Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 225/2025/NĐ-CP, một văn bản pháp lý quan trọng sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định về lựa chọn nhà đầu tư. Nghị định mới này được kỳ vọng sẽ tạo ra một khung pháp lý thông thoáng và hiệu quả hơn, thúc đẩy các dự án chiến lược phát triển kinh tế-xã hội.
Nghị định 225/2025/NĐ-CP đã bổ sung Chương IVb "Chỉ định nhà đầu tư", quy định cụ thể về các loại dự án có thể áp dụng hình thức này. Thay vì phải trải qua quy trình đấu thầu kéo dài, một số dự án đặc thù có thể được chỉ định nhà đầu tư để đẩy nhanh tiến độ và đảm bảo hiệu quả. Các dự án này bao gồm: dự án do nhà đầu tư đề xuất có quyền sở hữu công nghệ chiến lược; dự án cần tiếp tục lựa chọn nhà đầu tư đã triển khai hạ tầng số nhằm đảm bảo tính đồng bộ; và các dự án cần thúc đẩy tiến độ để phục vụ lợi ích quốc gia, như ngăn chặn thiên tai, khắc phục sự cố hoặc các dự án quan trọng quốc gia theo nghị quyết của Quốc hội. Ngoài ra, các dự án phát triển đô thị theo mô hình TOD (định hướng giao thông) thuộc phạm vi dự án đường sắt quốc gia cũng nằm trong danh mục này. Nghị định cũng yêu cầu cơ quan có thẩm quyền báo cáo kết quả triển khai các dự án này hàng năm, nhằm đảm bảo dự án được thực hiện đúng tiến độ và chất lượng.
Để chỉ định nhà đầu tư, Nghị định 225/2025/NĐ-CP đưa ra hai quy trình: quy trình thông thường, áp dụng cho các dự án do cơ quan có thẩm quyền đề xuất, và quy trình chỉ định rút gọn, áp dụng cho các dự án do nhà đầu tư đề xuất. Điều này giúp tối ưu hóa thời gian và nguồn lực cho cả cơ quan quản lý và doanh nghiệp.
Một điểm đột phá khác của Nghị định mới là việc bổ sung Chương VIIIa "giải quyết kiến nghị trong đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư". Quy định mới này tạo ra một quy trình rõ ràng và chặt chẽ để xử lý các kiến nghị từ nhà đầu tư, với thời gian giải quyết được rút ngắn đáng kể. Cụ thể, bên mời thầu phải có văn bản giải quyết kiến nghị trong vòng 7 ngày làm việc. Nếu nhà đầu tư không đồng ý, họ có quyền gửi đơn kiến nghị lên cấp cao hơn trong vòng 5 ngày làm việc. Quy định này cũng nêu rõ các điều kiện cần thiết để đơn kiến nghị được xem xét, bao gồm việc phải gửi đơn trong thời hạn quy định và nộp chi phí giải quyết kiến nghị. Điều này nhằm đảm bảo tính nghiêm minh và minh bạch của quá trình đấu thầu.
Ngoài ra, Nghị định 225/2025/NĐ-CP còn đưa ra các chính sách ưu đãi để thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thu hút đầu tư chất lượng cao. Các doanh nghiệp khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo và các tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sẽ được hưởng mức ưu đãi 5% khi đánh giá hồ sơ dự thầu. Đặc biệt, các nhà đầu tư nước ngoài có cam kết chuyển giao công nghệ cho đối tác trong nước sẽ được hưởng mức ưu đãi 2%. Những chính sách này không chỉ khuyến khích sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp trong nước mà còn giúp Việt Nam tiếp nhận công nghệ tiên tiến từ nước ngoài, nâng cao năng lực cạnh tranh.
Có thể thấy, việc ban hành Nghị định 225/2025/NĐ-CP là một bước tiến quan trọng trong việc hoàn thiện thể chế đầu tư, tạo ra một môi trường kinh doanh linh hoạt, minh bạch và hiệu quả hơn. Những quy định mới này không chỉ giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm mà còn định hướng dòng vốn đầu tư vào những lĩnh vực có giá trị cao, góp phần vào sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam.
Thành Nam (t/h)
