Hiệp hội VATAP: Từng bước khẳng định vị thế trong công tác đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng giả

Năm 2024, Hiệp hội VATAP cũng tổ chức Kỷ niệm 20 năm thành lập đúng vào ngày phòng chống hàng giả, hàng nhái (29/11). Vì vậy, sự kiện này vô cùng đặc biệt và có ý nghĩa thiết thực.

Sau 20 năm thành lập và hoạt động, Hiệp hội VATAP và các đơn vị trực thuộc đã thực hiện có hiệu quả chức năng, nhiệm vụ, vai trò của mình; từng bước khẳng định vị thế, uy tín của mình trong công tác phối hợp đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; xây dựng và bảo vệ thương hiệu Việt Nam - tạo dựng niềm tin đối với cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Thực hiện Nghị quyết số 41/2015/NQ-CP của Chính phủ về việc đẩy mạnh công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, những năm qua, Hiệp hội VATAP đã chủ động phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng như: Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, lực lượng Quản lý thị trường, Công an, Biên phòng, Hải quan, các hiệp hội, ngành hàng, tích cực tuyên truyền đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, qua đó đạt nhiều kết quả khả quan, góp phần ổn định thị trường.

Hiệp hội thường xuyên bám sát các doanh nghiệp hội viên, nắm bắt thông tin để đưa ra những giải pháp hỗ trợ kịp thời cho các doanh nghiệp có hàng hóa bị làm giả, bị xâm phạm sở hữu trí tuệ, từ đó đề xuất, kiến nghị cơ quan chức năng có biện pháp kiểm tra, xử lý những vi phạm, bảo đảm quyền lợi chính đáng của doanh nghiệp làm ăn chân chính và người tiêu dùng.

Hiệp hội chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng, các doanh nghiệp, tổ chức xã hội, tổ chức các buổi tọa đàm, hội thảo như: “Chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đối với nhóm mặt hàng dược phẩm, mỹ phẩm và thực phẩm chức năng”, “Hàng giả, hàng nhái - thực trạng và giải pháp”, “Nâng cao quản lý thương mại điện tử”, “Chuyên đề về chuyển đổi số”..., nhằm tìm kiếm giải pháp công nghệ ứng dụng chuyển đổi số trong công tác chống làm giả.

"Lãnh đạo Hiệp hội thường xuyên chỉ đạo các đơn vị trực thuộc, chủ động phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức hội thảo để trao đổi, đóng góp ý kiến, thảo luận về thực trạng và giải pháp đấu tranh chống hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ và nhận diện hàng thật, hàng giả...

Hiệp hội VATAP chủ động góp ý, tham mưu cho các cơ quan có thẩm quyền: Tham gia góp ý cho các dự thảo Luật, các văn bản quy phạm pháp luật của các bộ, ngành và đề xuất các giải pháp, kiến nghị liên quan đến công tác giám định hàng giả, hàng hóa vi phạm sở hữu trí tuệ; kiến nghị những giải pháp về kinh phí phục vụ công tác chống hàng giả, kinh phí tiêu hủy hàng giả...

Ông Nguyễn Đăng Sinh nhấn mạnh: “Nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc xây dựng, bảo vệ thương hiệu trong thời đại công nghệ số, Hiệp hội VATAP xác định, cần phải ứng dụng những công nghệ tiên tiến, hiện đại, phù hợp với điều kiện, nhu cầu của doanh nghiệp”.

Theo đó, Hiệp hội đã tiếp cận, xem xét, đánh giá nhiều nền tảng công nghệ, để tìm kiếm một công nghệ phù hợp, nhằm ứng dụng trong công tác chống hàng giả, hàng nhái, đáp ứng theo đúng Quy định về quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa của Thông tư số 02 ngày 28/3/2024, của Bộ KH&CN.

