Trang phục của người Mông đen Sa Pa được làm hoàn toàn thủ công vải được làm từ sợi lanh, được nhuộm màu tràm tự nhiên, trang trí họa tiết, hoa văn bằng bằng sáp ong, thêu thổ cẩm..
Người Mông đen ở Sa Pa luôn sử dụng màu đen làm màu chủ đạo trong bộ trang phục của họ. Mỗi bộ trang phục luôn được thêu hoa văn tỉ mỉ với nhiều họa tiết trên vai và cánh tay. Áo 3 thân, xẻ ngực nên họ mặc thêm yếm phía trong. Cổ yếm được thêu hoa văn và đính 1 - 2 đồng bạc trắng hai bên cổ. Hoa văn của áo và của yếm hài hòa với nhau, tạo nên điểm nhấn đặc biệt và sự dịu dàng, tinh tế của của những người phụ nữ.
Ngoài trang phục chính ra thì, phía dưới 2 ống quần hay chiếc váy là 2 tấm vải đen (xà cạp) được quấn từng lớp ở bắp chân, là một bộ phận trang phục không thể thiếu của đồng bào dân tộc Mông đen ở Sa Pa, được làm từ miếng vải màu đen để hòa hợp với bộ trang phục. Phần đuôi của miếng vải, sẽ được nối dây dệt hoặc dây thổ cẩm có thêu hoa văn để buộc chiếc xà cạp.
Để hoàn thành được một bộ trang phục truyền thống rất kỳ công và mất nhiều thời gian, mỗi năm chỉ có thể khâu được 1, 2 bộ váy áo mới nên những cô gái Mông Đen luôn trân trọng, gìn giữ những bộ trang phục truyền thống của mình.
Trang phục đàn ông thì đơn giản hơn nhiều so với của phụ nữ. Vạt trước áo được may trung gian giữa 2 kiểu xẻ nách và xẻ ngực. Tuy 2 vạt trước, nhưng cài khuy áo hơi lệch sang phía ngực phải, gần cửa tay cũng đáp thêm một đoạn vải màu thêu hoa văn trang trí.
Người phụ nữ Mông Đen búi tóc quấn quanh đầu và trùm khăn xanh, trong khi đó nam giới lại chỉ đội một chiếc mũ nhỏ màu đen đơn giản. Mũ của con trai còn được khâu thêm vào các dải vải màu hoặc các đồng tiền lủng lẳng ở phía trên để dễ phân biệt...
Đỗ Biên
