Nhiều thủ đoạn buôn lậu mới
Lãnh đạo Cục Hải quan TP. HCM cho biết, thời gian gần đây, lợi dụng hệ thống thông tin nghiệp vụ hải quan và kết quả phân tích, đánh giá rủi ro và tự động phân luồng, không ít tổ chức, cá nhân thành lập công ty “ma”, nhưng không hoạt động xuất nhập khẩu tại nơi đăng ký kinh doanh, để thực hiện các hành vi vi phạm.
Trong đó, phải kể đến: Các đối tượng đăng ký thủ tục hải quan nhiều lần đối với một lô hàng để được phân luồng xanh, thông quan hàng hóa; cố tình không khai báo hoặc khai báo sai các tiêu chí khai báo; thực hiện hủy tờ khai, hoặc khai bổ sung tờ khai để né tránh việc kiểm tra, kiểm soát của cơ quan hải quan, hoặc hợp thức hóa các lô hàng vi phạm.
Các đối tượng lợi dụng chính sách tạo thuận lợi trong hoạt động xuất nhập khẩu: Giả mạo C/O khi làm thủ tục hải quan; lợi dụng khả năng xử lý, phân luồng 24/24 của Hệ thống để thực hiện thông quan hàng hóa vào thời gian nhạy cảm (ngày lễ, nghỉ, Tết...) nhằm trốn tránh sự giám sát, kiểm soát của lực lượng hải quan.
Các đối tượng lợi dụng chính sách ưu đãi đối với loại hình gia công, nhập sản xuất - suất khẩu; lợi dụng quy trình xuất khẩu trước nhập khẩu đối với tờ khai loại hình xuất nhập khẩu tại chỗ; lợi dụng loại hình gia công chuyển tiếp giữa các hợp đồng gia công để có hành vi gian lận, trốn thuế; lợi dụng loại hình tạm nhập – tái xuất, hàng quá cảnh chịu sự giám sát hải quan để thẩm lậu hàng hóa vào thị trường nội địa với thủ đoạn tinh vi; nhập khẩu nguyên phụ liệu để gia công, sản xuất, xuất khẩu, nhưng không xuất khẩu sản phẩm, hoặc xuất khẩu sản phẩm không đúng khai báo, hoặc kê khai định mức cao hơn thực tế.
Các đối tượng gian lận thương mại khác về trị giá, mã số: Khai báo không đúng (hoặc không đầy đủ) tên hàng, mã số hàng hóa, số lượng, trọng lượng, xuất xứ hàng hóa dẫn đến việc xác định dấu hiệu nghi vấn và trị giá tính thuế không chính xác; làm giả hồ sơ, chứng từ, giấy phép xuất khẩu, nhập khẩu hàng hóa có điều kiện…
Nhằm đối phó với các thủ đoạn buôn lậu và gian lận thương mại ngày càng tinh vi, Cục Hải quan TP. HCM đã chủ động xây dựng, nghiêm túc quán triệt đến các đơn vị trong toàn Cục các chương trình, kế hoạch hành động; đồng thời thường xuyên ban hành văn bản cảnh báo, tăng cường công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại trên địa bàn quản lý.
Đặc biệt, ngày 15/6/2023, lãnh đạo 3 cơ quan gồm Cục Hải quan, Công an và Bộ đội Biên phòng TP. HCM ký kết Quy chế phối hợp trong quản lý nhà nước; đấu tranh phòng chống tội phạm, vi phạm pháp luật về ma túy trên địa bàn TP. HCM. Điều này, đánh dấu sự quyết tâm mạnh mẽ thực hiện mục tiêu “Vì một cộng đồng sạch ma túy” theo đúng chủ đề “Tháng hành động phòng chống ma túy” - do Thủ tướng Chính phủ đề ra tại Công văn số 3426/VPCP-KGVX ngày 15/5/2023.
Qua công tác đấu tranh, lực lượng hải quan TP. HCM đã phát hiện 1358 số vụ vi phạm; trị giá tang vật ước tính 1.759.678,5 triệu đồng; đã thực hiện xử phạt vi phạm hành chính 1.351 vụ vi phạm với tổng số tiền phạt nộp NSNN21.993.762.289 đồng. Cơ quan hải quan ra quyết định khởi tố: 1/4 vụ; chuyển cơ quan khác đề nghị khởi tố 29/35 vụ.
