Theo số liệu mới nhất được NHNN công bố, lãi suất VND bình quân liên ngân hàng tại kỳ hạn qua đêm (kỳ hạn chính chiếm khoảng 90-95% giá trị giao dịch) đã tăng lên 1,47% trong phiên 13/3 từ mức 0,76% ở phiên 11/3 và 0,77% vào cuối tuần trước.
Tương tự, lãi suất hầu hết kỳ hạn chủ chốt khác cũng bật tăng so với cuối tuần trước. Chẳng hạn, kỳ hạn 1 tuần tăng từ 1% lên 1,68%; kỳ hạn 2 tuần tăng từ 1,47% lên 1,81%; kỳ hạn 3 tháng tăng từ 2,54% lên 3,06%; kỳ hạn 6 tháng tăng từ 4,12% lên 4,56%.
Lãi suất liên ngân hàng tăng mạnh sau khi NHNN có 4 phiên hút ròng VND thông qua kênh tín phiếu.
Từ phiên 11/3, NHNN đã chào bán tín phiếu trở lại sau hơn 4 tháng tạm dừng. Liên tiếp trong 4 phiên 11-14/3, nhà điều hành đã phát hành thành công gần 60.000 tỷ đồng tín phiếu 28 ngày và không phát sinh nghiệp vụ trên thị trường mở; qua đó rút khỏi hệ thống ngân hàng lượng tiền tương ứng.
Khối lượng trúng thầu lên tới gần 15.000 tỷ đồng trong mỗi phiên và lãi suất trúng thầu là 1,4%. Khối lượng trên cao hơn đáng kể so với tốc độ trung bình của giai đoạn tháng 9-11/2023 là gần 10.300 tỷ đồng/phiên. Điều này cho thấy NHNN tương đối "mạnh tay" trong hoạt động hút thanh khoản.
Theo giới phân tích, động thái này nhằm hỗ trợ cho tỷ giá đang xuất hiện nhiều áp lực thời gian gần đây. Việc phát hành tín phiếu, hút bớt thanh khoản trên thị trường 2 làm tăng lãi suất VND, giảm áp lực đầu cơ USD trong ngắn hạn.
Thông tin từ lãnh đạo ngành ngân hàng cũng cho rằng, nguyên nhân chính là do thanh khoản ngắn hạn VND của hệ thống ngân hàng dư thừa, cần điều tiết qua việc phát hành tín phiếu để hỗ trợ tỷ giá.
Nhà điều hành bắt đầu hút tiền trong bối cảnh thanh khoản dư thừa khi tín dụng quay đầu giảm trong những tháng đầu năm. Lãi suất qua đêm liên ngân hàng đã giảm mạnh và đang có xu hướng tiến về mặt bằng thấp được duy trì trong giai đoạn dư thừa thanh khoản vào cuối năm 2023.
Kể từ khi NHNN bắt đầu hút tiền, tỷ giá đã có xu hướng giảm so với mức đỉnh. Tỷ giá USD/VND trên thị trường chợ đen trong phiên 14/3 giảm mạnh so với phiên 11/3. Tuy nhiên, tỷ giá tại ngân hàng thương mại và tỷ giá trung tâm ngày 14/3 đã nhích nhẹ.
Việc NHNN mở lại hoạt động chào thầu tín phiếu có nét tương đồng so với hồi trung tuần tháng 9/2023 khi tỷ giá USD/VND chịu nhiều áp lực và thanh khoản hệ thống dồi dào do tăng trưởng tín dụng ở mức thấp.
Sau khi NHNN mở lại kênh tính phiếu, lãi suất VND liên ngân hàng cũng đã có những nhịp tăng khá mạnh trong giai đoạn từ cuối tháng 9 đến cuối tháng 10 năm ngoái. Và NHNN đã dừng phát hành tín phiếu từ phiên 9/11/2023 khi tỷ giá bắt đầu hạ nhiệt.
Ông Nguyễn Minh Tuấn, CEO của AFA Capital, cho rằng NHNN sẽ duy trì hút tiền cho đến khi đạt được ba mục tiêu: chênh lệch lãi suất USD - VND giảm đi; tỷ giá tại các ngân hàng thương mại hạ nhiệt và lạm phát ổn định trở lại.
Phương Thảo (t/h)
