Xì gà 'xách tay': Mập mờ xuất xứ, phập phù chất lượng

Khó kiểm soát

Mới đây, tổ công tác của Ban chỉ đạo 389 Quốc gia phối hợp với Đội Quản lý thị trường (QLTT) số 1, Chi cục QLTT Hà Nội bất ngờ kiểm tra một cơ sở kinh doanh tại phố Bà Triệu, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội thuộc Công ty TNHH Công nghệ Phùng Anh do bà Bùi Thanh Hằng là người đại diện theo pháp luật.

Tại thời điểm kiểm tra, lực lượng chức năng phát hiện hơn 1.200 điếu xì gà thuộc các thương hiệu khác nhau do nước ngoài sản xuất. Chủ cửa hàng chưa xuất trình được hóa đơn chứng từ chứng minh nguồn gốc xuất xứ. Ngay sau đó, lực lượng QLTT Hà Nội đã niêm phong và tạm giữ toàn bộ số hàng trên để giám định, định giá.

Trước đó, các lực lượng chức năng cũng đã phát hiện và bắt giữ 2 vụ buôn lậu, vận chuyển trái phép xì-gà với số lượng hơn 42.000 điếu các loại. Sau vụ việc trên, không ít người tiêu dùng đã bày tỏ sự nghi ngờ, lo lắng về chất lượng của xì-gà đang được bày bán trên thị trường.

Những hộp xì-gà như thế này có giá tiền triệu

Khảo sát tại một số cửa hàng bán xì-gà trên phố Bà Triệu, Nguyễn Khang, Trần Duy Hưng, Hàng Bài…, chúng tôi thấy, mặt hàng này khá phong phú về chủng loại, mẫu mã, có hộp 3 điếu, 6 điếu, 10 điếu…tùy theo nhu cầu của khách hàng. Giá cả mặt hàng này cũng khá đa dạng, từ vài trăm đến hàng triệu đồng/điếu (dòng Cohiba 52 có giá 14 -20 triệu đồng/hộp, Cohiba 54 là 15-20 triệu đồng/hộp…). Bên cạnh đó vẫn có những dòng xì-gà bình dân với giá khá mềm, chỉ từ 400-700.000 đồng/hộp. Hầu hết các sản phẩm đang bày bán được giới thiệu là hàng xách từ nước ngoài, song khi khách hàng yêu cầu hóa đơn thì các cửa hàng lại khéo léo từ chối.

Trên mạng xã hội như zalo, facebook, việc mua, bán xì-gà cũng diễn ra rất sôi động với những lời quảng cáo hấp dẫn “nếu bạn lo lắng khi bắt đầu tìm hiểu về xì gà hoặc mua nó làm quà tặng, hãy gọi cho chúng tôi. Với tiêu chí tất cả vì sự hài lòng của khách hàng, chúng tôi luôn cung cấp những điếu xì gà chính hãng chất lượng tốt nhất với giá thành thấp nhất thị trường”. Cùng với đó, nhu cầu mua, bán các phụ kiện liên quan đến xì-gà ngày càng tăng.

Anh Quang Anh - một người chơi xì gà nhiều năm và đã từng qua một số nước Trung Mỹ, trong đó có Cuba - nhận xét rằng: “Không hiểu sao có những dòng xì gà rất đắt và hiếm trên thế giới lại bán nhan nhản ở Việt Nam. Không thể có chuyện xách tay nhiều thế, khả năng là hàng giả”. Anh Quang cho biết ví dụ như dòng Cohiba Behike là dòng xì gà cao cấp nhất và cũng là dòng khẳng định thương hiệu của hãng Habanos. Số lượng dòng xì gà này rất hạn chế và cực đắt, loại rẻ cũng khoảng 1.500USD/hộp 10 điếu. Thế nhưng tại Việt Nam hỏi Cohiba Behike ở đâu cũng có, thậm chí được bày bán la liệt mà giá chỉ 5-6 triệu đồng/hộp 10 điếu. Điều đáng nói là người bán nào cũng khẳng định là hàng xách tay, hàng chuẩn trong khi chẳng ai có thể chứng minh một cách chính xác (dựa vào tem, check mã code, màu sắc điếu thuốc, chất liệu hộp gỗ, bọc vải nhung...) hàng của mình là hàng thật, hàng xịn mà chắc chắn bản thân họ cũng chẳng bao giờ được nếm thử hàng xịn.

Còn anh Duy Sáng, cũng là một người sành về xì gà cho rằng: Hiện trên thị trường Việt Nam xì gà được bán tràn lan và thường được quảng cáo là từ Cuba, hoặc hàng Châu Âu xách tay về, nhưng thực chất rất nhiều hàng được sản xuất ngay tại Việt Nam hoặc nhập qua đường tiểu ngạch từ Trung Quốc về nên không đạt chất lượng ví dụ một hộp Behike 54 có 10 điếu đang được chào bán trên thị trường từ 18 - 20 triệu với giá này mua tại Cuba cũng không được, vậy có thể khẳng định đây là sản phẩm không đạt chất lượng. Cùng đó, do nhu cầu người sử tại Việt Nam cao nên một số đối tượng làm giả ngay tại nước ngoài rồi bằng nhiều cách chuyển về Việt Nam. Chính bản thân anh được một người bạn đi Cuba mang về tặng một hộp Behike 52, nhưng cũng bị giả khi hút khét và khói rất khó chịu.

