Quản lý nhu cầu điện (DSM): (DSM - viết tắt của Demand-side management) là một chương trình tập hợp các giải pháp công nghệ, kỹ thuật, kinh tế, xã hội nhằm quản lý thời điểm, thời gian sử dụng, hoặc sản lượng tiêu thụ điện từ phía các khách hàng hoặc đơn vị sản xuất, kinh doanh điện.
Chương trình DSM bao gồm các hoạt động gián tiếp và trực tiếp của các khách hàng sử dụng điện và quá trình đó được khuyến khích bởi các đơn vị cung cấp điện (phía cung) thông qua các cơ chế chính sách với mục tiêu phân bố lại nhu cầu phụ tải điện vào giờ cao điểm, giờ thấp điểm và giờ bình thường để góp phần san bằng biểu đồ phụ tải điện, tăng hệ số phụ tải điện của hệ thống điện và tối ưu hóa hiệu quả sử dụng năng lượng.
Theo đó, 3 giải pháp được đưa ra trong chương trình Quản lý nhu cầu điện là:
Cải thiện hiệu quả sử dụng năng lượng của các doanh nghiệp tiêu thụ nhiều điện năng, đặc biệt là các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm (các doanh nghiệp sản xuất, các tòa nhà…)
Cải thiện hệ số phụ tải của hệ thống điện (gia tăng hệ số phụ tải).
Quản lý nhu cầu điện để phân phối lại quá trình tiêu thụ điện trong cả ngày và đêm.
Trong 3 giải pháp được đưa ra trên, giải pháp được đánh giá mang đến hiệu quả cao trong việc đầu tư phát triển nguồn, lưới điện là giải pháp thứ 3.
Giải pháp này đề cập đến việc khuyến khích khách hàng giảm sử dụng điện trong các giờ cao điểm và chuyển sang sử dụng trong các giờ thấp điểm như ban đêm hoặc những ngày cuối tuần. Với việc “cắt đỉnh” để “lấp” vào các giờ thấp điểm thì hệ số phụ tải sẽ tăng lên, giúp gia tăng hiệu quả sử dụng điện.
Vì vậy, có thể thấy phương pháp này không đòi hỏi phải giảm tổng điện năng tiêu thụ trong một ngày đêm, nhưng vẫn có thể đảm bảo nhu cầu phụ tải trong các giờ cao điểm, đồng thời còn tiết giảm được vốn đầu tư vào hệ thống nguồn hoặc lưới điện cho các đơn vị sản xuất và kinh doanh điện.
Điều chỉnh phụ tải điện (DR): Là chương trình được ban hành với mục tiêu tối ưu hóa hoạt động kinh doanh, sản xuất của các Công ty Điện lực, đồng thời đảm bảo nguồn cung cấp điện, tạo sự tin cậy trong hoạt động cung cấp điện, nâng cao chất lượng điện năng, chất lượng dịch vụ khách hàng, hỗ trợ bảo vệ môi trường, phát triển kinh tế - xã hội và gia tăng hiệu quả kinh tế của hệ thống điện gắn liền với mục tiêu phát triển bền vững.
Việc triển khai chương trình DR mang lại nhiều lợi ích tổng thể, cụ thể như sau:
Đối với xã hội: Góp phần giảm áp lực đầu tư các công trình nguồn, lưới điện và tăng khả năng sử dụng các nguồn lực hiện có; Góp phần giảm áp lực tăng giá điện; Nâng cao nhận thức xã hội về việc sử dụng các nguồn tài nguyên thiên nhiên, sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả; Giảm ô nhiễm môi trường - phát triển bền vững;…
Đối với khách hàng sử dụng điện: Nhận được các khoản thanh toán khuyến khích đồng thời tiết kiệm chi phí sử dụng điện; Giảm số lần mất điện hoặc bị cắt điện đột ngột không có trong kế hoạch; Tăng tính chủ động trong việc quản lý và nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.
