Sa Pa (Lào Cai): Danh thắng 'Ruộng bậc thang' đang bị xâm hại nghiêm trọng

Cụ thể, theo phản ánh của người dân ở thị trấn Sa Pa cho biết, thời gian gần đây rất nhiều chủ đầu tư đã ngang nhiên san lấp, lấn chiếm danh thắng Ruộng bậc thang để xây dựng các mô hình du lịch homestay, nhà ở để kinh doanh thu lợi nhuận từ dịch vụ này. Thực trạng này khiến danh thắng Ruộng bậc thang ở Sa Pa đang bị tàn phá nghiêm trọng, phá vỡ quy hoạch và vẻ đẹp vốn có.

Đáng nói, các hoạt động mua bán đất đai, xây dựng công trình nhà ở, cơ sở kinh doanh du lịch nêu trên đã diễn ra trong khoảng thời gian khá dài, nhưng chưa được các cơ quan chức năng liên quan có biện pháp ngăn chặn, xử lý triệt để, khiến danh thắng quốc gia bị xâm phạm nghiêm trọng.

Danh thắng "Ruộng bậc thang" tại Sa Pa mùa lúa chín (Ảnh: Báo Lào Cai)

Được biết, sau khi được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ra quyết định công nhận, xếp hạng là Di tích quốc gia đã khoanh vùng diện tích bảo vệ Danh thắng ruộng bậc thang Sa Pa là 749 ha, thuộc ba xã Lao Chải, Tả Van và Hầu Thào của huyện Sa Pa (Lào Cai), trong đó khu vực bảo vệ cấp 1 (nghiêm ngặt) là 450 ha (nằm chủ yếu ở xã Tả Van); khu vực bảo vệ cấp 2 là 298 ha nằm ở xã Lao Chải…

Theo đó, xã Tả Van, Lao Chải nơi được coi là “vùng trọng điểm” của Danh thắng ruộng bậc thang Sa Pa. Tuy nhiên, tại đây tình trạng xây dựng những homestay, Eco Palm House gồm nhiều Bungalow được xây dựng kiên cố bằng bê tông cốt thép, nhà sàn được lợp mái tôn, mái ngói vẫn ngang nhiên diễn ra.

Theo phản ánh, các công trình này đều không được cấp giấy phép, nhưng được chủ đầu tư ngang nhiên cho xây dựng, đi vào hoàn thiện, kinh doanh thu lợi nhuận, phá vỡ cảnh quan, xâm hại trực tiếp vào khu vực danh thắng quốc gia, nhưng đến nay chưa được chính quyền địa phương vào cuộc xử lý.

Hoạt động san lấp, xây dựng các mô hình homestay, Eco Palm House... trên danh thắng Ruộng bậc thang (Ảnh chụp tháng 8/2019)

Trả lời về tình trạng này, ông Lê Mạnh Hảo, Phó chủ tịch UBND huyện Sa Pa (phụ trách mảng văn hóa) thừa nhận: “Hiện vẫn còn tình trạng xây dựng homestay, Eco Palm House gồm nhiều Bungalow trên danh thắng ruộng bậc thang với diện tích trên 700ha có 3 vùng, trong đó có vùng 1 và vùng 2 tuyệt đối không được xây dựng, khi quy hoạch có các hộ dân sinh sống ở trong vùng quy hoạch nhẽ ra cần phải thay đổi quy hoạch cho hợp lý, có chỗ tái định cư cho người dân.

Ở ngoài vùng trên là toàn những công trình khủng người ở nơi khác đến xây nên dễ xử lý, còn ở Sa Pa thì đa phần là do người dân ở đây tự ý xây dựng nên xử lý khó. Hơn nữa phải xem các công trình đó có nằm trong quy hoạch hay không…

Hiện nay, UBND huyện đang khuyến khích bà con trồng cải dầu để tăng thu nhập cho bà con nhân dân. Nếu như người dân có "sổ đỏ" họ vẫn được xây còn nếu xây ra ruộng thì sẽ cưỡng chế ngay.

Còn việc xử lý vi phạm xây dựng nhà trái phép trên ruộng bậc thang này phải sang chỗ anh Thông, Phó chủ tịch phụ trách mảng kinh tế xem vi phạm tháo dỡ như thế nào…”.

Hoạt động xây dựng các mô hình du lịch homestay, nhà ở để kinh doanh thu lợi nhuận đã diễn ra trong thời gian khá dài, nhưng chưa được các cơ quan chức năng liên quan xử lý triệt để.

Trao đổi với báo chí, ông Trần Trọng Thông, Phó chủ tịch UBND huyện Sa Pa (phụ trách mảng kinh tế, xây dựng) cũng cho hay: “Từ tỉnh đến ban thường vụ huyện ủy cũng như ủy ban huyện kiên quyết xử lý vi phạm, chứ không dung túng cho sai phạm.

Tôi mới về được vài tháng sau khi về rà soát ruộng bậc thang ngay thì phát hiện ra ruộng bậc thang được xếp hạng danh thắng nhưng lại không có quy hoạch nên khó cho việc quản lý vì mình không thể cấm dân, vì họ có nhu cầu ở sau khi sinh con đẻ cái khi mà có quy hoạch theo tỉ lệ 1/500, chính quyền sẽ dễ quản lý hơn.

UBND huyện đã thiết lập hồ sơ để xử lý 47 trường hợp đã có biên bản vi phạm, hiện nay vẫn còn một số công trình xây dựng mới, nhưng đang được kiềm chế lại...".

Cũng theo ông Trần Trọng Thông: “Trách nhiệm chính phải thuộc về cấp xã từ Bí thư đến Chủ tịch. Sau đó là trách nhiệm của huyện. Mà cụ thể là phòng Kinh tế hạ tầng, phòng Quản lý đô thị và Thanh tra xây dựng, sau đó mới đến tôi… Vì thực chất, Thường trực tỉnh ủy và thường trực Ủy ban luôn quán triệt vấn đề này kể cả khi họp trực tuyến rồi…”.

Trước thực trạng trên, đề nghị UBND tỉnh Lào Cai, huyện Sa Pa và các cơ quan chức năng liên quan sớm vào cuộc kiểm tra, xử lý nghiêm các công trình có dấu hiệu xây dựng không phép, xâm phạm đến danh thắng Ruộng bậc thang tại huyện Sa Pa. Đồng thời, cần có hình thức xử lý đối với những tập thể, cá nhân có dấu hiệu buông lỏng công tác quản lý, để sai phạm ngang nhiên tồn tại, kéo dài…

T.L