Hiện nay, Viện Các Khoa học trái đất đang triển khai lắp đặt và đưa vào hoạt động một số thiết bị máy móc như máy đo vi trọng lực, máy đo sâu điện, máy rađa xuyên đất tại một số khu dân cư trên địa bàn phường Cửa Ông và phường Cẩm Phả. Hoạt động này nhằm khảo sát, nghiên cứu, xác định đặc điểm cấu trúc địa chất, đánh giá các rung động địa chấn, biến dạng mặt đất, biến động mực nước ngầm. Đây là những bước đầu tiên trong việc triển khai Đề tài khoa học “Nghiên cứu nguyên nhân và đánh giá chi tiết nguy hiểm sụt đất khu vực TP. Cẩm Phả (cũ), và đề xuất các giải pháp ứng phó phù hợp”.
Đề tài khoa học “Nghiên cứu nguyên nhân và đánh giá chi tiết nguy hiểm sụt đất khu vực TP. Cẩm Phả (cũ), tỉnh Quảng Ninh và đề xuất các giải pháp ứng phó phù hợp” được triển khai trong 24 tháng (từ tháng 7/2025 đến tháng 6/2027), do Viện Các Khoa học trái đất chủ trì thực hiện. Sở Khoa học và Công nghệ chủ trì, phối hợp với các sở, ngành liên quan thực hiện giám sát quá trình triển khai. Đề tài này được thực hiện nhằm xác định các nguyên nhân của sụt đất và mối liên quan với hoạt động kiến tạo tự nhiên và nhân sinh; khoanh vùng được cấu trúc địa chất liên quan đến sự sụt lún; đánh giá được độ nguy hiểm sụt đất có tính đến các yếu tố ngoại sinh và đề xuất các giải pháp ứng phó phù hợp.
Việc triển khai đề tài gồm 7 bước, trong đó, những bước đầu tiên gồm: Khảo sát, nghiên cứu, xác định đặc điểm của các loại tai biến địa chất (đá rơi - đá lở, trượt lở, sụt đất); thiết lập, vận hành hệ thống mạng quan trắc động đất và mực nước ngầm; khảo sát và thành lập sơ đồ địa chất công trình; khảo sát đo đạc và phân tích trường địa vật lý.
Theo nhận định ban đầu, hiện tượng sụt lún đất có thể do nhiều nguyên nhân gây ra. Về yếu tố tự nhiên, có thể phong hóa đất đá làm suy yếu cấu trúc của đất đá; rung động động đất gây ra sự dịch chuyển đột ngột của đất đá; dòng chảy mạnh làm mềm lớp đất; địa chất nền yếu. Ngoài ra cũng có thể do hoạt động của con người như khai thác tài nguyên làm suy yếu cấu trúc của đất, dẫn đến hiện tượng sụt lún. Việc khai thác này tạo ra các khoảng trống dưới lòng đất, khiến đất phía trên cũng có thể dễ bị sụt lún.
Việc triển khai đề tài nghiên cứu là bước đi quan trọng của tỉnh Quảng Ninh trong công tác ứng phó và phòng ngừa sụt lún đất. Với sự tham gia của các nhà khoa học đầu ngành, kết quả nghiên cứu được kỳ vọng giúp chính quyền địa phương có căn cứ khoa học để nâng cao hiệu quả công tác quản lý quy hoạch đô thị, hạ tầng, dân cư, đồng thời đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản của người dân.
Trần Trang (t/h)
