Hiệp hội Các nhà sản xuất Ô tô châu Âu (ACEA) đang “vô cùng lo ngại” trước nguy cơ gián đoạn sản xuất hàng loạt nếu nguồn cung chip từ Nexperia không được khôi phục trong thời gian tới. Tuần trước, các hãng xe và nhà cung ứng nhận được thông báo từ Nexperia rằng, công ty không thể đảm bảo giao hàng theo kế hoạch – một tín hiệu báo động cho chuỗi cung ứng vốn đã mong manh.
Theo ACEA, chỉ cần thiếu những con chip này, các nhà cung ứng sẽ không thể sản xuất linh kiện, phụ tùng cần thiết cho các dây chuyền lắp ráp, buộc nhiều nhà máy phải tạm dừng hoạt động. “Nguy cơ tắc nghẽn chuỗi cung ứng là hoàn toàn có thật”, hiệp hội nhấn mạnh.
Tranh chấp nổ ra sau khi chính phủ Hà Lan ngày 30/9 tuyên bố tiếp quản Nexperia – công ty đặt trụ sở tại Nijmegen nhưng thuộc sở hữu 100% của Wingtech (Trung Quốc), với lý do lo ngại nguy cơ rò rỉ công nghệ nhạy cảm sang Trung Quốc. Động thái này đã châm ngòi cho căng thẳng mới trong “cuộc chiến chip” toàn cầu.
Ngay sau đó, Nexperia China yêu cầu nhân viên “bỏ qua” chỉ thị từ trụ sở Hà Lan, khẳng định “thực thể tại Trung Quốc đại lục mới là bên trả lương”. Căng thẳng càng leo thang khi Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 4/10 ban hành lệnh kiểm soát xuất khẩu, cấm Nexperia Trung Quốc và các nhà thầu phụ xuất khẩu một số linh kiện và bán thành phẩm – giáng đòn mạnh vào chuỗi cung ứng châu Âu.
Dù nhà máy chính của Nexperia đặt tại Hamburg (Đức), phần lớn chip vẫn được đóng gói và lắp ráp tại Trung Quốc. Do đó, các hãng xe lớn như Volkswagen, BMW, Bosch hay Stellantis đều đang “đứng ngồi không yên”, liên tục đánh giá rủi ro và tìm phương án thay thế. Mercedes-Benz cho biết đang phối hợp với các bên liên quan nhưng từ chối xác nhận Nexperia có trong danh sách nhà cung cấp hay không.
Từ phía Trung Quốc, Bộ Thương mại tuyên bố phản đối các biện pháp “can thiệp hành chính” vào doanh nghiệp, đồng thời khẳng định sẽ bảo vệ quyền lợi hợp pháp của các công ty Trung Quốc. Trong khi đó, phía Mỹ tiếp tục gia tăng sức ép với Wingtech, khi đưa tập đoàn này vào danh sách thực thể bị hạn chế từ cuối năm 2024.
Một người phát ngôn của Nexperia cho biết, công ty đang làm việc với giới chức Trung Quốc để xin miễn trừ các lệnh hạn chế, bày tỏ hy vọng “những thách thức hiện nay sẽ sớm được tháo gỡ vì lợi ích chung của tất cả các bên liên quan”.
Chip bán dẫn đóng vai trò then chốt trong xe hiện đại – từ hệ thống an toàn, điều khiển động cơ, đến tiện nghi và giải trí. Sau đại dịch Covid-19, ngành công nghiệp ô tô từng khốn đốn vì thiếu chip, và nay nguy cơ đó đang quay trở lại, có thể đẩy châu Âu vào một “vòng xoáy gián đoạn” mới.
Các chuyên gia cảnh báo, nếu tình hình không được xử lý nhanh chóng, mục tiêu điện hóa 100% xe mới từ năm 2025 của Liên minh châu Âu có thể bị chậm lại. Giữa lúc nhu cầu xe điện giảm và áp lực chi phí tăng, “giấc mơ xanh” mà Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen theo đuổi có lẽ đang trở nên xa vời hơn bao giờ hết.
Phương Thảo(t/h)
