Tuy nhiên, thực tế cho thấy vẫn còn nhiều người điều khiển phương tiện nhầm lẫn giữa các khái niệm pháp lý, dẫn đến nguy cơ bị xử phạt hành chính và trừ điểm giấy phép lái xe.
Phân biệt định nghĩa dừng xe và đỗ xe theo luật mới
Một trong những điểm mấu chốt để người dân tự bảo vệ mình trước các sai phạm vô ý là nắm vững định nghĩa tại Điều 18 của Luật mới. Cụ thể, dừng xe là trạng thái đứng yên tạm thời để hành khách lên xuống hoặc bốc dỡ hàng hóa. Trong trạng thái này, tài xế không được tắt máy và không được rời khỏi vị trí lái. Ngược lại, đỗ xe là trạng thái đứng yên không giới hạn thời gian, cho phép tài xế tắt máy và rời khỏi xe sau khi đã thực hiện các biện pháp an toàn như kéo phanh tay hoặc chèn bánh khi ở đoạn đường dốc.
Việc đỗ xe trên vỉa hè hiện nay mặc định được coi là vi phạm pháp luật trừ hai trường hợp ngoại lệ hiếm hoi: khu vực có biển báo "P" kèm chỉ dẫn cho phép đỗ xe lên vỉa hè, hoặc các tuyến phố có quy hoạch riêng với vỉa hè đủ rộng được chính quyền cấp phép sử dụng một phần làm nơi trông giữ. Theo luật sư Quách Thành Lực là Giám đốc Công ty Luật Pháp Trị, người dân nên tuyệt đối tránh đỗ xe trên vỉa hè nếu không có chỉ dẫn rõ ràng để tránh bị xử phạt mức từ 800.000 đến 1 triệu đồng đối với ô tô và lên đến 6 triệu đồng nếu gây ùn tắc giao thông.
Giải pháp căn cơ cho bài toán bãi đỗ xe đô thị
Bên cạnh việc tăng cường chế tài xử phạt, giới chuyên gia pháp lý cho rằng vấn đề đỗ xe trái phép trên vỉa hè cần được nhìn nhận từ cả góc độ quy hoạch đô thị. Mặc dù việc giữ gìn vỉa hè cho người đi bộ là nhận thức cơ bản, nhưng nếu hạ tầng bãi đỗ xe không đáp ứng được nhu cầu thực tế, tình trạng "phạt xong đâu lại vào đấy" sẽ khó có thể giải quyết triệt để. Việc đầu tư vào các bãi đỗ xe thông minh, xã hội hóa nguồn lực và xóa bỏ các bãi xe tự phát cần được triển khai song song với công tác thanh tra, kiểm soát.
Luật sư Quách Thành Lực nhấn mạnh rằng quy hoạch đô thị hiện đại phải đặt con người làm trung tâm. Điều này đồng nghĩa với việc vỉa hè phải thực sự an toàn cho người đi bộ, nhưng đồng thời thành phố cũng cần bố trí các điểm đỗ xe tập trung phù hợp để người dân có thể tuân thủ pháp luật một cách thuận tiện. Tài xế hiện nay được khuyến cáo nên chủ động tìm hiểu các vị trí đỗ hợp lệ qua ứng dụng, đồng thời tuân thủ quy định bánh xe cách mép vỉa hè không quá 0,25 mét và đảm bảo chừa lại ít nhất 1,5 mét cho người đi bộ để hạn chế tối đa rủi ro pháp lý.
Việc siết chặt kỷ cương giao thông từ đầu năm 2025 không chỉ đơn thuần là tăng mức phạt mà còn là nỗ lực thay đổi thói quen sử dụng hạ tầng công cộng. Sự minh bạch trong các quy định về trừ điểm giấy phép lái xe và xử lý vi phạm qua hình ảnh sẽ buộc người tham gia giao thông phải nâng cao ý thức tự giác, góp phần xây dựng một môi trường đô thị văn minh và an toàn hơn.
Tâm An (t/h)