Nỗ lực thu ngân sách nhà nước
Trong bối cảnh nền kinh tế trong nước đang phục hồi và trong quá trình chuyển đổi số, UBND TP. HCM tập trung chỉ đạo, tạo chuyển biến; làm tốt mục tiêu ngăn chặn đà suy thoái, thúc đẩy một số ngành, lĩnh vực tiếp tục tăng trưởng. Từ mức 0,7% của quý I, tổng sản phẩm trên địa bàn TP. HCM (GRDP) trong quý II tăng lên 5,87%, giúp tốc độ tăng trưởng 6 tháng đầu năm ước tăng 3,55% so cùng kỳ 2022.
Trong 6 tháng đầu năm, dưới những tác động không mấy lạc quan của nền kinh tế trong nước và quốc tế, Cục Hải quan TP. HCM đã bám sát sự chỉ đạo của lãnh đạo các cấp, của Bộ Tài chính,Tổng cục Hải quan và UBND. Thành phố để ban hành và tổ chức triển khai, thực hiện đồng bộ, thống nhất các chương trình, kế hoạch hành động cụ thể trên các mặt công tác.
Trong đó, đặc biệt chú trọng đẩy mạnh cải cách hành chính, hiện đại hóa hải quan theo kế hoạch và chiến lược phát triển ngành hải quan đến năm 2030 nhằm tăng cường hiệu lực hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp, lấy sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp là thước đo đánh giá chất lượng phục vụ của đơn vị.
Trong 6 tháng đầu năm, việc triển khai đồng bộ, quyết liệt công tác cải cách thủ tục hành chính của Cục Hải quan TP. HCM đã và đang góp phần tạo thuận lợi cho doanh nghiệp; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan.
Kết quả: Số thu NSNN của Cục Hải quan TP. HCM lũy kế từ đầu năm đến ngày 30/6/2023, đạt 63.271,1 tỷ đồng, bằng 43,4% dự toán Pháp lệnh được giao (145.800 tỷ đồng), giảm 10,77% (tương đương giảm tuyệt đối 7.635,6 tỷ đồng), so cùng kỳ 2022 (đạt 70.906,7 tỷ đồng).
Công tác thu NSNN trong năm 2023 đối mặt với nhiều rủi ro, thách thức, từ bối cảnh nền kinh tế thế giới và nội tại kinh tế Việt Nam đang trong giai đoạn phục hồi: Tăng trưởng kinh tế trong 6 tháng đầu năm chỉ đạt 3,72% so cùng kỳ 2022, thấp hơn nhiều so mục tiêu của Chính phủ đã đề ra (6,2%).
Đồng thời, một nguyên nhân khác tác động đến số thu NSNN đó là việc thực hiện lộ trình cắt giảm thuế quan đã cam kết trong các hiệp định thương mại tự do (FTA), nhiều mặt hàng nhập khẩu có thuế suất cao sẽ bị cắt giảm thuế và sẽ còn giảm sâu hơn trong các năm sau.
Theo Cục Hải quan TP. HCM, với đà thu NSNN trong những tháng đầu năm, ước số thuế thực nộp NSNN đến ngày 31/12/2023, đạt 125.200 tỷ đồng, bằng 85,87% dự toán Pháp lệnh (145.800,00 tỷ đồng), giảm 12,47% (giảm tuyệt đối 17.835,4 tỷ đồng) so cùng kỳ 2022 (đạt 143.035,4 tỷ đồng).
Để đảm bảo nguồn thu NSNN trong thời gian tới, Cục Hải quan TP. HCM xác định bám sát tình hình hoạt động của doanh nghiệp, để kịp thời tham mưu các giải pháp, tạo thuận lợi thương mại cho cộng đồng doanh nghiệp hoạt động trên địa bàn thành phố nhằm tháo gỡ khó khăn và thúc đẩy sản xuất, kinh doanh.
Bên cạnh đó, Cục Hải quan TP. HCM tập trung nguồn lực triển khai đồng bộ các giải pháp chống thất thu, tăng cường quản lý, kiểm tra trị giá hải quan, phân loại hàng hóa, áp dụng mã số và thuế suất, kiểm tra xuất xứ hàng hóa...
Qua công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện thủ tục hải quan, quản lý thuế, kiểm tra sau thông quan, thanh tra chuyên ngành, đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại; chủ động rà soát, phân loại, thu hồi và xử lý nợ thuế qua công tác thanh tra, kiểm tra... nhằm nâng cao hiệu lực quản lý nhà nước, chống thất thu, đạt hiệu quả cao nhất trong triển khai nhiệm vụ thu NSNN năm 2023.
Vũ Lê
