Hội nghị do Trung ương Hội Nông dân Việt Nam phối hợp với Văn phòng Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương tổ chức, diễn ra theo hình thức trực tiếp tại điểm cầu trụ sở Chính phủ, kết nối trực tuyến đến 34 tỉnh, thành phố trên cả nước.
Tham dự Hội nghị có đồng chí Bùi Thị Minh Hoài, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Chủ tịch Trung ương Hội Nông dân Việt Nam Lương Quốc Đoàn; Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng; Bộ trưởng Dân tộc và Tôn giáo Đào Ngọc Dung; Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Nguyễn Đình Khang; đại diện lãnh đạo các ban, bộ, ngành, đoàn thể Trung ương; cùng gần 150 nông dân, hợp tác xã tiêu biểu. Tại điểm cầu các tỉnh, thành phố có các đồng chí Thường trực Tỉnh ủy/Thành ủy; Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố; cùng đại diện các sở, ngành, Hội Nông dân, các bà con nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp.
Cuộc đối thoại đã thành công tốt đẹp với 3 chủ đề lớn: Khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông dân, nông thôn; khắc phục thảm họa thiên tai vừa qua.
Cùng các bộ trưởng, lãnh đạo các bộ ngành trả lời các câu hỏi, kiến nghị, đề xuất của các đại biểu, phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cuộc đối thoại đã diễn ra dân chủ, thẳng thắn, trách nhiệm; giao Văn phòng Chính phủ phối hợp với Hội Nông dân Việt Nam tiếp thu các ý kiến, trình ban hành thông báo kết luận của Thủ tướng tại đối thoại, bảo đảm 6 rõ: Rõ người, rõ việc, rõ thời gian, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ sản phẩm.
Thủ tướng cho biết năm 2025, với sự cố gắng, nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân dưới sự lãnh đạo của Trung ương Đảng, trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Tô Lâm, với sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị, sự đồng hành của người dân, doanh nghiệp, trong đó có nông dân, sự hợp tác của bạn bè quốc tế, chúng ta dự kiến vượt và hoàn thành toàn bộ 15/15 chỉ tiêu kinh tế-xã hội; Việt Nam dự kiến đạt mức tăng trưởng GDP cao so với thế giới và khu vực.
Trong thành tựu chung đó, có vai trò quan trọng của ngành nông nghiệp, người nông dân, khu vực nông thôn; thay mặt Tổng Bí thư Tô Lâm, lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng nhiệt liệt cảm ơn, đánh giá cao vai trò, đóng góp của ngành nông nghiệp, người nông dân và sự nghiệp xây dựng nông thôn mới trong quá trình triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và thực hiện nhiệm vụ năm 2025, góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững.
Theo Thủ tướng, nhìn lại 40 năm đổi mới, nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vai trò đặc biệt quan trọng, luôn là trụ đỡ của nền kinh tế, góp phần ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội, kiểm soát lạm phát.
Quan trọng hơn, nông nghiệp, nông dân, nông thôn đã đưa đất nước ta thoát nghèo, từ một nước đổ nát, nghèo đói sau chiến tranh, hoàn thành sớm các mục tiêu thiên niên kỷ của Liên Hợp Quốc. Việt Nam trở thành quốc gia có thương hiệu về nông nghiệp, nông dân, nông thôn và nhiều quốc gia muốn Việt Nam hợp tác bảo đảm an ninh lương thực, đây là niềm tự hào của chúng ta.
Theo Thủ tướng, năm 2025, Việt Nam trở thành nước thu nhập trung bình cao với mức thu nhập bình quân đầu người khoảng trên 5.000 USD; điều này là nhờ công nghiệp. Để thực hiện mục tiêu tới năm 2045, trở thành nước phát triển, thu nhập cao, Việt Nam phải dựa vào khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Thủ tướng khái quát 9 nội dung nổi bật, bao trùm tại cuộc đối thoại.
Thứ nhất, cuộc đối thoại khẳng định vai trò, vị trí, tầm quan trọng của nông nghiệp, nông dân, nông thôn với sự phát triển của đất nước trong bất kỳ thời kỳ nào. Theo Thủ tướng, các chủ thể liên quan phải tự hào khi đứng trong hàng ngũ này, tự hào về những thành quả của nông nghiệp, nông dân, nông thôn đạt được trong 80 năm đất nước độc lập, 40 năm đổi mới. Đây cũng là một điểm tựa, tạo đà, tạo lực, tạo thế để phát triển ngành nông nghiệp, giai cấp nông dân và xây dựng nông thôn trong kỷ nguyên mới, phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng, văn minh, phồn vinh, hạnh phúc.
