Xung quanh việc áp dụng mức Thuế theo Thông tư 44 của BTC-Bài 1: Hàng loạt DN KT đá trắng kêu cứu

Doanh nghiệp rơi vào tình trạng khó khăn.

Từ ngày 1/7, Thông tư số 44 áp dụng khung thuế tài nguyên mới của Bộ Tài chính có hiệu lực. Nhiều doanh nghiệp khai khoáng ở Nghệ An, Yên Bái lo lắng. Theo đó, giá áp tính thuế tối thiểu và tối đa đối với các loại đá xây dựng sẽ tăng lên gấp 2 đến 3 lần so với hiện tại.

Trong quá trình thực hiện, nhiều doanh nghiệp đã có ý kiến về việc áp giá UBND tỉnh áp cao hơn giá tối thiểu mà Bộ Tài chính quy định, như đá 3 (8-15 cm) giá tối thiểu là 50.000 đồng/m3, tỉnh áp giá 80.000 đồng/m3; đá 0,5 - 1, giá tối thiểu là 95.000 đồng/m3, tỉnh áp giá 160.000 đồng/m3; đá mi - bột giá tối thiểu là 30.000 đồng/m3, tỉnh áp giá 90.000 đồng/m3.

Hàng loạt Doanh nghiệp chỉ biết kêu trời khi Thông tư 44-BTC được áp dụng?

Ông Nguyễn Trung Hải - Chủ tịch HĐQT Công ty CP khoáng sản và thương mại Trung Hải - Nghệ An cho biết, công ty vừa đầu tư nhà máy chế biến bột đá siêu mịn quy mô, công suất lớn với công nghệ hiện đại nhất hiện nay, với tống mức đầu tư trên 6 triệu USD, mới tuyển thêm hơn 200 lao động.

Nếu mỏ của Công ty khai thác đạt công suất theo giấy phép, khi áp dụng khung giá thấp nhất theo Thông tư 44, mức thuế tài nguyên tăng thêm của doanh nghiệp sẽ trên 18 tỷ đồng, tiền cấp quyền tăng thêm khoảng 3,6 tỷ đồng, tổng là 21,6 tỷ đồng. Với mức thuế này, doanh nghiệp chắc chắn sẽ bị lỗ, công ty phải dừng sản xuất.

Ông Hoàng Văn Hải - Giám đốc Công ty CP Hoàng Gia (xã Đồng Hợp, Nghệ An) cho biết: “ Nộp thuế là trách nhiệm và nghĩa vụ của doanh nghiệp nhưng nếu ngành chức năng không có giải pháp tháo gỡ khi áp dụng Thông tư 44 thì doanh nghiệp rất dễ đóng cửa kéo theo rất nhiều lao động mất việc làm, hàng năm không duy trì được các loại tiền thuế cho Nhà nước mà công ty còn trở thành nợ xấu của ngân hàng”.

Tiếp đó, mã nhóm tài nguyên II403, đá hoa trắng sản xuất bột cacbonat, Thông tư 44 áp giá là 280.000-400.000/m3. Theo tính toán, mức thu này cao gấp khoáng 3,3 lần mức thu hiện tại của Nghệ An và Yên Bái. Mức thu này đẩy DN phải đối diện với mức đóng góp quá lớn, ngoài kỳ vọng giá bán thực tế. Cộng với hàng chục khoản thuế, phí… khác, mức giá tính thuế tài nguyên tại Thông tư 44 có nguy cơ đẩy DN khối đá trắng lâm vào khó khăn, phá sản. Bởi lẽ, giá tính thuế tài nguyên là giá bán đơn vị sản phẩm, có độ lệch rất lớn so với giá trị khai thác được khoáng sản theo khối địa chất đã duyệt. Do vậy, có sự bất tương đồng về mặt logic khoa học và bất công về số tiền thu, vượt xa kỳ vọng doanh thu có thể có từ trữ lượng mỏ.

Đại diện Hội đá trắng Yên Bái cho biết “chưa qua được cái đận tiền cấp quyền khai thác khoáng sản thì khối DN đá trắng lại bị “dúi” thêm cho một nhát nữa bằng Thông tư 44. Bởi lẽ, biên độ khung giá sàn và giá trần được xây dựng tại Thông tư 44 không phù hợp với quy định Luật Thuế Tài nguyên 2009. Thông tư 44 quy định giá tính thuế cho mã tài nguyên II401 đá hoa trắng (không phân loại màu sắc, chất lượng) kích thước ≥ 0,4m3 sau khai thác đang dự thảo giá tối thiểu 700.000đ/m3, tối đa 1.000.000đ/m3. Mức giá này cao gấp trên 2,8 lần giá đang áp dụng tại Nghệ An. Mã tài nguyên II402 đá hoa trắng dạng khối (≥ 0,4m3) để xẻ làm ốp lát được phân ra làm 3 loại, trắng đều 15-18 triệu đồng/m3, loại 2 vân vệt 15 -15,5 triệu đồng/m3 và loại 3 màu xám hoặc màu khác là 7-10 triệu đồng/m3.

