua vật liệu làm nhà tạm ra vườn ở, chờ DN thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ theo Quyết định phê duyệt trước đó.

“Văn bản UBND huyện gia thời hạn cuối cùng là 05/3/2017 để Công ty cổ phần Luyện kim đen Thái Nguyên thực hiện GPMB đối với 09 hộ dân nằm trong vùng dự án khai thác Mỏ sắt Chòm Vung Tây, vẫn không được thực hiện. DNmột lần nữa đã“ngó lơ” các quyết định, văn bản chỉ đạo của Chủ tịch UBND huyện”, ông Lê Văn Cầm, trưởng xóm Hòa Bình, xã Cây Thị chia sẻ với phóng viên.  

"Bỏ qua" sự chỉ đạo của cấp có thẩm quyền?

Nằm trong diện phải di dời, gia đình ông Trần Văn Trường, xóm Hòa Bình, chỉ cách bờ moong khai thác của Công ty cổ phần Luyện kim đenchừng 10m, trên mặt vườn xuất hiện nhiều vết nứt- sụt lún đất chạy dọc theo hướng bờ moong, chiều rộng vết nứt từ 20 - 30 cm; tường nhà bị xé toạc. UBND huyện đã phải hỗ trợ khẩn cấp cho gia đình 5 triệu đồng mua vật liệu xây dựng làm lán ở tạm ngoài vườn để đảm bảo tính mạng và tài sản.

Ông Trường bức xúc: “Cũng nhưviệc khai thác quặng sắt của Mỏ sắt Trại Cau, khi hiện tượng sụt lún, nứt nhà, mất nước tại tổ 14, thị trấn Trại Cau, người dân kiến nghị; mặc dù chưa có kết luận chính thức từ phía chính quyền,nhưng Mỏ sắt Trại Cauđã tích cực phối hợp với chính quyền địa phương kiểm đếm, xây dựng đường ống cấp nước sinh hoạt, hỗ trợ, bồi thường GPMB kịp thời cho bà con  vùng bị ảnh hưởng.

  Còn ở đây, không hiểu có cơ quan chức năng nào cấp phép cho Công ty cổ phần Luyện kim đen Thái Nguyên khai thác với quy mô công nghiệp, trong khi bồi thường GPMBchưa xong, khoảng cách an toàn trong khai thác không có?

Người dân kiến nghị nhiều lần lên các cấp chính quyền, đến tháng 9/2016, Công ty đã cho dừng hoạt động và lấp các moong khai thác, kiếm cớthoái thác, đổ vạ cho các DN trên địa bàn cùng chịu trách nhiệm chungvới 9 hộ dân nằm trong vùng dự án của Công ty (?).

Thậm chí, chúng tôi chấp nhận chịu thiệt theo phương án kiểm đếm, đã được Chủ tịch UBND huyện Đồng Hỷ phê duyệt, nhưng DN vẫn cố chây ỳ, trì hoãn việc chi trả bồi thường, trong đó có gia đình tôi”.

Phải chăng, những văn bản, Quyết định phê duyệt phương án, dự toán, bồi thường, hỗ trợ GPMB dự án khai thác Mỏ Sắt Chỏm Vung Tây cho người dân xóm Hòa Bình, xã Cây Thị bị coi là trò đùa? Và liệu rằng, DN có còn đủ uy tín để người dân và chính quyền “chọn mặt gửi vàng” cho các dự án tiếp theo?

Tiến Nha