Thứ hai, tiếp tục đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số theo Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, phát triển kinh tế tư nhân theo Nghị quyết 68, thúc đẩy các vấn đề thị trường, cơ chế, chính sách theo Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế và Nghị quyết 66 về xây dựng, thực thi pháp luật. Quốc hội, Chính phủ đã ban hành các nghị quyết, chương trình hành động triển khai các nghị quyết của Bộ Chính trị, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, cơ quan tiếp tục cụ thể hóa và tổ chức thực hiện thật tốt; các chủ thể liên quan đến nông nghiệp, nông dân, nông thôn cần tiếp tục đoàn kết, tham gia thực hiện, triển khai các nghị quyết này.
Thứ ba, Thủ tướng cho biết Đảng, Nhà nước đang tập trung phát triển hạ tầng chiến lược rất mạnh, nhất là hạ tầng giao thông, chiếm khoảng 50% vốn đầu tư phát triển; qua đó góp phần giảm chi phí, giá thành, tăng tính cạnh tranh của sản phẩm, hàng hóa, trong đó có nông sản, đồng thời tạo không gian phát triển mới, nâng giá trị gia tăng của đất.
Thứ tư, về thị trường, Thủ tướng cho rằng cùng với tiêu thụ trong nước thì phải mở rộng thị trường xuất khẩu. Các bộ, ngành, địa phương, các chủ thể liên quan tiếp tục thúc đẩy tiêu dùng nội địa và khai thác 17 FTA đã ký kết với hơn 60 nền kinh tế trên thế giới; các hiệp hội, doanh nghiệp phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao, Bộ Nông nghiệp và Môi trường để mở rộng, đa dạng hóa thị trường, sản phẩm và chuỗi cung ứng; không chỉ xuất khẩu sản phẩm nông nghiệp mà xuất khẩu cả ngành nông nghiệp, các doanh nghiệp Việt Nam đầu tư sang các nước, canh tác, sản xuất, chế biến, xuất khẩu tại chỗ.
Thứ năm, về sản xuất xanh, bảo đảm an toàn thực phẩm, xuất xứ hàng hóa, Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường, các bộ, ngành tiếp tục rà soát, xây dựng cơ chế thúc đẩy sản xuất xanh, kinh tế tuần hoàn, phát thải thấp; đồng thời bảo đảm an toàn thực phẩm, xuất xứ hàng hóa, bảo vệ sở hữu trí tuệ, bảo vệ bản quyền, chống gian lận thương mại, ngăn chặn thực phẩm bẩn, không an toàn.
Thứ sáu, về nhân lực, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, Hội Nông dân đẩy mạnh liên kết 3 nhà: Nhà nước, nhà trường, doanh nghiệp để đào tạo nhân lực chất lượng cao; người nông dân là trung tâm, chủ thể, là mục tiêu, nguồn lực, động lực phát triển, phải đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kiến thức cho người nông dân.
Thứ bảy, về liên kết chuỗi, các doanh nghiệp phải liên kết, chia sẻ, đoàn kết, đẩy mạnh liên kết doanh nghiệp trong và ngoài nước.
Thứ tám, có cơ chế, chính sách huy động nguồn lực, gồm nguồn lực nhà nước, tư nhân, vốn vay, phát hành trái phiếu, hợp tác công tư, BT, BOT… Nhà nước kiến tạo các cơ chế, chính sách, doanh nghiệp phải chủ động đề xuất các dự án hợp tác công tư, tinh thần là lợi ích phải hài hòa giữa Nhà nước, doanh nghiệp và nông dân.
Thứ chín, ứng phó biến đổi khí hậu và khắc phục hậu quả thiên tai. Trước thực tế nước ta là một trong những nước chịu ảnh hưởng nặng nhất của biến đổi khí hậu, Thủ tướng cho rằng tất cả phải vào cuộc, Nhà nước phải kiến tạo, doanh nghiệp phải tiên phong, huy động nguồn lực bằng nhiều hình thức.