Theo quy định và khung giá tại Thông tư số 44 sẽ dẫn tới 95% doanh nghiệp phá sản, sẽ dẫn tới nợ xấu ngân hàng khó thu hồi vốn khoảng 7.182 tỷ đồng. Kéo theo đó là 28.957 lao động trực tiếp mất việc làm, ảnh hưởng gián tiếp 86.925 nhân khẩu tương ứng khoảng 7.243 hộ gia đình.

Nếu triển khai theo quy định trên thì dẫn đến 95% doanh nghiệp của hai tỉnh Nghệ An và Yên Bái làm khoáng sản sẽ bị phá sản,  28.957 lao động trực tiếp tại hai tỉnh này mất việc làm, ảnh hưởng gián tiếp 86.925 nhân khẩu tương ứng khoảng 7.243 hộ gia đình.

Sẽ trình Chính phủ để có kế hoạch hợp lý

Đứng trước tình hình khó khăn này, Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Nghệ An và Hội đá trắng Lục Yên - Yên Bái đã có tờ trình xin Thủ tướng Chính phủ xem xét, có ý kiến chỉ đạo Bộ Tài Chính, Tổng Cục Thuế và các cơ quan có thẩm quyền, xem xét điều chỉnh khung giá, danh mục, mức thu, phương pháp tính phù hợp.

Đơn kêu cứu của hiệp hội trình Thủ tướng

Theo đơn kiến nghị của Hiệp hội các doanh nghiệp vừa và nhỏ huyện Qùy Hợp, thực hiện Luật khoáng sản 2010, Nghị định 203/2013/NĐ-CP của Chính phủ quy định thu thêm khoản tiền rất lớn đó là tiền cấp quyền khai thác khoáng sản trên cơ sở giá tính thuế tài nguyên khoáng sản do UBND cấp tỉnh ban hành.

Hội doanh nghiệp nhỏ và vừa Nghệ An và Hội đá trắng Lục Yên - Yên Bái

Ngoài ra, các doanh nghiệp còn phải thực hiện nghĩa vụ nộp ngân sách thường xuyên gồm: Tiền sử dụng thông tin tài liệu địa chất, phí bảo vệ môi trường, tiền thuê đất, chi phí tái tạo rừng, phí xây dựng cơ sở hạ tầng, Thuế thu nhập doanh nghiệp, VAT, tiền ký quỹ phục hồi môi trường, thuế suất khẩu và thuế Tài nguyên (trong đó thuế suất thuế tài nguyên được điều chỉnh tăng liên tục kể từ năm 2010, 2013, 2015 đến nay,chỉ riêng thuế tài nguyên nhiều loại khoáng sản nhà nước đã thu đến 15% doanh thu).

Qua thời gian thực hiện quy định, toàn quốc đã có nhiều doanh nghiệp đóng cửa, số còn lại khoảng 50% doanh nghiệp không nộp thuế, trong đó tại Nghệ An, Yên Bái (70% doanh nghiệp nộp được những năm đầu và số doanh nghiệp nộp được những lần sau chỉ khoảng 50%).

Hiện tại, các doanh nghiệp trên địa bàn mong muốn Bộ tài chính cơ quan chức năng cần thành lập đoàn công tác liên bộ, ngành, địa phương khảo sát thực tế giá trị mỏ, suất đầu tư, lợi nhuận, việc làm và lấy ý kiến cơ quan chuyên ngành tại địa phương. Và lấy ý kiến các chuyên gia kinh tế mỏ, địa chất, tài chính, thuế để có phương án giải quyết phù hợp với đặc thù chất lượng sản phẩm đá hoa ốp lát và đá hoa sản xuất bột cacbonat canxi tại Yên Bái, Nghệ An và các quy định thu ngân sách hiện nay.

Ban hành lại giá sàn, đơn giá, phân loại, tên nhóm, loại tài nguyên đối với khung giá tính thuế đối đá hoa, đá hoa trắng hoặc cho áp dụng tham chiếu.

Theo TTV