Chính phủ vừa trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính, trong đó đáng chú ý là đề xuất tăng mạnh mức phạt tiền tối đa ở nhiều lĩnh vực quan trọng như phòng cháy chữa cháy (PCCC), an ninh trật tự, an toàn xã hội, giao thông đường bộ và an toàn thông tin mạng.
Động thái này được kỳ vọng sẽ tăng cường tính răn đe, phòng ngừa các hành vi vi phạm, tương xứng với tính chất và hậu quả ngày càng nghiêm trọng của chúng. Dự kiến, dự luật sẽ được trình Quốc hội xem xét và thông qua tại kỳ họp thứ 9, khai mạc vào ngày 5/5 tới.
Theo Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh, việc rà soát, sửa đổi, bổ sung Luật Xử lý vi phạm hành chính là cấp thiết trong bối cảnh sắp xếp, tinh gọn bộ máy nhà nước, dẫn đến sự thay đổi về cơ cấu tổ chức, chức năng và nhiệm vụ của nhiều cơ quan. Việc này đòi hỏi phải điều chỉnh các quy định liên quan, đặc biệt là về thẩm quyền xử phạt, thẩm quyền quyết định cưỡng chế và trình tự, thủ tục áp dụng các biện pháp xử lý vi phạm hành chính.
Dự thảo luật lần này tập trung sửa đổi, bổ sung 3 điều. Đáng chú ý, luật bổ sung thời hiệu xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh là 2 năm, đồng thời quy định mức phạt tối đa cho vi phạm này lên đến 30 triệu đồng.
Điểm nhấn của dự thảo luật là đề xuất tăng đáng kể mức phạt tiền tối đa so với quy định hiện hành ở một số lĩnh vực then chốt. Cụ thể, trong lĩnh vực giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh, luật hiện hành chưa có quy định về mức phạt, nhưng dự thảo mới đã bổ sung mức phạt lên tới 30 triệu đồng. Đặc biệt, đối với lĩnh vực công nghiệp công nghệ số, một lĩnh vực mới nổi và tiềm ẩn nhiều nguy cơ vi phạm, dự thảo đề xuất mức phạt cao nhất lên đến 200 triệu đồng.
Không chỉ các lĩnh vực mới, các lĩnh vực đã được quy định trong Luật hiện hành cũng có sự điều chỉnh mạnh về mức phạt. Lĩnh vực giao thông đường bộ được đề xuất tăng gấp đôi mức phạt tối đa, từ 75 triệu đồng lên 150 triệu đồng. Lĩnh vực phòng cháy chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ còn có mức tăng "khủng" hơn, gấp 4 lần, từ 50 triệu đồng lên đến 200 triệu đồng.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội, cơ quan thẩm tra dự luật, đã bày tỏ sự tán thành với việc bổ sung lĩnh vực và mức phạt tiền tối đa đối với vi phạm về giải quyết khiếu nại, tố cáo, kiến nghị, phản ánh. Tuy nhiên, về đề xuất bổ sung một số lĩnh vực mới, Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo cần thuyết minh rõ ràng hơn về lý do bổ sung và cơ sở xác định mức phạt tiền tối đa trong từng lĩnh vực. Đối với việc tăng mức phạt tiền tối đa ở các lĩnh vực đã có quy định, Ủy ban đề nghị tiếp tục nghiên cứu, đề xuất phù hợp hơn khi tiến hành sửa đổi toàn diện Luật.
Về vấn đề chuyển tiếp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp cho biết dự thảo luật có quy định theo hướng cho phép trưởng công an cấp xã (sau khi sắp xếp) có thẩm quyền xử phạt tương đương trưởng công an cấp huyện, và chủ tịch UBND cấp xã (sau khi sắp xếp) có thẩm quyền xử phạt tương đương chủ tịch UBND cấp huyện kể từ thời điểm luật được thông qua.
Theo quy định hiện hành, thẩm quyền phạt tiền tối đa của chủ tịch UBND cấp xã chỉ là 5 triệu đồng và trưởng công an cấp xã là 2,5 triệu đồng, đồng thời không được áp dụng đầy đủ các hình thức xử phạt và biện pháp khắc phục hậu quả. Cơ quan soạn thảo lý giải rằng việc trao thẩm quyền cao hơn cho lực lượng ở cấp xã là giải pháp tạm thời nhưng cần thiết trong giai đoạn chuyển tiếp khi các nghị định chưa kịp sửa đổi, bổ sung theo quy định của dự thảo luật.
Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đã tán thành quy định chuyển tiếp này, theo đó chủ tịch UBND cấp xã và trưởng công an cấp xã sẽ thực hiện thẩm quyền xử phạt của cấp huyện theo các nghị định hiện hành của Chính phủ cho đến khi có quy định mới thay thế.
Dự kiến, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Xử lý vi phạm hành chính sẽ được Quốc hội xem xét và thông qua tại kỳ họp thứ 9 sắp tới, đánh dấu một bước quan trọng trong việc tăng cường hiệu lực quản lý nhà nước và nâng cao ý thức chấp hành pháp luật trong nhiều lĩnh vực đời sống xã hội.
Tâm An(t/h)