Nhân dịp này, Thủ tướng cho biết các bộ, ngành, cơ quan đang triển khai chiến dịch Quang Trung xây mới các nhà sập đổ, sửa chữa nhà hư hỏng cho người dân; đây là chiến dịch không có tiếng súng, song phải chiến thắng và chiến thắng giòn giã để "Mọi người đều có nhà, mọi gia đình đều có Tết, mọi cháu thiếu nhi có niềm vui, không để ai bị bỏ lại phía sau". Thủ tướng đề nghị các doanh nghiệp, nhà hảo tâm, nông dân phát huy "tình dân tộc, nghĩa đồng bào" tham gia chiến dịch này với tinh thần "ai có gì giúp nấy, ai thuận tiện ở đâu thì giúp ở đó".
Bên cạnh đó, để khẩn trương phục hồi sản xuất, kinh doanh lĩnh vực nông nghiệp sau thiên tai, bão lũ, Thủ tướng chỉ đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường hỗ trợ giống cây trồng, vật nuôi, vật tư thiết yếu; ngành ngân hàng có chính sách khoanh nợ, giãn, hoãn nợ, giảm lãi suất và có chính sách tín dụng ưu đãi; các địa phương khẩn trương khôi phục hạ tầng thiết yếu, nếu thiếu kinh phí thì phải đề xuất Trung ương kịp thời, chính xác; doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia tiêu thụ nông sản, hỗ trợ khôi phục chuỗi cung ứng; tổ chức lại lực lượng thú y, nông nghiệp, hỗ trợ vệ sinh môi trường, phòng, chống dịch bệnh. Về lâu dài, phải chủ động hơn trong phòng, chống thiên tai, ứng dụng mạnh mẽ công nghệ trong dự báo, cảnh báo sớm lũ quét, sạt lở.
Điều kiện tiên quyết để đạt mục tiêu 100 tỷ USD nông sản xuất khẩu
Qua ý kiến trao đổi của bà con nông dân tại Hội nghị đối thoại, Thủ tướng khái quát một số vấn đề nổi lên trong việc hỗ trợ người nông dân trong ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp cũng như tiêu thụ sản phẩm.
Theo đó, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu, là điều kiện tiên quyết để chúng ta hoàn thành được mục tiêu xuất khẩu nông sản đạt 100 tỷ USD trong tương lai.
Cùng với đó, còn khoảng cách rất lớn giữa vấn đề nghiên cứu và ứng dụng khoa học công nghệ trong sản xuất nông nghiệp. Về đẩy mạnh chuyển đổi số trong nông nghiệp, nông thôn, cần phải tăng cường, bảo đảm điện và sóng, nhất là khu vực vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.
Phải có cơ chế, chính sách hỗ trợ liên kết giữa hợp tác xã, doanh nghiệp gắn với chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học công nghệ. Thu nhập của phần lớn nông dân còn chưa cao và chịu nhiều rủi ro do thiên tai, dịch bệnh và biến động thị trường, do đó phải có giải pháp đột phá trong phát triển nông nghiệp, nâng cao đời sống nông dân và xây dựng nông thôn mới, cùng biện pháp quản lý rủi ro như bảo hiểm nông nghiệp.
Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, địa phương tiếp tục rà soát, xây dựng, ban hành cơ chế, chính sách thông thoáng về đất đai, tín dụng, khoa học công nghệ, và chuyển đổi số trong nông nghiệp; triển khai nhiều chương trình, chính sách, giải pháp tín dụng hỗ trợ cho khu vực nông nghiệp, nông thôn; tập trung giải quyết những khó khăn, vướng mắc về bảo hiểm nông nghiệp, hướng tới hình thành, phát triển mạnh thị trường bảo hiểm nông nghiệp, nhất là trước những rủi ro như mất mùa, trượt giá, bão lũ…; tiếp tục đánh giá, nâng tầm, mở rộng các chương trình, đề án hỗ trợ nông dân; các địa phương tiếp tục ban hành nhiều chính sách phát triển nông nghiệp, nông dân, nông thôn, phù hợp từng giai đoạn, trên cơ sở chủ trương, chính sách chung của Đảng, Nhà nước với tinh thần lấy "người nông dân làm trung tâm, chủ thể, nông nghiệp làm động lực, nông thôn làm nền tảng".
