Chất vấn Thống đốc NHNN, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho biết, vừa qua việc bán vàng miếng của NHNN bình ổn giá vàng được người dân rất đồng tình ủng hộ. Tuy nhiên, ngân hàng chỉ bán mà không mua. Nếu người dân muốn bán vàng do nhu cầu sử dụng tiền mặt thì bán ở đâu, ngân hàng không mua thì các cửa hàng và khác cũng không có mua.
"Ngân hàng bán vàng chỉ có ở TP. Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, sao không bán cả tại những nơi khác ở trong nước cho người dân có nhu cầu mua để thuận lợi, dễ dàng?" - đại biểu đặt câu hỏi.
Trả lời đại biểu Phạm Văn Hòa, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng nêu rõ, từ năm 2014 đến nay, NHNN không cung vàng miếng ra thị trường vì NHNN không sản xuất vàng miếng. Với bối cảnh nhu cầu gia tăng, NHNN chỉ cung vàng và chưa đặt vấn đề mua lại.
Còn đối với các Ngân hàng Thương mại Nhà nước, khi bán vàng trong giai đoạn này, NHNN chủ yếu thực hiện giải pháp để tăng cung vàng. Đối với hệ thống kinh doanh mua bán vàng miếng, hiện nay đã có 22 tổ chức tín dụng và có 16 doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng.
Về lí do vì sao chỉ bán ở Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, NHNN chỉ cấp phép đối với doanh nghiệp kinh doanh mua bán vàng miếng chứ không có quy định bắt buộc ở địa điểm nào.
Bản thân các doanh nghiệp và các tổ chức tín dụng sẽ tự xem xét, đánh giá nhu cầu của các tỉnh thành và mở các địa điểm mua bán vàng miếng. Do đó, thực tế nhu cầu chủ yếu ở Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và các thành phố lớn, còn các tỉnh thành khác không có hiện tượng người dân xếp hàng mua vàng.
Quan tâm đến giải pháp quản lý thị trường vàng, ĐBQH Lưu Văn Đức (Đắk Lắk) nêu rõ, ngày 14/4/2024, Văn phòng Chính phủ đã ban hành Thông báo số 160 về Kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp bàn về các giải pháp quản lý thị trường vàng trong thời gian tới. Trong đó, giao cho NHNN và các Bộ, cơ quan liên quan khẩn trương thực hiện nghiêm túc, đầy đủ, hiệu quả, kịp thời các nhiệm vụ và giải pháp để bình ổn và quản lý thị trường. 
Đại biểu đề nghị Thống đốc NHNN Việt Nam cho biết thời gian qua đã thực hiện yêu cầu trên như thế nào và tác động đến giá vàng, thị trường vàng trong hiện tại và tương lai ra sao?
Trả lời chất vấn, Thống đốc Nguyễn Thị Hồng nêu rõ, thị trường vàng của Việt Nam biến động là diễn biến chung như các nước trên thế giới. Vì nhiều năm nay, khi giá vàng tăng cao, NHNN đã tham mưu trình Chính phủ Nghị định số 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng và đã thực hiện các giải pháp ổn định từ năm 2013.
Thực tế cho thấy, từ năm 2014 – 2019, thị trường vàng tương đối ổn định và nhu cầu mua vàng của người dân giảm. Từ năm 2021 giá vàng thế giới tăng cao, theo đó, giá vàng trong nước tăng. Từ năm 2021 đến tháng 6/2024, NHNN Việt Nam chưa can thiệp.
Thống đốc Nguyễn Thị Hồng cho biết, đến tháng 6/2024, giá vàng quốc tế lập đỉnh cao, chênh lệch giá vàng giữa trong nước và quốc tế tăng cao. Chính phủ đã chỉ đạo rất quyết liệt. Căn cứ vào pháp luật hiện hành, NHNN đã tổ chức đấu thầu, thực hiện 9 phiên đấu thầu (đây vốn là giải pháp đã thực hiện rất hiệu quả trong năm 2013).
Song trong bối cảnh mới, giá vàng thế giới lập đỉnh cao, tâm lý, kỳ vọng của thị trường cũng cao, chênh lệch giữa giá vàng thế giới và trong nước vẫn ở mức cao. Do đó, NHNN đã chuyển sang phương án là bán trực tiếp qua 4 Ngân hàng thương mại Nhà nước và SJC.
"Nhờ cách thức này, chênh lệch giá vàng ở trong nước và quốc tế đang từ 15 – 18 triệu đồng/lượng, đến giờ chỉ còn 3 – 4 triệu đồng/lượng”.
Thiên Trường (t/h)