Đối với các Công ty điện lực: Chủ động đáp ứng nhu cầu sử dụng điện của khách hàng; phối hợp, tương tác chặt chẽ hơn với khách hàng trong việc cung cấp điện; Nâng cao độ tin cậy cung cấp điện; Giãn tiến độ, giảm áp lực đầu tư cải tạo, nâng cấp hệ thống điện thuộc phạm vi quản lý; Nâng cao chất lượng dịch vụ, nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh.
Đối với công tác vận hành hệ thống điện: Giảm quá tải/nghẽn mạch trong những thời điểm cao điểm của hệ thống điện (trong ngắn hạn) và góp phần nâng cao độ tin cậy cung cấp điện; Tối ưu cân bằng cung - cầu điện; Là một giải pháp để nâng cao hiệu quả vận hành các nguồn năng lượng tái tạo, đặc biệt là nguồn điện phân tán và khai thác hiệu quả các chức năng của lưới điện thông minh.
Đối với thị trường điện: Góp phần hạn chế những biến động về giá điện trên thị trường điện cạnh tranh trong khoảng thời gian cao điểm của hệ thống và giảm chi phí truyền tải và phân phối điện.
Như vậy, có thể hiểu đơn giản về 2 chương trình DSM và DR như sau:
Đối với chương trình DSM, sẽ hỗ trợ các đơn vị sản xuất, kinh doanh điện và các khách hàng sử dụng điện tăng cường hiệu quả sử dụng và tiết kiệm năng lượng, thông qua các giải pháp phân bổ lại nhu cầu phụ tải vào các thời điểm: giờ cao điểm, thấp điểm và bình thường.
Đối với chương trình DR, các khách hàng sử dụng điện sẽ tự điều chỉnh nhu cầu sử dụng điện khi có yêu cầu từ đơn vị cung cấp điện. Qua đó, hỗ trợ làm giảm công suất cực đại giờ cao điểm và cắt bỏ các đỉnh phụ tải của hệ thống điện.
Để triển khai chương trình DSM và DR, EVN và EVNNPC đã chỉ đạo các đơn vị thực hiện:
Thực hiện đào tạo nhân lực để thực hiện công tác Quản lý nhu cầu điện (DSM) của công ty.
Tiến hành đo lường, dự báo phụ tải của hệ thống điện, đặc biệt chú ý đến phụ tải của các cơ sở sử dụng năng lượng trọng điểm (các khách hàng tiêu thụ lượng điện năng lớn).
Đẩy mạnh truyền thông tới khách hàng để khách hàng hiểu về lợi ích và vai trò của các chương trình. Lên kế hoạch hỗ trợ tài chính cho các khách hàng tham gia chương trình nhờ nguồn vốn chăm sóc khách hàng và tiết kiệm điện. Đồng thời, phối hợp với các UBND cấp tỉnh, cấp thành phố để vận động các khách hàng tự nguyện tham gia chương trình DR phi thương mại.
Để đảm bảo cung cấp điện, chuẩn bị sẵn sàng các phương án vận hành trong mùa nắng nóng năm 2024, bên cạnh chương trình DSM, DR năm 2024, Công ty Điện lực Bắc Giang đã thực hiện theo chỉ đạo của EVNNPC giao các đơn vị làm việc, ký biên bản với khách hàng về việc huy động nguồn dự phòng máy phát Diesel cấp điện cho phụ tải để sẵn sàng huy động khi hệ thống thiếu nguồn các tháng nắng nóng.
Theo dự báo, tình hình cung cấp điện trong những tháng 5, 6, 7 năm 2024 và các năm tiếp theo sẽ tiếp tục khó khăn và thách thức, ngành điện kêu gọi khách hàng và cộng đồng chung tay trong việc sử dụng điện tiết kiệm, hiệu quả, có các giải pháp quản lý nhu cầu điện hợp lý để sẵn sàng tham gia các sự kiện DR, thể hiện trách nhiệm của doanh nghiệp hướng đến lợi ích chung toàn xã hội và sự phát triển bền vững của nền kinh tế. Công ty Điện lực Bắc Giang đã và đang thực hiện đồng bộ các biện pháp để đảm bảo cấp điện ổn định cho các khách hàng phù hợp với chủ đề năm 2024.
Ngọc Tuấn