Từ những vấn đề được nêu, chia sẻ tại Hội nghị năm nay và các hội nghị đối thoại trước đây, Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung đánh giá lại để rút ra những bài học kinh nghiệm, từ đó tham mưu cơ chế chính sách phát triển "tam nông" theo đúng tinh thần Kết luận 219- KL/TW của Bộ Chính trị mới đây và tổ chức thực hiện thật tốt 10 nghị quyết của Bộ Chính trị đã và sắp được ban hành về các lĩnh vực trụ cột, chiến lược, các nghị quyết này đều có liên quan tới nông nghiệp, nông dân, nông thôn.
Thủ tướng nhấn mạnh, nguồn lực bắt nguồn từ tư duy và tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới và sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ người dân và doanh nghiệp; các cơ quan thiết kế chính sách phải coi trọng trí tuệ, tiết kiệm thời gian và quyết đoán đúng lúc, linh hoạt, hiệu quả.
Phát huy phong trào "3 cùng" người nông dân trong kháng chiến kiến quốc, Thủ tướng kêu gọi các cấp, các ngành thực hiện phương châm "3 đồng hành" cùng người nông dân trong ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong sản xuất nông nghiệp: (1) Đồng hành hỗ trợ trang bị kiến thức và chuyển giao công nghệ cho người nông dân; (2) Đồng hành trong xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ, mở rộng việc làm, sinh kế cho người dân; (3) Đồng hành trong kết nối thị trường, tiêu thụ sản phẩm và xây dựng thương hiệu nông sản.
Thủ tướng có "5 đặt hàng" quan trọng đối với bà con nông dân: (1) Đẩy mạnh ứng dụng và chuyển giao khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi xanh trong sản xuất nông nghiệp và cải tiến kỹ thuật, nhất là trong nông nghiệp công nghệ cao và phát triển kinh tế nông nghiệp; (2) Tích cực tham gia hiến kế, hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khởi nghiệp; (3) Mạnh dạn, tiên phong, gương mẫu, đi đầu trong khởi nghiệp sáng tạo trong nông nghiệp; (4) Nâng cao năng lực quản trị thông minh trong tổ chức sản xuất, quản lý chuỗi giá trị và vận hành doanh nghiệp; (5) Chủ động tiếp cận vốn, đất đai, mở rộng thị trường, xây dựng thương hiệu sản phẩm.
Nông dân thời đại mới "Trí tuệ - Sáng tạo – Số hóa - Làm chủ - Bản lĩnh - Tiên phong – Khát vọng – Cống hiến"
Để tiếp tục giải quyết những khó khăn, nút thắt, điểm nghẽn nhằm xây dựng nền nông nghiệp thịnh vượng, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh, làm chủ khoa học, công nghệ, Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành các địa phương tập trung triển khai một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm.
Một là, tiếp tục xác định nông nghiệp, nông dân, nông thôn có vị trí chiến lược lâu dài, là nền tảng quan trọng bảo đảm ổn định vĩ mô, tăng trưởng bền vững; coi nông dân là trung tâm, là chủ thể, là động lực, nguồn lực; chuyển mạnh sang tư duy sản xuất hàng hoá, đẩy mạnh cơ cấu lại theo hướng phát triển nông nghiệp xanh, hữu cơ, tuần hoàn, phát thải thấp, bảo vệ môi trường sinh thái; ứng dụng công nghệ cao, chuyển đổi số toàn diện; phát huy tiềm năng, lợi thế của từng vùng, từng địa phương.
Hai là, xác định phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là then chốt tháo gỡ những nút thắt, điểm nghẽn trong nông nghiệp, nông thôn hiện nay, là động lực đột phá để nâng cao giá trị gia tăng, chất lượng của sản phẩm nông nghiệp. Xây dựng cơ chế đặt hàng giữa nhà khoa học-doanh nghiệp-hợp tác xã-nông dân.
Ba là, về các kiến nghị liên quan đến đầu tư nghiên cứu khoa học, hạ tầng internet, sàn giao dịch thương mại điện tử dành riêng cho nông dân, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu xây dựng cơ chế hợp tác công-tư để phát triển hạ tầng số hiện đại, đáp ứng yêu cầu của người nông dân.
Bốn là, về các kiến nghị liên quan đến vốn, tín dụng, đào tạo khoa học công nghệ và bảo hiểm nông nghiệp, chính sách thu hút người trẻ làm nông nghiệp, Thủ tướng đề nghị các bộ, ngành, cơ quan liên quan nghiên cứu và xây dựng cơ chế, chính sách về bảo hiểm nông nghiệp theo hướng đơn giản, dễ tiếp cận, các bên cùng có lợi để hỗ trợ người nông dân nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu với các hiện tượng mưa lũ cực đoan xuất hiện ngày càng nhiều như hiện nay.
