Đẩy mạnh chuyển đổi số trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng

Tài chính là một trong những ngành đã tiên phong chủ động triển khai lộ trình chuyển đổi số, trong đó, đặt ra các mục tiêu trong giai đoạn 2021-2025 xây dựng tài chính điện tử, tài chính số dựa trên dữ liệu và dữ liệu mở. Tới năm 2030, Bộ Tài chính phấn đấu thiết lập hệ thống tài chính số hóa hoàn toàn và nền tài chính thông minh.

Ghi nhận những bước tiến vượt bậc

Tại Diễn đàn trực tuyến: Tài chính số 2021 do Thời báo Tài chính Việt Nam phối hợp cùng các đơn vị liên quan tổ chức, GS.TS. Hoàng Văn Cường - Ủy viên Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Đại biểu Quốc hội khóa XV cho biết: Thời gian qua, ngành tài chính đã ghi nhận những thành công trong cải cách, trong ứng dụng tin học hóa và số hóa. Đặc biệt, hai lĩnh vực nổi trội về quản lý thuế và hải quan đã có bước tiến vượt bậc, mang tính chất thay đổi căn bản, chuyển từ phương thức quản lý dịch vụ công dựa trên giấy tờ, giao tiếp trực tiếp, chuyển sang phương thức quản lý hiện đại, dựa vào ứng dụng công nghệ thông tin, ứng dụng thiết bị hiện đại hóa để số hóa. Doanh nghiệp, người dân thấy rõ sự công khai minh bạch.

Doanh nghiệp, người dân cũng thấy rõ khi Tổng cục Thuế thực hiện chương trình kê khai nộp thuế thông qua hệ thống công nghệ thông tin, đặc biệt là khi triển khai hệ thống kê khai thuế điện tử này lại kết nối được với hệ thống ngân hàng để thực hiện quá trình giao dịch, nộp tiền, chuyển tiền, thanh toán tiền doanh nghiệp đã giúp tiết kiệm được rất nhiều chi phí.

Ứng dụng công nghệ thông tin kết nối với ngân hàng và thực hiện dịch vụ 24/7, các thủ tục đã được thực hiện vô cùng nhanh chóng, giúp cho thời gian hao phí trước đây tính bằng giờ, bằng ngày thì nay tính bằng phút.

Con số đánh giá là khoảng 98% doanh nghiệp, người dân rất hoan nghênh và đón nhận, đặc biệt, trong bối cảnh các hoạt động giao tiếp trực tiếp không thực hiện được do dịch Covid-19.

Trong ngành hải quan, hiện có đến 99% thủ tục thông quan đều đã được thông quan điện tử và gần như các doanh nghiệp đều tiếp nhận ngay phương thức này. Ngân hàng Thế giới đã có đánh giá khách quan và thừa nhận thành công này của hải quan. Theo tính toán, sự cắt giảm thời gian nhờ thông quan điện tử đã tiết kiệm 200 triệu USD/năm.

Điều đó không chỉ tiết kiệm thời gian, chi phí, nhân lực cho doanh nghiệp, người dân mà còn tăng tính công khai, minh bạch; làm thay đổi phương thức giao tiếp, giảm thiểu tiêu cực, tạo ra môi trường kinh doanh có lợi cho doanh nghiệp, thu hút nhà đầu tư yên tâm đầu tư kinh doanh trong nền kinh tế.

Với những kết quả đã đạt được, GS.TS. Hoàng Văn Cường tin tưởng rằng ngành tài chính sẽ thực hiện thành công, từng bước đạt được mục tiêu đặt ra là đến năm 2025 là thiết lập được nền tài chính mở; hoàn thành được mục tiêu là chuyển một số nền tài chính một cách toàn diện đầy đủ vào 2030.

Theo TS. Vũ Tiến Lộc - Ủy viên Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội khóa XV: Chúng ta đang đứng trước những thách thức, cơ hội của cuộc cách mạng, vấn đề cốt lõi chính là chuyển đổi số, mỗi một cuộc cách mạng bao giờ cũng mở cơ hội cho một số nước có thể bứt phá vượt lên được. Tôi tin rằng, cuộc cách mạng trước chúng ta chưa vượt lên được lý do lịch sử và nhiều lý do khác. Cuộc cách mạng này là cơ hội để Việt Nam có thể phát triển bứt phá vượt lên và thực hiện chuyển đổi số, không có sự lựa chọn nào khác.

Thời gian qua đã ghi nhận nhiều bước tiến vượt bậc, như: Hạ tầng kinh tế số phát triển khá nhanh và cho đến thời điểm hiện nay đã đạt được trình độ tương đương với các quốc gia Top đầu trong khu vực; Ngành công nghệ thông tin, truyền thông của chúng ta phát triển rất mạnh mẽ và cũng thuộc nhóm đầu; Các ngành khác cũng có những bước triển mạnh mẽ và có những lĩnh vực đang tạo ra những nét đột phá.

