Xóa độc quyền xuất bản sách giáo khoa

Theo Bộ trưởng GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ, SGK là mặt hàng thuộc quản lý của Nhà nước và được trợ giá. Do đó, tỷ lệ chiết khấu của NXB Giáo dục Việt Nam khi phát hành là 20%-25%, thấp hơn mức trung bình so với tỷ lệ chiết khấu các loại sách khác (35%-40%).

Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ cho hay hiện tại, tỷ lệ tái sử dụng SGK khoảng 35%. Bộ GD&ĐT đã có văn bản yêu cầu giáo viên hướng dẫn học sinh không làm bài tập trực tiếp vào SGK để nhắc nhở, rèn các em ý thức giữ gìn đồ vật, tài sản. Tuy nhiên, có thực tế là nhiều phụ huynh muốn con em mình viết trực tiếp vào SGK.

Phó thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ rõ việc độc quyền xuất bản SGK của NXB Giáo dục Việt Nam

Ngày 1/10, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam chỉ rõ việc độc quyền xuất bản SGK của NXB Giáo dục Việt Nam. Phó thủ tướng Vũ Đức Đam nêu rõ, Chính phủ đã có chủ trương xóa tình trạng độc quyền này. Tinh thần đó đã được thể hiện trong đề án đổi mới chương trình, SGK giáo dục phổ thông, cũng như việc cấp phép thêm cho các nhà xuất bản tham gia làm SGK.

Phó thủ tướng nhấn mạnh thực tế, nhiều trường, bằng cách này hay cách khác, đã ép học sinh, phụ huynh mua sách tham khảo để hưởng hoa hồng. Đây là biểu hiện rõ của tiêu cực trong giáo dục. 

Từ năm 2014, Thủ tướng yêu cầu Bộ GD&ĐT phải tập trung chấn chỉnh tình trạng “ép” may đồng phục, mua sách. Bộ cũng đã có các văn bản chỉ đạo nhưng chưa có chuyển biến rõ, cần quyết liệt xử lý nghiêm những nơi vi phạm. 

Phó thủ tướng khẳng định Bộ GD&ĐT cần có văn bản báo cáo, giải trình rõ phát biểu, chất vấn của đại biểu Quốc hội thời gian gần đây.

Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Nguyễn Hữu Độ cho rằng: Nghị quyết số 40/2000/QH10 của Quốc hội khóa X giao cho Bộ GD&ĐT biên soạn bộ tài liệu SGK mới. Theo đó Bộ GD&ĐT đã quyết định thành lập nhóm biên soạn SGK, tổ chức biên soạn và cần Hội đồng thẩm định quốc gia để thẩm định. Sau đó, NXB sẽ tổ chức biên tập, chỉnh sửa, in ấn.

Qua quá trình tổ chức, NXB đều đã tổ chức đấu thầu in ấn. NXB đã chia ra làm 4 khu vực để tổ chức in ấn, xuất bản và cung cấp sách cho địa phương để giảm chi phí luân chuyển sách. Vì vậy, vừa qua Bộ TT&TT đã có quyết định, thông báo chính thức giao quyền cho 5 NXB tổ chức in ấn SGK. Sắp tới việc xoá độc quyền sẽ được thực hiện khi đã có 5 NXB thực hiện in ấn SGK. Theo đó, cũng huy động nhiều nguồn lực xã hội hoá để tổ chức biên soạn SGK.

Về mức chiết khấu, theo báo cáo của NXB, ban đầu thì có thể là 20-25%, nhưng chính thức là 18-20%, trong đó chiết khấu chính là vận chuyển, phát hành sách từ nhà in thông qua các Công ty Sách và Thiết bị trường học ở các địa phương… Mức chiết khấu này không cao so với sách tham khảo, sách hướng dẫn là 30-35%.

Trước đó, câu chuyện SGK độc quyền và lãng phí làm "nóng" dư luận và diễn đàn Quốc hội. Việc SGK được cho là thiết kế để học sinh viết thẳng vào gây lãng phí cả nghìn tỷ đồng/năm. Trong khi đó, NXB Giáo dục Việt Nam cho biết đơn vị này lỗ gần 40 tỷ đồng/năm về SGK. Dù lỗ lớn, số tiền chiết khấu cho SGK được đánh giá là khá cao.

Hoan Nguyễn