Chương trình thí điểm hỗ trợ, khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan được Tổng cục Hải quan thực hiện đã được 2 năm với tinh thần đồng hành cùng doanh nghiệp là nhu cầu, là trách nhiệm của ngành Hải quan trong việc hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn cũng như gia tăng động lực cho doanh nghiệp trong phát triển.
Khi tiến hành Chương trình có 289 doanh nghiệp tham gia Chương trình và ký kết biên bản ghi nhớ với cơ quan Hải quan. Qua triển khai Chương trình, mức độ tuân thủ của nhiều doanh nghiệp thành viên có sự cải thiện hơn so với trước.
Trong đó, có khoảng 87% các doanh nghiệp giữ và nâng mức độ tuân thủ (101 doanh nghiệp nâng mức tuân thủ, đạt 36.20%, 147 doanh nghiệp giữ mức độ tuân thủ, đạt 50,86%). Qua đó, tỷ lệ kiểm tra hồ sơ, kiểm tra hàng hóa cải thiện rõ rệt giúp các doanh nghiệp thành viên tiết kiệm chi phí, giảm thời gian thông quan, với tỷ lệ tờ khai luồng Xanh tăng 6,16%, luồng Đỏ giảm 0,55%.
Tại các cục hải quan tỉnh, thành phố đều thực hiện đầy đủ các chỉ đạo, hướng dẫn triển khai Chương trình như bố trí khu vực riêng có biển chỉ dẫn để kiểm tra hồ sơ, bố trí nguồn lực và thời gian, đồng thời phân công cán bộ có kinh nghiệm, trình độ để kiểm tra hàng hoá.
Kết quả, cơ quan Hải quan đã ghi nhận và giải quyết 524 đề nghị hỗ trợ vướng mắc, cơ bản 100% các kiến nghị được xử lý kịp thời; đã có 10 doanh nghiệp tham gia tích cực, tiêu biểu được vinh danh. Hầu hết các doanh nghiệp ủng hộ và mong muốn Chương trình được mở rộng hơn nữa về phạm vi, lợi ích do Chương trình đem lại.
Tuy nhiên, thực tế sau 2 năm triển khai Chương trình thí điểm vẫn còn phát sinh khó khăn, vướng mắc đến từ cả hệ thống nghiệp vụ, hệ thống văn bản pháp luật hiện hành và bố trí nguồn lực thực thi đến những mong đợi từ phía doanh nghiệp. 
Mới đây, tại Hội thảo do Cục Quản lý rủi ro, Tổng cục Hải quan phối hợp với Cục Hải quan Quảng Ninh và Cục Hải quan Hải Phòng tổ chức nhằm chuẩn bị cho đánh giá sơ kết 2 năm thực hiện Chương trình, tiến tới triển khai chính thức Chương trình, Hội thảo đã đề ra một số kiến nghị để tháo gỡ khó khăn trong thời gian tới, tập trung vào các nội dung như điều kiện, tiêu chí về đối tượng tham gia Chương trình, mời thêm các hiệp hội doanh nghiệp xuất nhập khẩu tham gia với vai trò thành viên danh dự để hỗ trợ, tư vấn.
Mặt khác, cần bố trí nguồn lực, tăng hiệu quả thiết thực hơn với các nhóm hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp thành viên. Việc thiết lập cơ chế điều phối, cơ chế kiểm tra, giám sát, theo dõi giữa cơ quan Hải quan và các doanh nghiệp thành viên, việc nhận diện doanh nghiệp thành viên trên các hệ thống nghiệp vụ của Ngành trên phạm vi toàn quốc, đặc biệt là đặt ra bài toán về ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong thời gian tới đối với Chương trình này…
Ngành hải quan đặt mục tiêu sau 2 năm triển khai có 100% doanh nghiệp tham gia chương trình không bị xử lý về các hành vi vi phạm pháp luật hải quan, được đánh giá mức độ tuân thủ pháp luật ở mức 2 (tuân thủ cao), mức 3 (tuân thủ trung bình).
Sau 5 năm thực hiện chương trình, thông qua các hoạt động hỗ trợ và việc tự nguyện tuân thủ của doanh nghiệp, phấn đấu tăng tỷ lệ doanh nghiệp tuân thủ mức 2, mức 3 đạt trên 20% tổng số doanh nghiệp hoạt động xuất nhập khẩu.
PV (t/h)
