Chỉ đạo này được đưa ra sau khi Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội kết luận về thực trạng phức tạp của nạn hàng giả đang gây thiệt hại nghiêm trọng cho kinh tế và sức khỏe người dân.

Thực trạng đáng báo động: Kẽ hở pháp lý và chế tài thiếu sức răn đe

Theo kết luận của Quốc hội, việc sản xuất, kinh doanh thuốc giả và thực phẩm giả là một vấn đề toàn cầu nhưng đang diễn biến phức tạp với phương thức ngày càng tinh vi tại Việt Nam. Hàng giả chủ yếu tập trung vào các mặt hàng thiết yếu như gia vị, nước chấm, sữa và thực phẩm chức năng. Vấn nạn này gây thiệt hại kinh tế, tiềm ẩn nguy cơ bất ổn thị trường, và làm giảm niềm tin của người dân vào hệ thống y tế và doanh nghiệp chân chính.

Kết luận cũng chỉ ra nhiều bất cập nghiêm trọng trong công tác quản lý: Hành lang pháp lý hiện tại còn thiếu sự phân định trách nhiệm quản lý nhà nước rõ ràng và cơ chế phối hợp giữa các bộ chưa thực sự thống nhất. Đặc biệt, hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật đối với dược liệu, thuốc cổ truyền và thực phẩm chưa đầy đủ, chưa được cập nhật thường xuyên. Quy định về cho phép cơ sở sản xuất, kinh doanh tự công bố và tự chịu trách nhiệm về chất lượng sản phẩm chưa đủ chặt chẽ, tạo kẽ hở lớn để một số doanh nghiệp lợi dụng sản xuất hàng giả, hàng kém chất lượng.

Thực tiễn cho thấy công tác kiểm nghiệm, kiểm tra, thanh tra, phát hiện thuốc giả, thực phẩm giả chưa thực sự hiệu quả. Phương thức kiểm tra, lấy mẫu và kỹ thuật kiểm nghiệm chưa được điều chỉnh kịp thời để tăng xác suất phát hiện hàng giả. Đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về lĩnh vực dược phẩm, thực phẩm còn mỏng và năng lực chuyên môn ở cấp cơ sở còn hạn chế. Nguồn lực tài chính, cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ công tác phòng, chống thuốc giả, thực phẩm giả còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Nghiêm trọng hơn, tình trạng cán bộ, công chức, viên chức nhận hối lộ, tiếp tay, bao che cho các hoạt động sản xuất, kinh doanh thực phẩm giả chưa được khắc phục có hiệu quả, gây bức xúc trong Nhân dân.

Vấn đề thuốc giả
Việc sản xuất, kinh doanh thuốc giả và thực phẩm giả là một vấn đề toàn cầu nhưng đang diễn biến phức tạp với phương thức ngày càng tinh vi tại Việt Nam. Ảnh minh họa

Yêu cầu khẩn cấp: Xử lý nghiêm minh, không có "vùng cấm"

Trước thực trạng trên, Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn yêu cầu các bộ, ngành liên quan phải tăng cường kỷ luật, kỷ cương thực thi công vụ, đồng thời đề cao trách nhiệm của người đứng đầu. Cần xử lý nghiêm minh những người tiếp tay, móc nối, bao che cho đối tượng sản xuất, kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả.

Giải pháp đặt ra là cần huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị, phát huy sức mạnh của Nhân dân và các hiệp hội ngành nghề. Các Bộ cần tập trung nghiên cứu, quy định cụ thể hơn trách nhiệm và cơ chế phối hợp liên ngành. Đặc biệt, cần tăng cường hướng dẫn, hỗ trợ chuyên môn cho các đơn vị thực hiện chức năng quản lý nhà nước tại cấp xã sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy.

Phó Thủ tướng chỉ đạo ứng dụng mạnh mẽ chuyển đổi số trong hoạt động thanh tra, kiểm tra. Cần tập trung thanh tra, kiểm tra các địa bàn tiềm ẩn nguy cơ cao như làng nghề, chợ đầu mối, cơ sở bán buôn thuốc, thực phẩm, cùng các nền tảng thương mại điện tử và mạng xã hội. Các cơ quan chức năng phải thường xuyên tổ chức các đợt cao điểm phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; đồng thời điều tra, khởi tố, triệt phá tận gốc các hành vi sản xuất, nhập khẩu, kinh doanh thuốc giả, thực phẩm giả.

Thành Nam (t/h)