Bà Triệu tên húy là Triệu Thị Trinh, sinh ngày 2 tháng 10 năm Bính Ngọ 226 tại vùng đất Quan Yên, nay thuộc xã Định Tiến, huyện Yên Định, tỉnh Thanh Hóa.
Lớn lên không cam chịu cảnh phong kiến phương Bắc áp bức, bóc lột, Triệu Thị Trinh khẳng khái: “Tôi muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, chém cá kình ở biển Đông, đánh đuổi giặc Ngô, giành lại giang sơn, cởi ách nô lệ, chứ không chịu khom lưng làm tỳ thiếp người ta”.
Đầu năm 248, Triệu Thị Trinh cùng anh trai tập hợp, lãnh đạo nhân dân Cửu Chân khởi nghĩa, “đánh hãm thành ấp” và cuộc khởi nghĩa nhanh chóng lan tỏa ra quận Giao Chỉ khiến “châu quận rối động”.
Thế lực nghĩa quân ngày càng mạnh, nhà Ngô lo sợ, điều động 8.000 quân do Lục Dận chỉ huy đàn áp cuộc khởi nghĩa.
Tại căn cứ Bồ Điền (nay là thôn Phú Điền, xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) từng diễn ra hơn 30 trận chiến đấu ác liệt, làm tiêu hao sinh lực địch. Lục Dận điều thêm quân tăng viện, bao vây căn cứ, dùng mưu bẩn, kế hèn, “đối mặt Bà vương khó”.
Ngày 22 tháng 2 năm Mậu Thìn (tháng 3 năm 248), Bà Triệu cùng ba vị tướng họ Lý hy sinh tại núi Tùng trong trận kịch chiến chênh lệch tương quan lực lượng có lợi cho địch.
Những năm qua, Lễ hội Đền Bà Triệu được tổ chức với quy mô cấp tỉnh, nhằm tôn vinh Anh hùng dân tộc Triệu Thị Trinh và những người có công trong lịch sử dựng nước và giữ nước; thể hiện sự tri ân sâu sắc của thế hệ hôm nay đối với di sản văn hóa của cha ông để lại. khơi dậy nét đẹp truyền thống văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc xứ Thanh; khẳng định lòng tự hào, tự tôn dân tộc, góp phần giáo dục và phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa, truyền thống yêu nước và đấu tranh giải phóng dân tộc của Nhân dân ta trong thời kỳ mới.
Đồng thời, nhằm quảng bá và tôn vinh những giá trị văn hóa đặc sắc của di sản văn hóa phi vật thể quốc gia Lễ hội truyền thống - Lễ hội Đền Bà Triệu; qua đó nâng cao ý thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và Nhân dân trong việc bảo tồn và phát huy giá trị Lễ hội Đền Bà Triệu, góp phần gìn giữ di sản văn hóa dân tộc. 
Theo kế hoạch, trong khuôn khổ Lễ hội Đền Bà Triệu năm 2025 sẽ diễn ra nhiều hoạt động văn hóa đặc sắc như: Thực hiện lễ Mộc Dục, lễ trình cáo, tế lễ, lễ Yên vị theo nghi thức cổ truyền từ ngày 20 - 23/3 (tức ngày 21- 24/2 năm Ất Tỵ); lễ dâng hương tại Đền Bà Triệu (xã Triệu Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa) vào lúc 8h ngày 21/3;
Lễ dâng hương tại lăng mộ Bà Triệu trên núi Tùng, lăng mộ ba ông tướng họ Lý dưới chân núi Tùng; Đền Đệ tứ; Miếu Bàn thề; Đình làng Phú Điền vào ngày 20/3 (tức ngày 21/2 năm Ất Tỵ);
Tế lễ truyền thống tại Đình Làng Phú Điền và Đền Bà Triệu do nhân dân xã Triệu Lộc thực hiện, gồm: Tế Nữ quan và tế Cung đình vào các ngày 20/3 - 22/3;
Tổ chức khai mạc Lễ hội Đền Bà Triệu năm 2025, Kỷ niệm 1777 năm ngày mất Anh hùng dân tộc Triệu Thị Trinh theo nghi thức truyền thống vào lúc 8h ngày 21/3 (tức ngày 22/2 năm Ất Tỵ), tại Khu di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt Bà Triệu.
Đáng chú ý, điểm nhấn của phần hội tại lễ khai mạc là chương trình nghệ thuật sân khấu hóa và nghi thức rước kiệu. Lễ rước kiệu được tổ chức theo nghi thức truyền thống, do nhân dân xã Triệu Lộc thực hiện rước kiệu từ Đền Bà Triệu về Đình Làng, miếu Bàn Thề, Lăng mộ Bà Triệu và thờ tại Đình làng Phú Điền, sau đó trở lại Đền Bà Triệu.
Ngoài phần lễ, trong lễ hội sẽ tổ chức trưng bày pano, ảnh giới thiệu về các di sản văn hóa xứ Thanh, di tích lịch sử và kiến trúc nghệ thuật quốc gia đặc biệt Bà Triệu - Lễ hội Đền Bà Triệu và các di tích tiêu biểu của huyện Hậu Lộc.
Bên cạnh đó sẽ diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, thể thao sôi nổi, hấp dẫn như: Bóng chuyền hơi nam, nữ; trò chơi kéo co nữ; hội diễn văn nghệ quần chúng; nấu cơm thi…
Lê Nam
