Siêu bão gây rủi ro lớn cho vùng ven biển và đồng bằng
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia, lúc 4h sáng nay (23/9), tâm siêu bão số 9 ở vị trí 19,8 độ vĩ Bắc; 118,8 độ kinh Đông, trên vùng biển phía Đông Bắc Biển Đông. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm bão đạt cấp 17 (202-221 km/giờ), giật trên cấp 17, di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc với tốc độ khoảng 20 km/giờ.
Ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia cho biết, khi vào Biển Đông, RAGASA là bão mạnh nhất năm 2025 và mạnh nhất trong lịch sử quan trắc tại khu vực này”. Dự báo đến ngày 25/9, bão có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đất liền Việt Nam, cường độ giảm còn cấp 8–9, giật cấp 11–12. Tuy nhiên, cơ quan khí tượng cảnh báo dự báo trước 72 giờ có sai số, các địa phương tuyệt đối không được chủ quan.
Dù có thể suy yếu, siêu bão vẫn gây tác động lớn, từ Quảng Ninh đến Thanh Hóa, sóng biển dự báo cao 2–4 mét, kết hợp gió mạnh và mưa lớn kéo dài, nguy cơ ngập úng đô thị, sạt lở đất vùng núi và sự cố trên biển là rất cao.
Đáng chú ý, sản xuất nông nghiệp đang đứng trước nhiều rủi ro. Miền Bắc còn gần 500.000 ha lúa đã trổ và chắc xanh trong tổng số hơn 809.000 ha lúa mùa; Bắc Trung Bộ còn 128.000 ha chưa thu hoạch. Ngoài ra, có gần 97.000 ha rau màu, 454.000 ha cây ăn quả, 37 triệu con gia súc và hơn 559 triệu con gia cầm. Nếu mưa bão kéo dài, thiệt hại có thể nghiêm trọng.
Khu vực từ Quảng Ninh đến Huế có hơn 161.000 ha nuôi trồng thủy sản, gần 32.000 lồng bè và gần 4.000 chòi canh trên biển.
Về hồ chứa, liên hồ trên lưu vực sông Hồng còn dung tích cắt lũ khoảng 2,1 tỷ m³. Song nhiều hồ lớn như Núi Cốc, Đại Lải, Yên Lập đã đạt 88–98% dung tích thiết kế. Toàn miền Bắc có 137 hồ hư hỏng, Bắc Trung Bộ có 132 hồ xuống cấp. Nếu bão gây mưa lớn, nguy cơ mất an toàn hồ chứa là rất đáng lo ngại.
Hệ thống đê điều cũng căng mình chống bão. Các tỉnh từ Quảng Ninh đến Huế hiện có 62 vị trí trọng điểm xung yếu. Trong khi đó, các tuyến đê biển được thiết kế chịu bão cấp 9–10, nay có thể đối diện sức gió cấp 11, giật cấp 13–14.
Siết chặt tàu thuyền, chủ động “chạy bão”
Tại cuộc họp chỉ đạo ứng phó bão số 9, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh, đây là dự báo trong 72 giờ nên độ chính xác chưa cao, địa phương không được chủ quan. Tàu thuyền, lồng bè phải được kiểm soát tuyệt đối, tùy tình hình có thể cấm biển. 
Bộ Quốc phòng đã huy động hơn 300.000 cán bộ, chiến sĩ, dân quân tự vệ; 8.000 phương tiện và 6 máy bay sẵn sàng cứu hộ, cứu nạn. Bộ đội Biên phòng đã thông báo cho hơn 54.000 phương tiện với hơn 200.000 ngư dân biết vị trí và hướng di chuyển của bão để tránh trú an toàn.
Đến chiều qua (22/9), đã kiểm đếm 54.058 phương tiện/215.743 lao động trên biển, trong đó 338 phương tiện/2.117 lao động ở khu vực Hoàng Sa. Tất cả đều được cảnh báo và giám sát chặt chẽ.
Với đất liền, các địa phương phải chuẩn bị sơ tán dân khỏi khu vực nguy hiểm; đảm bảo an toàn đê điều, cắt tỉa cây xanh, chằng chống công trình; rà soát hệ thống điện, viễn thông; tiêu nước chống úng cho sản xuất nông nghiệp và đô thị. Đặc biệt, yêu cầu khẩn trương thu hoạch lúa mùa theo phương châm “xanh nhà hơn già đồng” để giảm thiệt hại.
Ở vùng núi, lực lượng chức năng cần kiểm tra, khơi thông dòng chảy, di dời dân ở khu vực nguy cơ lũ quét, sạt lở; kiểm soát chặt giao thông qua ngầm, tràn. Các hồ chứa nhỏ, xung yếu phải có phương án điều tiết sớm.
Thiếu tướng Phạm Hải Châu, Phó Cục trưởng Cục Cứu hộ, Cứu nạn cảnh báo nguy cơ sạt lở tại các tỉnh miền núi, rủi ro với phương tiện du lịch và vận tải ven biển. “Nếu không có biện pháp phòng tránh từ sớm, thiệt hại sẽ rất nặng nề”, ông nói.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp đồng thời yêu cầu Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn quốc gia cập nhật thông tin bão 3 giờ/lần; báo chí đẩy mạnh tuyên truyền số điện thoại khẩn cấp quốc gia 112 để người dân kịp thời cầu cứu.
So sánh với bão Yagi năm 2024, Thứ trưởng Hiệp nhận định: “Yagi khi vào Biển Đông cấp 16, giật cấp 18. Ragasa lần này tiến sát bờ đã giật trên cấp 17, mạnh hơn rất nhiều. Đây là cơn bão mạnh nhất từng ghi nhận tại Biển Đông”.
Điều đáng lo hiện nay là lượng mưa dự kiến từ 150–450 mm, trong bối cảnh nhiều hồ chứa gần đầy nước. Ông Hiệp yêu cầu các đơn vị vận hành liên hồ, đặc biệt là hồ Sơn La, Tuyên Quang, Thác Bà, tính toán phương án xả lũ sớm, điều tiết linh hoạt để đảm bảo an toàn.
Ngoài mưa bão, nguy cơ giông lốc, sét và thời tiết cực đoan kèm theo cũng được cảnh báo. Do đó, mọi hành động của các bộ, ngành, địa phương hiện nay đều phải xoay quanh mục tiêu cao nhất là đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho người dân.
Thiên Trường
