Theo quy định hiện hành, biểu thuế lũy tiến từng phần áp dụng với thu nhập từ tiền lương, tiền công gồm 7 bậc từ 5% đến 35%. Bộ Tài chính nhận định cơ cấu này bộc lộ nhiều hạn chế, gây phức tạp trong kê khai, đồng thời chưa phản ánh đúng biến động thu nhập của người dân. Việc cắt giảm số bậc và nới rộng khoảng cách thu nhập giữa các bậc thuế được kỳ vọng sẽ giúp đơn giản thủ tục, đồng thời giảm áp lực tài chính cho người lao động.
Trong dự thảo, Bộ Tài chính đưa ra hai phương án. Phương án 1 giữ nguyên mức trần 35% nhưng rút xuống 5 bậc thuế, qua đó hầu hết cá nhân nộp thuế từ bậc 2 trở lên đều được giảm thuế. Ví dụ, người có thu nhập tính thuế 10 triệu đồng/tháng được giảm 250.000 đồng, thu nhập 30 triệu đồng giảm 850.000 đồng, còn thu nhập 80 triệu đồng giảm 650.000 đồng so với hiện nay.
Phương án 2 có phạm vi điều chỉnh rộng hơn, giúp người có thu nhập tính thuế đến 50 triệu đồng/tháng được hưởng lợi tương đương phương án 1, trong khi nhóm trên 50 triệu đồng giảm thuế nhiều hơn. Chính vì vậy, đa số ý kiến đóng góp nghiêng về phương án này. Nhiều chuyên gia còn đề xuất hạ mức trần thuế suất xuống 30% hoặc 25% nhằm tiệm cận chính sách thuế tiến bộ của các quốc gia phát triển.
Theo so sánh khu vực, mức trần 35% tương đồng với Thái Lan, Indonesia, Philippines, trong khi Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản hay Ấn Độ áp dụng mức cao hơn, lên tới 45%. Bộ Tài chính cho rằng cùng với việc nâng mức giảm trừ gia cảnh và bổ sung các khoản giảm trừ như y tế, giáo dục, chính sách mới sẽ giúp hàng triệu lao động có thu nhập trung bình – thấp rơi vào diện không phải nộp thuế thu nhập cá nhân.
Chẳng hạn, một người lao động có một người phụ thuộc, thu nhập 20 triệu đồng/tháng, hiện phải nộp 125.000 đồng thuế nhưng theo phương án 2 sẽ không còn nghĩa vụ nộp. Với mức thu nhập 25 triệu đồng/tháng, số thuế từ 448.000 đồng giảm xuống chỉ còn 34.000 đồng, tức giảm tới 92%. Người có thu nhập 30 triệu đồng sẽ nộp 258.000 đồng thay vì 968.000 đồng như hiện hành, giảm gần 73%.
Theo tính toán, nếu áp dụng phương án 1, ngân sách Nhà nước sẽ giảm thu khoảng 7.120 tỷ đồng, trong khi phương án 2 khiến giảm thu khoảng 8.740 tỷ đồng. Dù vậy, Bộ Tài chính vẫn kiến nghị Chính phủ chọn phương án 2, bởi lợi ích trực tiếp mang lại cho người dân cao hơn, tạo dư địa chi tiêu và thúc đẩy sức mua trong nền kinh tế.
Phương Thảo(t/h)
