Hà Nội là một trong những thị trường tiêu thụ nông sản, thực phẩm lớn nhất cả nước. Không chỉ là trung tâm kinh tế - văn hóa, Thủ đô vẫn duy trì diện tích sản xuất nông nghiệp đáng kể cùng số lượng lớn cơ sở chế biến, kinh doanh thực phẩm, vật tư nông nghiệp phân bố rải rác trên địa bàn. Sự đa dạng này khiến việc kiểm soát chất lượng, nguồn gốc hàng hóa ngày càng phức tạp.
Cùng với đó, thương mại điện tử và các nền tảng giao hàng nhanh như Shopee, TikTok Shop, các nhóm mạng xã hội… phát triển quá nhanh, tạo điều kiện cho các đối tượng vi phạm ẩn danh. Việc sử dụng tài khoản ảo, thay đổi địa chỉ liên tục, thuê kho tạm, giao hàng không có truy xuất khiến lực lượng chức năng gặp nhiều khó khăn trong kiểm tra và xử lý.
Các thủ đoạn vi phạm cũng ngày càng tinh vi hơn. Một số đối tượng nhập lậu nguyên liệu thực phẩm, vật tư nông nghiệp rồi đóng gói, dán nhãn giả thương hiệu nổi tiếng. Có trường hợp sử dụng hồ sơ pháp lý giả để công bố sản phẩm hoặc thổi phồng nguồn gốc xuất xứ nhằm nâng giá trị hàng hóa. Nhiều cơ sở sản xuất “chui” hoạt động trong khu dân cư, nhà kho không biển hiệu, tránh bị phát hiện. Một số đường dây còn tổ chức mô hình khép kín ở vùng ngoại thành, hẻo lánh nhằm né tránh lực lượng giám sát. Đáng lo ngại, việc thuê người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm không bảo đảm chất lượng đã tạo hiệu ứng sai lệch, đánh vào tâm lý tin tưởng của người tiêu dùng.
Những biểu hiện trên cho thấy tính chất phức tạp và quy mô ngày càng lớn của vi phạm trong lĩnh vực an toàn thực phẩm, đặt ra áp lực lớn đối với cơ quan quản lý.
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội, Tạ Văn Tường cho biết, trước thực tế trên, từ đầu năm 2025 đến nay, đơn vị đã triển khai nhiều biện pháp mạnh. Lực lượng chức năng tổ chức kiểm tra 393 tổ chức, cá nhân trong các lĩnh vực: giống cây trồng, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, chăn nuôi – thú y, thủy sản, an toàn thực phẩm và kiểm lâm.
Kết quả, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội đã xử phạt 65 tổ chức, cá nhân với tổng số tiền gần 2 tỷ đồng; tiêu hủy hơn 5.200 sản phẩm thực phẩm không rõ nguồn gốc; xử lý 2.000kg thực phẩm vi phạm quy trình giết mổ. Lực lượng kiểm lâm tịch thu 105 cá thể động vật hoang dã nguy cấp, quý hiếm, gần 1.000 cá thể động vật thông thường, cùng 9,306m³ gỗ quy tròn và 19,5kg huyết giác.
Đặc biệt, Chi cục Chăn nuôi – Thủy sản – Thú y phối hợp Công an thành phố khởi tố 3 vụ án liên quan đến buôn bán, tiêu thụ lợn bệnh, tạm giữ 4 đối tượng để tiếp tục điều tra. Đây là dấu hiệu cho thấy sự kiên quyết của cơ quan chức năng trong xử lý vi phạm, đồng thời phản ánh mức độ nguy hiểm của các hành vi xâm phạm an toàn thực phẩm đang diễn ra.
Tuy nhiên, Hà Nội vẫn còn đối mặt nhiều khó khăn. Một số quy định pháp luật, đặc biệt liên quan thương mại điện tử, chưa được cập nhật kịp thời. Lực lượng quản lý an toàn thực phẩm ở cấp xã, phường còn mỏng và biến động, trong khi số lượng cơ sở sản xuất – kinh doanh lớn và thay đổi liên tục. Ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận tổ chức, cá nhân còn thấp; người tiêu dùng đôi khi dễ dãi, chưa mạnh dạn phản ánh sai phạm.
Ông Tạ Văn Tường nhấn mạnh, trong thời gian tới, Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội sẽ tập trung vào 4 nhóm giải pháp trọng tâm:
Thứ nhất, phối hợp các sở, ngành rà soát, đề xuất hoàn thiện chính sách, bổ sung khung pháp lý về an toàn thực phẩm, đặc biệt đối với hoạt động tiêu thụ qua thương mại điện tử;
Thứ hai, đẩy mạnh truyền thông, nâng cao nhận thức người dân, doanh nghiệp về trách nhiệm sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng thực phẩm an toàn; khuyến khích phản ánh vi phạm;
Thứ ba, tăng cường kiểm tra chuyên ngành và liên ngành, siết chặt hậu kiểm, xử lý nghiêm vi phạm để tạo tính răn đe;
Thứ tư, tổ chức lại sản xuất nông nghiệp theo hướng công nghệ cao, nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp hữu cơ; xây dựng chuỗi cung ứng an toàn, từng bước đưa sản phẩm chất lượng cao đến tay người tiêu dùng Thủ đô.
Nguyễn Kiên
