Việc phát triển kinh tế tập thể đóng vai trò quan trọng trong xây dựng nông thôn mới, đặc biệt trong các tiêu chí về tổ chức sản xuất, giảm nghèo và an sinh xã hội. Hình thức sản xuất quyết định trực tiếp hiệu quả kinh tế và thu nhập của người nông dân, đồng thời thúc đẩy phát triển bền vững.
Tại Hưng Yên, các hợp tác xã (HTX) được yêu cầu hoạt động hiệu quả, liên kết sản xuất với tiêu thụ sản phẩm chủ lực, xây dựng vùng nguyên liệu và đạt chứng nhận VietGAP. Trong xây dựng nông thôn mới nâng cao, các tiêu chí được nâng cấp với yêu cầu sản phẩm OCOP, ứng dụng công nghệ cao, cơ giới hóa và chuyển đổi số để truy xuất nguồn gốc sản phẩm.
HTX Dịch vụ Nông nghiệp An Thanh (xã Phụ Dực, tỉnh Hưng Yên) là ví dụ điển hình. HTX đã bê tông hóa hơn 2km đường nội đồng, cứng hóa gần 1km mương và nạo vét 2km sông trục. Vùng sản xuất lúa nếp Tam Xuân 5ha đạt VietGAP, sản phẩm tiêu thụ qua hợp đồng liên kết chiếm hơn 30% tổng sản lượng, nâng giá trị thu nhập trên đơn vị canh tác.
Các hợp tác xã (HTX) không chỉ tập trung nâng cao sản xuất và thu nhập cho thành viên mà còn chú trọng bảo vệ môi trường, góp phần xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu. Tại xã Bình Định, HTX sản xuất kinh doanh dịch vụ nông nghiệp từ năm 2012 đã triển khai dịch vụ thu gom, xử lý rác thải định kỳ, tạo sự đồng thuận từ người dân. Nhờ đội ngũ 5 công nhân thực hiện thu gom mỗi 2 ngày một lần, rác được phân loại, xử lý tại bãi tập trung, hạn chế tình trạng ô nhiễm sông, mương và đường, duy trì môi trường sạch, bền vững.
HTX Dịch vụ sản xuất và Kinh doanh tổng hợp Hòa Tiến 1 (xã Hòa Tiến, TP. Đà Nẵng) chuyên sản xuất lúa, rau, củ, quả, gạo thương phẩm và các sản phẩm từ gạo, đồng thời hỗ trợ kinh tế hộ gia đình thành viên. HTX hướng dẫn ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, sử dụng giống mới năng suất cao, áp dụng cơ giới hóa, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, giúp nâng cao thu nhập trên diện tích sản xuất.
Năm 2024, HTX chăm sóc 48ha lúa, năng suất bình quân đạt 70 tạ/ha; sản xuất 12ha lúa hữu cơ VietGAP, OCOP 3 sao tại Cẩm Nê, nâng tổng diện tích hữu cơ lên 23,5ha, đồng thời trình diễn giống Lúa VNR10-DT68-HG12 năng suất cao. Trong chuỗi lúa giống, HTX liên kết sản xuất 84ha lúa Hà Phát 3, tăng 12% so với 2023; doanh thu từ cung ứng cho thành viên và đối tác tăng 30%, tạo giá trị kinh tế rõ rệt.
Các HTX cũng xây dựng cánh đồng mẫu lớn, tạo lợi ích kinh tế cho thành viên, góp phần tạo việc làm cho lao động địa phương và nâng cao giá trị thương hiệu nông sản như Gạo Hòa Tiến, lúa giống và rau an toàn. Nhờ đó, kinh tế tập thể không chỉ giúp tăng thu nhập cho nông dân mà còn là nhân tố thúc đẩy nông thôn mới đi vào chiều sâu, bền vững và hiệu quả.
Nam Sơn (t/h)
