Lễ đón Bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia "Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý" do UBND thành phố Quy Nhơn phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao (VH&TT) tỉnh Bình Định tổ chức.
Tham dự Lễ đón Bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia có các vị: Nông Quốc Thành, Phó Cục trưởng Cục Di sản văn hóa, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch (VH-TT&DL); Lê Kim Toàn, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bình Định; Nguyễn Văn Dũng, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy Quy Nhơn; Nguyễn Tự Công Hoàng, Uỷ viên Ban thường vụ Tỉnh uỷ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định; Ngô Hoàng Nam, Chủ tịch UBND TP Quy Nhơn; Nguyễn Phương Nam, Phó chủ tịch UBND TP Quy Nhơn; các vị nguyên lãnh đạo tỉnh Bình Định, TP Quy Nhơn; đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, địa phương…
Theo Ban tổ chức, Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý từng hình thành, phát triển tại vùng biển Nhơn Lý hơn 200 năm. Đây là Lễ hội gắn liền với đời sống tinh thần và tín ngưỡng của cư dân vùng biển Nhơn Lý, phản ánh truyền thống tôn thờ cá Ông - vị thần hộ mệnh của ngư dân. Lễ hội không chỉ mang ý nghĩa cầu mong mưa thuận gió hòa, tôm cá đầy thuyền, mà còn thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn kết cộng đồng qua nhiều thế hệ người dân miền biển Nhơn Lý…
Theo đó, với bề dày lịch sử hơn 200 năm, Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý từng chứng kiến và đồng hành cùng những thăng trầm của vùng biển Nhơn Lý, với sự hình thành Trường Lăng vào năm 1815, cho đến khi chính thức được tổ chức tại vũng Nồm, đầm Hưng Lương vào năm 1839… Tiếp đó, trải qua nhiều lần trùng tu, tái thiết, năm 2014 Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý đã được phục dựng hoàn thiện, trở thành nét đẹp văn hóa đặc sắc của Bình Định…
Phát biểu tại Lễ đón Bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia "Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý", ông Nguyễn Tự Công Hoàng đã nêu bật giá trị lịch sử, giá trị văn hoá của Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý và ý nghĩa của việc Lễ hội được vinh danh “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia”.
Theo đó, ông Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định cho biết: Với những giá trị văn hóa đặc sắc, “Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý” đã được Bộ VH-TT&DL ghi danh vào Danh sách di sản văn hóa phi vật thể quốc gia tại Quyết định số 3994/QĐ-BVHTTDL ngày 10/12/2024. Đây là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia thứ sáu của tỉnh Bình Định được vinh danh, là kế tiếp của di sản: Võ cổ truyền Bình Định, Hát bội Bình Định, Nghệ thuật Bài chòi Bình Định, Lễ hội Chùa Bà - Cảng thị Nước Mặn, Nghề chằm Nón ngựa Phú Gia.
Đồng thời, ông Nguyễn Tự Công Hoàng phân tích: Lễ hội cầu ngư Vạn Đầm Xương Lý được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia không chỉ là niềm tự hào của người dân địa phương mà còn là minh chứng cho sự giàu có, đa dạng của kho tàng văn hóa dân tộc. Đây còn là cột mốc quan trọng, mở ra những cơ hội mới để di sản này tiếp tục được gìn giữ, phát huy và lan tỏa mạnh mẽ hơn nữa.
Đáng lưu ý, nhằm tiếp tục bảo tồn, giữ gìn, phát huy những giá trị văn hóa quý báu của di sản Lễ hội Cầu ngư Vạn đầm Xương Lý cho các thế hệ mai sau, ông Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định yêu cầu UBND thành phố Quy Nhơn thực hiện một số nhiệm vụ, như:
Chủ động phối hợp với Sở Văn hóa và Thể thao Bình Định và các sở, ngành liên quan xây dựng kế hoạch bảo tồn và phát huy giá trị di sản cụ thể, chi tiết…
Rà soát, thực hiện việc quy hoạch tổng thể, quy hoạch chi tiết khu vực Lăng Ông Nam hải Vạn đầm Xương Lý (xã Nhơn Lý, TP Quy Nhơn) bảo đảm không gian tổ chức Lễ hội được gìn giữ, tôn tạo phù hợp với cảnh quan và môi trường sinh thái.
Tiếp tục nghiên cứu, tư liệu hóa Lễ hội, tổ chức các hoạt động giáo dục, truyền dạy để các thế hệ sau hiểu rõ và tiếp nối di sản.
Khuyến khích cộng đồng địa phương tích cực tham gia vào việc thực hành, gìn giữ nghi lễ truyền thống.
Tăng cường kết nối lễ hội với du lịch, xây dựng các sản phẩm du lịch văn hóa hấp dẫn, giới thiệu rộng rãi nét đẹp của Lễ hội đến với du khách trong và ngoài nước.
Bên cạnh công tác bảo tồn di sản, UBND TP Quy Nhơn và địa phương cần ụ thể hoá giá trị di sản, góp phần phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Đồng thời quan tâm, ghi nhận và tôn vinh những nghệ nhân, cá nhân, tổ chức có nhiều đóng góp trong việc bảo vệ và phát huy giá trị của lễ hội, để tiếp tục lan tỏa tinh thần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc…
Tiếp sau phần nghi lễ Nhà nước tổ chức Lễ đón Bằng di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, tại Nhơn Lý sẽ diễn ra Lễ hội cầu ngư vạn đầm Xương Lý (từ ngày 7 đến ngày 10/2), với các nghi lễ và một số hoạt động như: Hát bội, hội đánh bài chòi cổ, các trò chơi dân gian…/.
Viết Hiền
