Na Uy đang là quốc gia dẫn đầu thế giới về điện hóa giao thông. Trong tháng 9 vừa qua, xe xăng và xe hybrid truyền thống gần như biến mất khỏi thị trường, chỉ chiếm tổng cộng 0,9%.
Dẫn đầu thị trường về xe điện trong đó mẫu Tesla Model Y tiếp tục thống trị doanh số, theo sau là Model 3 và Volvo EX30.
Với tốc độ tăng trưởng nhanh nhất Na Uy đã vượt mốc 50% xe điện cách đây vài năm, và hành trình đi từ 50% đến gần 100% diễn ra nhanh hơn nhiều dự đoán, nhờ thị trường xe cũ phát triển, giúp những người có ngân sách eo hẹp cũng có thể sở hữu xe điện.
Sự bùng nổ của xe điện tại Na Uy không phải là bí ẩn, mà dựa trên ba trụ cột chính sách và thị trường:
Đa dạng mẫu mã sản phẩm: Các hãng xe đã cung cấp nhiều mẫu SUV và crossover cỡ nhỏ (kiểu xe ưa chuộng của các gia đình) với các phiên bản điện, ở nhiều tầm giá khác nhau. Điều này khiến người tiêu dùng không còn xem xe điện là "sự đánh đổi".
Hạ tầng sạc hoàn chỉnh: Nỗi lo về sạc pin giảm rõ rệt khi người dân sống trong chung cư có giải pháp thay thế hợp lý, và các tuyến cao tốc có đủ trạm sạc nhanh đáng tin cậy, kể cả vào dịp cuối tuần.
Chính sách thuế ổn định: Chính sách thuế được điều chỉnh nhỏ hằng năm với thông báo rõ ràng, giúp người tiêu dùng tính toán được chi phí sở hữu xe trong suốt thời gian dài. Sự ổn định này khuyến khích người mua đưa ra quyết định hợp lý cho ví tiền của mình.
Thành công của Na Uy cho thấy, sự chuyển dịch từ xe xăng sang xe điện là kết quả tất yếu khi người tiêu dùng có đủ cơ sở để tính toán lợi ích kinh tế, sự tiện lợi và sự ổn định chính sách.
Tuy nhiên, việc "bê nguyên" chính sách Na Uy về áp dụng ở các nước khác là không khả thi do đặc thù riêng về thuế nhập khẩu, chuẩn sạc và hạ tầng dịch vụ hậu mãi. Nhiệm vụ của các nhà hoạch định chính sách và doanh nghiệp là đảm bảo những yếu tố cơ bản như giá xe, hạ tầng sạc và chính sách thuế được giữ ổn định và minh bạch. Khi đó, thị trường sẽ tự nhiên chọn cùng hướng mà Na Uy đã đi.
Tâm An(t/h)