Hiện nay, lợi dụng nhu cầu sử dụng xì gà ngày càng nhiều của một bộ phận người dân nên một số người đã chớp cơ hội này tìm các nguồn nhập xì gà từ Cu Ba hay các nước Châu Âu như: Đức, Thuỵ Sĩ, Pháp, Nga và cả Trung Quốc về Việt Nam. Qua tìm hiểu thì hiện thị trường loại thuốc này đang rất bát nháo với rất nhiều chủng loại nhiều nguồn và giá cả thì từ loại vài ba trăm nghìn đến vài triệu một điều.

Xì-gà, mặt hàng cần “kiểm soát đặc biệt”

Trước đây, lợi dụng quy định về hàng hóa, hành lý được miễn thuế của người nhập cảnh qua cửa khẩu quốc tế bằng hộ chiếu do cơ quan nhà nước có thẩm quyền của Việt Nam hoặc của nước ngoài cấp khi nhập cảnh Việt Nam được quy định chi tiết, cụ thể tại Nghị định số 66/2002/NĐ-CP. Theo đó mỗi người trên 18 tuổi khi nhập cảnh có thể mang tối đa 100 điếu xì gà, lợi dụng quy định này các đối tượng buôn lậu đã lách quy định này, nhờ mua hoặc cầm hộ xì gà về Việt Nam. Để hạn chế tình trạng này, năm 2017, Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư 52/2017/TT-BTC sửa đổi Thông tư 120/2015/TT-BTC quy định chặt chẽ hơn cụ thể “thuốc lá điếu vượt trên 200 điếu hoặc xì gà vượt trên 20 điếu (trước đây là 100 điếu) hoặc thuốc lá sợi vượt trên 250 gam”.

Do tình trạng khan hiếm và từ tháng 8, Nghị định 94/2017/NĐ-CP về hàng hóa, dịch vụ, địa bàn thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại quy định thuốc lá điếu và xì gà (trừ trường hợp nhập khẩu để kinh doanh bán hàng miễn thuế) thuộc 20 mặt hàng nhà nước độc quyền.

Ngoài ra, Nghị định 94/2017/NĐ-CP về hàng hóa, dịch vụ, địa bàn thực hiện độc quyền nhà nước trong hoạt động thương mại cũng quy định, thuốc lá điếu và xì-gà (trừ trường hợp nhập khẩu để kinh doanh bán hàng miễn thuế) thuộc 20 mặt hàng nhà nước độc quyền. Tuy vậy, do lợi nhuận cao nên không ít cá nhân vẫn buôn bán xì-gà trái quy định, thậm chí chấp nhận nộp phạt.

Còn theo Khoản 7 Điều 3 Nghị định 185/2013/NĐ-CP, hàng hóa nhập lậu bao gồm: Hàng hóa cấm nhập khẩu hoặc tạm ngừng nhập khẩu theo quy định của pháp luật; Hàng hóa nhập khẩu thuộc danh mục hàng hóa nhập khẩu có điều kiện mà không có giấy phép nhập khẩu hoặc giấy tờ của cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp theo quy định kèm theo hàng hóa khi lưu thông trên thị trường;Hàng hóa nhập khẩu không đi qua cửa khẩu quy định, không làm thủ tục hải quan theo quy định của pháp luật hoặc gian lận số lượng, chủng loại hàng hóa khi làm thủ tục hải quan.

Bên cạnh đó, hàng hóa nhập khẩu lưu thông trên thị trường không có hóa đơn, chứng từ kèm theo theo quy định của pháp luật hoặc có hóa đơn, chứng từ nhưng hóa đơn, chứng từ là không hợp pháp theo quy định của pháp luật về quản lý hóa đơn; Hàng hóa nhập khẩu theo quy định của pháp luật phải dán tem nhập khẩu nhưng không có tem dán vào hàng hóa theo quy định của pháp luật hoặc có tem dán nhưng là tem giả, tem đã qua sử dụng cũng được coi là hàng nhập lậu.

Đối chiếu với quy định trên cho thấy, không ít mặt hàng “xách tay” là hàng hóa trốn thuế, nhập lậu – Luật sư Hoàng Huy Được – Phó Chủ nhiệm Đoàn Luật sư Hà Nội nhận định.

BLHS 2015 (sửa đổi) đã quy định, phạt tiền từ 50 triệu đồng trở lên hoặc phạt tù đối với hành vi buôn bán, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá điếu nhập lậu từ 1.500 bao trở lên. Tuy vậy, trong quá trình kiểm tra, áp dụng quy định xử lý hành vi vi phạm hoạt động kinh doanh sản phẩm thuốc lá không có giấy phép còn nhiều vướng mắc. Do vậy, để tránh tình trạng mất tiền oan, mỗi cá nhân nên mua xì-gà có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, không nên mua hàng trôi nổi kẻo vô tình tiếp tay cho những đối tượng buôn bán hàng lậu, hàng giả…

Hải Đăng