Qua đó, Hiệp hội VATAP đã ra mắt phần mềm truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa và chống giả VatapCheckVN. Phần mềm thể hiện quy trình xác thực chống hàng giả - một giải pháp minh bạch thông tin truy xuất nguồn gốc hàng hóa và chống giả điện tử, do Trung tâm doanh nghiệp hội nhập và phát triển (IDE) - đơn vị thành viên trực thuộc VATAP xây dựng. Phần mềm chạy trên nền tảng Web, PC và quyét mã QR, trên thiết bị điện thoại Smartphone, đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp Bằng độc quyền.

Đồng thời, hằng năm, theo định kỳ, Hiệp hội VATAP đều tổ chức những sự kiện trang trọng và ý nghĩa, gắn liền với chức năng, nhiệm vụ như: Lễ Kỷ niệm Ngày phòng chống hàng giả, hàng nhái (29/11); trao tặng danh hiệu “Thương hiệu Vàng - logo, slogan ấn tượng”; Ngày Thương hiệu Việt Nam (20/4)... được cơ quan chức năng và cộng đồng doanh nghiệp tích cực hưởng ứng và đánh giá cao.

Trải qua 20 năm xây dựng và phát triển, Hiệp hội VATAP đã đạt những kết quả nhất định, được các cấp lãnh đạo từ Chính phủ đến các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp hội viên ghi nhận và đánh giá cao. Hiệp hội VATAP đã đóng góp tích cực vào công cuộc chống hàng giả, phối hợp chặt chẽ với các lực lượng thực thi, các cơ quan truyền thông báo chí; phối hợp tổ chức nhiều chương trình, sự kiện nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng về công tác chống hàng giả, hàng nhái - hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng và bảo vệ thương hiệu.

Nhân dịp này, Hiệp hội VATAP cũng vinh danh, biểu dương các tập thể, cá nhân có thành tích, đóng góp vào sự phát triển chung của Hiệp hội; trao tặng kỷ niệm chương cho các doanh nghiệp tích cực đóng góp vào thành tích chung của VATAP.

Tại buổi lễ, ông Trần Đức Đông, Phó Chánh Văn phòng Thường trực BCĐ 389 Quốc gia cho biết:

Buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả là một trong những vấn nạn của xã hội, hậu quả ảnh hưởng trực tiếp và lâu dài đến kinh tế, sức khỏe, tính mạng của người dân, lợi ích người tiêu dùng, uy tín thương hiệu của tổ chức cá nhân sản xuất, kinh doanh chính đáng gây thất thu ngân sách, tác động tiêu cực đến sự phát triển ổn định, lành mạnh môi trường kinh doanh và an ninh trật tự.

Để xử lý vấn nạn này, Đảng, Nhà nước và Chính phủ quan tâm đã ban hành nhiều chính sách và những chỉ đạo, định hướng đặc biệt là sau khi Thủ tướng Chính phủ thành lập Ban Chỉ đạo quốc gia chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Theo đó, các bộ ngành, địa phương và lực lượng chức năng vào cuộc quyết liệt, tích cực phối hợp và triển khai nhiều biện pháp phòng ngừa, đấu tranh, cùng với sự đồng thuận, ủng hộ của người tiêu dùng, cộng đồng doanh nghiệp lên án, tẩy chay, tố giác các hành vi vi phạm, hàng năm đã phát hiện và xử lý hàng chục ngàn vụ việc vi phạm, tạo chuyển biến tích cực từ nhận thức, triển khai hành động và kết quả thực hiện.

Tính từ năm 2020 các lực lượng chức năng trong toàn quốc phát hiện và xử lý 3.641 vụ hàng giả và vi phạm SHTT trong tổng số191.467 vụ buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả chiếm tỷ lệ 1,9%; năm 2021 phát hiện xử lý 2.299 vụ/138.077 vụ buôn lậu, gian lận thương mại chiếm tỷ lệ 1,6%; năm 2022 (3692 vμ/139.758 vụ) chiếm 2,6%; năm 2023 (5.464 vụ/146.678 vụ) chiếm 3,7%; 9 tháng đầu năm 2024 (4.301 vụ/103.680 vụ) chiếm tỷ lệ 4,1%.