Năm là, về vấn đề đảm bảo an toàn thực phẩm, cần cương quyết tuyên chiến với thực phẩm bẩn, không bảo đảm an toàn; chú trọng đầu tư nền tảng dữ liệu số về nông nghiệp-môi trường, phục vụ truy xuất nguồn gốc, phát thải carbon và quản trị chuỗi giá trị. Phát triển mạng lưới hợp tác xã số, trạm khuyến nông số, vùng nguyên liệu số hóa, gắn thương mại điện tử nông sản với hệ thống truy xuất quốc gia. Tăng cường đầu tư xây dựng các trung tâm, phòng kiểm nghiệm đạt chuẩn.
Sáu là, tiếp tục thúc đẩy liên kết hợp tác, hình thành chuỗi giá trị phát triển bền vững và thúc đẩy phát triển kinh tế tư nhân trong nông nghiệp, nông thôn. Phát triển và nâng cao hiệu quả liên kết giữa các khu vực kinh tế, trong đó có khu vực kinh tế tập thể, hợp tác xã, kinh tế tư nhân, doanh nghiệp.
Bảy là, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp tiếp tục phát huy vai trò, vị trí của các tổ chức đoàn thể chính trị xã hội, là nơi quy tụ rộng rãi nhất của quần chúng, theo đúng phương châm Tổng Bí thư Tô Lâm đã chỉ đạo: "3 gần": Gần dân - gần cơ sở - gần không gian số; "5 phải": Phải lắng nghe - phải đối thoại - phải làm mẫu - phải chịu trách nhiệm - phải báo cáo kết quả; "4 không": Không hình thức - không né tránh - không đùn đẩy - không làm sai chức năng. Trong đó, Trung ương Hội Nông dân Việt Nam tập trung xây dựng và triển khai có hiệu quả chiến lược phát triển "nông dân chuyên nghiệp - hợp tác xã trung tâm - nông nghiệp xanh - nông thôn đáng sống". Hội Nông dân phải gắn hợp tác xã, cụm liên kết, chế biến, thị trường; đặt trọng tâm công tác vào "Sinh kế nông thôn xanh-nông nghiệp số-chuỗi giá trị.
Tám là, tiếp tục triển khai hiệu quả các chương trình an sinh, xây dựng nông thôn mới, xóa đói, giảm nghèo bền vững; phát triển kinh tế-xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi. Chú trọng chăm lo đời sống của người dân, nhất là những người dân ở vùng sâu, vùng xa, người nghèo, người yếu thế. Mọi chương trình an sinh phải được triển khai trên tinh thần "6 rõ": Rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ kết quả và "3 công khai - 3 giám sát": Công khai mục tiêu - nguồn lực - tiến độ; giám sát bởi Nhân dân - Mặt trận - báo chí; thể chế hóa quy trình "dân biết - dân bàn - dân làm - dân kiểm tra - dân giám sát-dân thụ hưởng".
Thủ tướng nêu rõ, chúng ta đang hướng tới Đại hội XIV của Đảng với khí thế mới, vận hội mới để bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và hạnh phúc, vững bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Với tinh thần "nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh", "Đảng đã lãnh đạo - Nhà nước kiến tạo – Nông dân tiên phong – Cấp hội hỗ trợ - Đất nước phát triển - Nhân dân ấm no", quán triệt tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh: "Ruộng rẫy là chiến trường/Cuốc cày là vũ khí/Nhà nông là chiến sĩ/Hậu phương thi đua với tiền phương", Thủ tướng bày tỏ tin tưởng và mong muốn rằng đội ngũ người nông dân thời đại mới – người hội tụ đủ những phẩm chất "Trí tuệ - Sáng tạo – Số hóa - Làm chủ - Bản lĩnh - Tiên phong – Khát vọng – Cống hiến" sẽ là những chủ thể quan trọng để xây dựng nền nông nghiệp Việt Nam thịnh vượng, đưa sản phẩm nông nghiệp Việt Nam vươn cao, bay xa trên bản đồ nông nghiệp thế giới; xây dựng hệ sinh thái nông thôn Việt Nam sẽ ngày càng văn minh, hiện đại, góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần người dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.
Theo chinhphu.vn
