Mỹ sơn di sản văn hóa thế giới
Địa điểm thung lũng nằm lệch về phía Tây kinh thành Simhaphura (Trà Kiệu) - trung tâm quyền lực, vùng cửa biển Đại Chiêm (Hội An) - trung tâm thương mại. Mỹ Sơn là nơi xây dựng đền thờ, hành lễ, thờ tự. Nơi xác nhận với thần linh về sự trị vì của các đời vua Chăm. Trải dài hàng chục thế kỷ, số lượng đền tháp ngày một xây dựng nhiều hơn, Mỹ Sơn trở thành nơi ghi dấu sự phát triển rực rỡ của văn minh Chămpa. Nhiều phong cách kiến trúc của nền nghệ thuật Chăm được khẳng định và phát triển trong quần thể di tích này.
Khách quốc tế tham quan thánh địa Mỹ Sơn
Các cuộc nghiên cứu, khảo cổ học khẳng định tín ngưỡng thờ vua - thần là tín ngưỡng chủ đạo trong hệ thống thờ tự ở Mỹ Sơn. Đền tháp bố trí sắp xếp về không gian, thời gian, gắn với quan niệm về vũ trụ, thần linh. Yếu tố đất thiêng, núi thiêng, sông thiêng, thành phố thiêng, cửa biển thiêng là một thực thể không tách rời trong việc hình thành và phát triển Mỹ Sơn cũng như tiểu quốc Amaravati.
Những biến cố lịch sử, sự thăng trầm của nền văn minh gắn với Mỹ Sơn qua những gia đoạn khác nhau, tạo lập, tái thiết, hồi sinh, hoang tàn, lãng quên.
Ông Nguyễn Công Khiết - Phó Giám đốc BQL Di sản văn hóa thế giới Mỹ Sơn,giới thiệu bảo vật quốc gia với PV TH&CL
Cuộc phát hiện và nghiên cứu Mỹ Sơn của người Pháp tưởng rằng đã đem đến sự hồi sinh cho di tích này. Tiếc thay, chiến tranh là kẻ thù khủng khiếp nhất phá hoại Mỹ Sơn, sự đồ sộ biến thành đổ nát, sự uy nghi trở nên trầm mặc.
Từ sau giải phóng đến ngày hôm nay, được sự quan tâm của chính phủ, các tổ chức quốc tế, di tích Mỹ Sơn lần tìm đến một phương pháp bảo tồn hiệu quả hơn. Tình yêu di sản gắn kết tấm lòng những con người với Mỹ Sơn. Cố kiến trúc sư Kazic là người như vậy.
Văn hóa Chămpa
Ngày 4/12/1999 UNESCO - Tổ chức Khoa học Giáo dục Văn hóa Liên hiệp quốc đã vinh danh Mỹ Sơn. Đó là sự khẳng định những giá trị thuộc về sự vĩnh hằng. Từ đó đến nay, Mỹ Sơn luôn nhận được sự quan tâm, phối hợp, giúp đỡ của tổ chức này thông qua Ủy ban quốc gia UNESCO Việt Nam. Nhiều dự án trùng tu, tôn tạo đã mang lại những kết quả, thành công.
Hoàng Hữu Quyết