Từ kết quả trên cho thấy, số vụ việc phát hiện và xử lý (hành chính hình sự) về hàng giả, vi phạm SHTT được phát hiện và xử lý tăng dần qua các năm, thể hiện sự quyết tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, lực lượng chức năng, cơ quan, tổ chức đoàn thể, hiệp hội ngành nghề trong đó có vai trò của Hiệp hội VATAP.

Để đạt được những kết quả đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia. các lực lượng chức năng, các tổ chức đoàn thể, hiệp hội ngành nghề luôn bám sát hỗ trợ DN hội viên, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, xây dựng và phát triển thương hiệu; chủ động, phối hợp tổ chức tọa đàm hội thảo nhiều nội dung liên quan, tìm giải pháp nâng cao quản lý TMĐT, ứng dụng công nghệ chuyển đổi số trong công tác chống hàng giả; ra mắt phần mềm truy xuất nguồn gốc, sản phẩm hàng hóa và chống giả; tham gia phản biện, xây dựng cơ chế chính sách đề xuất giải pháp kiến nghị chống hàng giả xâm phạm SHTT; tuyên truyền, phối hợp phát động thi đua chống hàng giả và lừa đảo trực tuyến....

Về chính sách pháp luật xử lý vi phạm hàng giả, hàng xâm phạm SHTT: Hệ thống pháp luật như Bộ luật hình sự sửa đổi bổ sung năm 2017, Luật Thương mại, Luật Sở hữu trí tuệ, Luật An toàn thực phẩm..., các Nghị định, Thông tư quy định về chế tài và hướng dẫn xử lý vi phạm về hàng giả, hàng vi phạm SHTT. Ngoài ra, Chính phủ, Thủ tướng chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia ban hành nhiều Nghị quyết, Chỉ thị, Công điện, Kế hoạch chuyên đề về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Có thể khẳng định, hiện tại chúng ta về cơ bản đã có đầy đủ các chế tài, chính sách và chỉ đạo, trong phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Để tiếp tục thực hiện hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả trong thời gian tới, Phó Chánh Văn phòng thường trực Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia đề xuất một số giải pháp sau: 

Tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc hiệu quả các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (cụ thể những chính sách đã và đang thực hiện kể trên).

Ban Chỉ đạo 389 các bộ, ngành, địa phương và lực lượng chức năng căn cứ vào chức năng nhiệm vụ được giao chủ động công tác nắm tình hình, nhận diện những vấn đề nổi cộm phức tạp, xây dựng triển khai thực hiện kế hoạch thanh tra, kiểm tra, điều tra phát hiện xử lý nghiêm mọi hành vi buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Tập trung lực lượng, phương tiện, biện pháp đánh trúng, đánh đúng đối tượng chủ mưu cầm đầu đường dây ổ nhóm, tụ điểm phức tạp nhằm răn đe và phòng ngừa chung.

Tiếp tục rà soát những khó khăn, vướng mắc (về quy định của pháp luật, cơ chế phối hợp và các điều kiện khác), kiến nghị sửa đổi, bổ sung thay thế kịp thời, từng bước hoàn thiện thể chế, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Ứng dụng khoa học, kỹ thuật, công nghệ số, tăng cường công tác phối hợp giữa các lực lượng, khai thác, chia sẻ thông tin, dữ liệu sẵn có phục vụ mục tiêu chung chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Phối hợp thực hiện công tác tuyên truyền theo phương châm tăng cường về tần suất, đa dạng về hình thức đảm bảo nội dung, chất lượng tuyên truyền.

