Thông tin trên được BS.CKI Bạch Thị Chính, Giám đốc Y khoa Hệ thống tiêm chủng VNVC cho biết, trong hội thảo chuyên sâu về vắc xin sốt xuất huyết, diễn ra vào ngày 26/9 tại TP.HCM. Hội thảo có sự tham dự của PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế cùng nhiều chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế.
Bác sĩ Chính thêm rằng, vắc xin sốt xuất huyết được phê duyệt tại Việt Nam là vắc xin Qdenga do hãng dược phẩm Takeda, Nhật Bản sản xuất, đã được nghiên cứu và phát triển trong 45 năm. Vắc xin này có khả năng phòng đầy đủ 4 tuýp huyết thanh virus gây bệnh gồm DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4 vốn đều đang lưu hành tại Việt Nam.
“Từ đợt ra mắt và triển khai tiêm đầu tiên vào 20/9, vắc xin sốt xuất huyết đã nhanh chóng thu hút sự quan tâm của đông đảo người dân đến VNVC”, bác sĩ Chính cho biết.
Theo đại diện VNVC, với thế mạnh là hệ thống trung tâm tiêm chủng dịch vụ hàng đầu Việt Nam với gần 200 trung tâm, hơn 10.000 bác sĩ, điều dưỡng, nhân viên y tế, hệ thống kho lạnh và hệ thống xe lạnh vận chuyển vắc xin chuyên nghiệp đạt chuẩn GSP, VNVC còn có thể tổ chức các đội tiêm lưu động đến các trường học, doanh nghiệp, khu dân cư…, đảm bảo quy trình tiêm chủng an toàn cao nhất để kịp thời bảo vệ sức khỏe cho trẻ em và người lớn trước chu kỳ đỉnh dịch sốt xuất huyết thường xảy ra vào tháng 10 hằng năm.
Tại Hội thảo, PGS.TS Nguyễn Thị Kim Tiến, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế, cho biết từ nửa thế kỷ trước, việc tìm ra vắc xin sốt xuất huyết là vấn đề cấp thiết, Việt Nam đã phê duyệt vắc xin sốt xuất huyết cùng 39 nước trên thế giới, tiến thêm một bước quan trọng cho công tác phòng chống dịch bệnh. Việc sử dụng vắc xin cùng các biện pháp phòng chống khác sẽ giảm số ca mắc bệnh, nhập viện và gặp biến chứng nặng do bệnh trong tương lai không xa.
Tại Hội thảo, bác sĩ Trương Hữu Khanh, Phó Chủ tịch Liên chi hội truyền nhiễm TP. HCM, cho biết từ năm 1959 đến nay sốt xuất huyết vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu, trong khi bệnh lưu hành ngày càng phức tạp, lan rộng và diễn ra quanh năm không còn theo mùa, các biện pháp kiểm soát muỗi truyền bệnh gặp nhiều khó khăn do vấn đề đô thị hóa, giao thương, đi lại. Hằng năm, Việt Nam có hàng trăm nghìn trường hợp mắc bệnh sốt xuất huyết với hàng chục đến hàng trăm ca tử vong.
Tại Bệnh viện Nhi đồng 1, TP. HCM ghi nhận chỉ trong tháng 8/2024, số ca mắc sốt xuất huyết đã tăng cao hơn so với cùng kỳ năm 2023 với 130 ca mắc sốt xuất huyết nhập viện và 8 trường hợp gặp biến chứng sốc sốt xuất huyết, phải điều trị tích cực.
Bệnh sốt xuất huyết khó kiểm soát nguồn lây bởi người mắc sốt xuất huyết có thể không biểu hiện hoặc có triệu chứng không rõ ràng. Theo nghiên cứu, 80% người không có triệu chứng vẫn có khả năng lây nhiễm sốt xuất huyết. Bệnh nặng khó dự đoán trước và có thể phát triển mà không có dấu hiệu cảnh báo. Điều này khiến việc giám sát và kiểm soát dịch bệnh trở nên phức tạp hơn rất nhiều.
Bệnh sốt xuất huyết không chỉ gây ra các triệu chứng nghiêm trọng như sốc, xuất huyết não, suy đa tạng, mà còn đặc biệt nguy hiểm cho trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai, và người có bệnh lý mãn tính. Đối với phụ nữ mang thai, sốt xuất huyết có thể gây ra suy thai, sinh non hoặc thai chết lưu. Sốt xuất huyết có nguy cơ trở nặng vào giai đoạn hết sốt từ ngày thứ 3 đến thứ 5 của bệnh khiến người bệnh dễ chủ quan.
Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) khuyến cáo việc tiêm chủng vắc xin sốt xuất huyết là biện pháp hiệu quả nhất để ngăn ngừa bệnh. Đại diện Takeda cho biết vắc xin sốt xuất huyết này đáp ứng đầy đủ các hướng dẫn về thử nghiệm lâm sàng của WHO để đảm bảo hiệu lực và tính an toàn. Vào tháng 5/2024, WHO đã tiến hành tiền thẩm định vắc xin Qdenga và khẳng định đây là một biện pháp phòng ngừa an toàn, hiệu quả trong chương trình tiêm chủng cộng đồng.
Vắc xin sốt xuất huyết của Takeda cũng đã trải qua các thử nghiệm lâm sàng trên hơn 28.000 người tại 8 quốc gia, trong đó có Thái Lan, và được chứng minh là an toàn, không gây ra các biến chứng nghiêm trọng.
Hiện tại, vắc xin đã được triển khai tiêm chủng tại nhiều quốc gia có dịch bệnh lưu hành như Brazil, Argentina và Indonesia, với kết quả khả quan. Đây cũng là vắc xin sốt xuất huyết đầu tiên được phê duyệt tại Việt Nam, với phác đồ tiêm 2 mũi cách nhau 3 tháng cho trẻ từ 4 tuổi trở lên đến người lớn, giúp bảo vệ toàn diện trước cả 4 tuýp huyết thanh của virus Dengue, giảm nguy cơ mắc bệnh và nhập viện do sốt xuất huyết.
Việc triển khai tiêm vắc xin sốt xuất huyết là nỗ lực của hệ thống tiêm chủng VNVC nhằm góp phần giảm thiểu tác động của dịch bệnh sốt xuất huyết tại Việt Nam, đặc biệt là trong bối cảnh dịch sốt xuất huyết thường phức tạp vào các tháng mùa mưa.
Quốc Bảo