Tài chính đã là ngành đã đi tiên phong trong chuyển đổi thể chế, trong cải cách hành chính, trong cắt bỏ các giấy phép con. Hiện ngành tài chính cũng đang đi đầu trong cuộc cách mạng số trong các cơ quan của Chính phủ Việt Nam.

Các địa phương, đặc biệt là Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và nhiều thành phố lớn cũng đã có những nỗ lực để xây dựng cơ sở hạ tầng số cho phát triển thành phố thông minh.

Ngành tài chính hiện đại vững mạnh dẫn dắt sự phát triển kinh tế số

TS. Nguyễn Việt Hùng - Phó cục trưởng Cục Tin học và Thống kê Tài chính (Bộ Tài chính) cho rằng, chuyển đổi số có 3 trụ cột: Chính phủ số, xã hội số và kinh tế số. Quá trình chuyển đổi số là xây dựng hệ sinh thái số trong đó cả Chính phủ, người dân và doanh nghiệp đều phải thay đổi.

Năm 2018, chúng ta xây dựng Kiến trúc chính phủ điện tử của Bộ Tài chính, năm 2020 đổi thành Kiến trúc tổng thể hướng tới Bộ Tài chính số - mục tiêu sẽ thiết lập xong hệ sinh thái tài chính số, trong đó Chính phủ đóng vai trò kiến tạo kết nối với các đơn vị thông qua việc mở, chia sẻ dữ liệu nền tảng số hóa...

Để đạt được điều này, hệ sinh thái tài chính số phải có năng lực xây dựng, tích hợp, chia sẻ dữ liệu tài chính ngân sách công cho nhiều đối tượng theo pháp luật, được tiếp cận nhanh chóng dựa trên môi trường mạng. Những dữ liệu tài chính ngân sách là nguyên liệu cho người dân, doanh nghiệp khai thác để sinh ra những dịch vụ số phù hợp mô hình kinh doanh, nhu cầu của doanh nghiệp, cá nhân nhanh nhất, qua đó tối ưu hóa kế hoạch kinh doanh.

Những người làm công tác chuyển đổi số của Bộ Tài chính đã nghiên cứu, bám sát thực tiễn, tham mưu cho lãnh đạo Bộ để ra văn bản thúc đẩy quá trình này, thúc đẩy Chính phủ số, hỗ trợ cho người dân, doanh nghiệp.

Năm 2018, chúng tôi đã sửa đổi Nghị định giao dịch điện tử để hoạt động điện tử ngành Tài chính làm nền tảng cho kinh tế số, Chính phủ số, được VCCI đánh giá là một nét son của cải cách hành chính năm 2018. Đấy là ghi nhận của cộng đồng doanh nghiệp.

Năm 2030, chúng tôi kỳ vọng, quyết tâm thông qua ngành tài chính hiện đại vững mạnh dẫn dắt sự phát triển kinh tế số dựa trên đẩy mạnh giá trị gia tăng của các dịch vụ tài chính, chuyển đổi mô hình kinh tế...

Ông Ngô Diên Hy - Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) cho biết: VNPT đang chuyển dịch từ một nhà cung cấp dịch vụ viễn thông truyền thống sang một nhà cung cấp dịch vụ số.

Truớc đây, chúng tôi làm việc, cung cấp những sản phẩm dịch vụ công nghệ thông tin cho các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp, với các ngành giáo dục, y tế... Trong quá trình đó, chúng tôi đã xây dựng hệ sinh thái rất đầy đủ trong tất cả các lĩnh vực như chính quyền số, y tế số, giáo dục số, tài nguyên và môi trường, quản trị doanh nghiệp...

Ví như trong phát triển nền tảng trí tuệ nhân tạo (AI), 3 yếu tố quan trọng cần được đưa ra.

Thứ nhất là dữ liệu, với VNPT, nguồn dữ liệu dồi dào là 30 triệu khách hàng đang sử dụng dịch vụ viễn thông cũng như nhiều triệu khách hàng đang sử dụng các hệ sinh thái sản phẩm dịch vụ số.

Thứ hai, về nguồn nhân lực, chúng tôi đã có một lực lượng kỹ sư, nhà nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là trong nước cũng như nước ngoài đã tham gia.

Vấn đề thứ ba, sau khi công nghệ đã được áp dụng rộng rãi, AI sẽ trở nên bình dân hơn thì một trong những mục tiêu mà chúng ta phải xây dựng khi xây dựng hạ tầng số cho nền kinh tế. 

Trong những năm vừa qua, chúng tôi đang tiếp tục nâng cấp và xây dựng hạ tầng tính toán và trong tham vọng sắp tới, chúng tôi sẽ tiếp tục xây dựng những trung tâm hạ tầng tính toán và phục vụ cho AI để có thể cung cấp các hạ tầng cho các doanh nghiệp, cá nhân tại Việt Nam.

Minh Anh