 Đào tạo, tập huấn nâng cao trình độ năng lực cán bộ thực thi, bổ sung kinh phí hoạt động, trang bị phương tiện chuyên dùng phục vụ công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, chính sách an sinh xã hội để giải quyết công ăn việc làm cho cư dân biên giới, vùng sâu, vùng xa, hạn chế tối đa việc bị lợi dụng, lôi kéo vào buôn lậu, sản xuất buôn bán hàng giả...

Đối với Hiệp hội VATAP, phát huy hơn nữa vai trò tập hợp đoàn kết, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của hội viên, hỗ trợ các doanh nghiệp xây dựng và phát triển thương hiệu; đại diện hội viên phối hợp với tổ chức kinh tế và các cơ quan chức năng liên quan để chống hàng giả và bảo vệ thương hiệu; tích cực tham gia phản biện, xây dựng cơ chế chính sách, kiến nghị giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả.

Cũng tại buổi lễ, ông Hoàng Ánh Dương, Phó Tổng Cục trưởng Tổng Cục QLTT khẳng định, trải qua 20 năm thành lập và phát triển, Hiệp hội Chống hàng giả và Bảo vệ thương hiệu Việt Nam (VATAP) đã làm tốt nhiệm vụ tập hợp, đoàn kết các hội viên trong công tác phát triển thương hiệu và đề xuất, kiến nghị với Nhà nước về các chủ trương, chính sách, biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh và bảo vệ thương hiệu của các doanh nghiệp, hội viên. Đến nay, Hiệp hội đã cơ bản hoàn thành tốt nhiệm vụ của mình, từng bước khẳng định vị thế trong công tác tuyên truyền đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng giả, góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng cho doanh nghiệp, hội viên và quyền lợi của người tiêu dùng.

Ông Hoàng Ánh Dương cho biết, hiện nay, tình trạng kinh doanh, buôn bán hàng cấm, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng kém chất lượng được công khai trên các website thương mại điện tử, đặc biệt là trên không gian mạng xã hội rất phổ biến. Điều này đã và đang thực sự gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường kinh doanh chung, ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin của người tiêu dùng.

Trong những năm qua, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Ban Chỉ đạo 389 Quốc gia, lực lượng QLTT và các lực lượng chức năng đã triển khai đồng bộ các giải pháp như tuyên truyền, nâng cao năng lực thực thi, tăng cường kiểm tra, kiểm soát thị trường.

Đặc biệt là tập trung vào các chuyên đề, kế hoạch kiểm tra xử lý vi phạm đối với các lĩnh vực, mặt hàng nổi cộm, gây bức xúc cho xã hội như: Thương mại điện tử, mặt hàng thực phẩm, thực phẩm chức năng, hàng tiêu dùng, điện tử, xăng dầu, dược phẩm, mỹ phẩm, vật tư nông nghiệp..., nhiều vụ việc vi phạm đã bị xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, nhiều đối tượng đã bị xử lý hình sự. Những nỗ lực này đã góp phần làm giảm tình trạng hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trên thị trường.

Trong thời gian tới, các cơ quan thực thi phải tiếp tục thực hiện nghiêm các quy định của pháp luật, chú trọng nâng cao phẩm chất cán bộ công chức, nâng cao năng lực thực thi trong công tác đấu tranh phòng chống hàng giả, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Các lực lượng chức năng cần phối hợp chặt chẽ với các Hiệp hội, doanh nghiệp, cơ quan truyền thông, người tiêu dùng để công tác đấu tranh chống hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ ngày càng hiệu quả hơn. Bên cạnh đó, các doanh nghiệp, Hiệp hội cần nhận thức rõ trách nhiệm của mình trong công tác xây dựng, bảo vệ thương hiệu, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, đồng thời chủ động tích cực phối hợp với các cơ quan thực thi nhất là việc giám sát thị trường quản lý tốt hệ thống phân phối, thu thập cung cấp thông tin và hỗ trợ các cơ quan thực thi trong công tác phát hiện và xử lý vi phạm.