Buổi lễ có sự tham dự của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đại diện các bộ, ngành Trung ương, Quân khu 4, lãnh đạo hai tỉnh Nghệ An – Hà Tĩnh, các Mẹ Việt Nam Anh hùng, các lão thành cách mạng cùng đông đảo Nhân dân.
Phát biểu tại lễ kỷ niệm, Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An Lê Hồng Vinh đã ôn lại chặng đường lịch sử của mảnh đất Nghệ An từ thuở sơ khai, nơi lưu dấu bước chân người Việt cổ và gắn với nhiều tên gọi như Hoài Hoan, Cửu Đức, Hoan Châu… Đến năm 1030, vua Lý Thái Tông đặt tên Châu Nghệ An, mở ra hành trình gần một thiên niên kỷ mang tên gọi đầy tự hào ấy.
Trong suốt chiều dài lịch sử, Nghệ An không chỉ là vùng “trọng trấn” chiến lược của quốc gia mà còn là nơi khởi phát nhiều phong trào đấu tranh hào hùng: từ cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan, dấu chân Bình Định vương Lê Lợi, đến ước vọng xây dựng Phượng Hoàng Trung Đô của Hoàng đế Quang Trung.
Năm 1930 – 1931, dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh bùng nổ, trở thành cuộc “tổng diễn tập” đầu tiên cho Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Dù bị đàn áp khốc liệt, phong trào đã để lại dấu ấn bất diệt về tinh thần đoàn kết công – nông, lòng dũng cảm và ý chí quật cường của nhân dân Nghệ Tĩnh.
Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An nhấn mạnh: Kỷ niệm 995 năm danh xưng Nghệ An và 95 năm phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh không chỉ là dịp tưởng nhớ công lao tiền nhân, mà còn là lời nhắc nhở về trách nhiệm xây dựng quê hương giàu mạnh, văn minh, xứng đáng với di nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh. 
Để tri ân và tôn vinh giá trị lịch sử, Thủ tướng Chính phủ đã ký quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt đối với 9 địa điểm tiêu biểu ghi dấu Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930-1931) tại Nghệ An. Các địa điểm này, gồm: Ngã ba Bến Thủy, Đình Võ Liệt, Nơi giặc Pháp tàn sát cuộc đấu tranh ngày 12/9/1930, Mộ các liệt sỹ Xô viết Nghệ Tĩnh hy sinh ngày 7/11/1930, Nơi xử bắn 72 chiến sỹ Xô viết Nghệ Tĩnh, Đình Tám Mái, Đình Trung, Đình Lương Sơn, Cơ sở cách mạng thời kỳ Xô viết Nghệ Tĩnh năm 1931 (Nhà cụ Vi Văn Khang).
Phát biểu tại buổi lễ, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Hoàng Đạo Cương cho biết, trong 43 điểm di tích của Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh đã được xếp hạng cấp tỉnh và quốc gia của 2 tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh, đây là 9 điểm di tích tiêu biểu của Phong trào cách mạng đầu tiên của quần chúng công - nông, đặt dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam.
Gần một thế kỷ qua, các địa điểm của Phong trào Xô Viết Nghệ Tĩnh (1930 - 1931) đã trở thành địa chỉ đỏ trong lòng mỗi người dân Việt Nam nói chung và nhân dân Nghệ An, Hà Tĩnh nói riêng, tạo nên động lực góp phần tích cực thực hiện thắng lợi các mục tiêu do Đại hội Đảng các cấp đề ra.
Trong khuôn khổ lễ kỷ niệm, show trải nghiệm đêm “Lửa Xô viết” chính thức ra mắt. Đây là sản phẩm công nghiệp văn hóa ứng dụng công nghệ số 4.0, lần đầu tiên có tại Nghệ An và khu vực miền Trung, tái hiện sống động phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh bằng hiệu ứng ánh sáng, âm thanh và trình chiếu 3D Mapping. Chương trình dự kiến phục vụ khán giả vào tối thứ Bảy hàng tuần, trở thành điểm đến mới về văn hóa – du lịch tại Nghệ An.
Lê Quyết
