Liên tiếp phát hiện hàng giả
Phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Thanh Hoá đã triệt phá đường dây sản xuất, buôn bán thuốc tân dược giả với quy mô lớn trên phạm vi toàn quốc, bắt giữ 14 người về tội Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc phòng bệnh, thuốc chữa bệnh. Qua khám xét, lực lượng công an phát hiện 21 loại thuốc tân dược, thuốc chữa xương khớp giả. Tổng khối lượng thuốc tân dược giả và nguyên liệu bị thu giữ lên tới gần 10 tấn.
Ngoài số thuốc tân dược, thuốc chữa xương khớp giả, Công an Thanh Hóa còn thu giữ nhiều loại nguyên vật liệu phục vụ sản xuất thuốc giả gồm: Hơn 18.000 vỏ hộp các loại, 142kg các loại viên hoàn, viên nén, bột và nhiều máy móc, thiết bị phục vụ hoạt động sản xuất. Cơ quan Công an xác định, từ năm 2021 đến khi bị bắt, nhóm người kể trên bán ra thị trường số lượng thuốc giả rất lớn, số tiền thu lời bất chính ước tính gần 200 tỷ đồng.
Ngoài ra, một vụ việc cũng gây rúng động dư luận đó là Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa triệt phá thành công đường dây sản xuất, buôn bán, tiêu thụ sữa bột giả với số lượng cực lớn trên địa bàn Hà Nội và các tỉnh lân cận. Kết quả điều tra bước đầu của cơ quan Công an xác định từ tháng 8/2021, nắm bắt được nhu cầu gia tăng của các sản phẩm dinh dưỡng, sản phẩm thực phẩm bổ sung, sản phẩm dinh dưỡng dạng bột (gọi chung là sữa bột) tại thị trường trong nước, nhóm đối tượng do Vũ Mạnh Cường và Hoàng Mạnh Hà chủ mưu cầm đầu thành lập doanh nghiệp Công ty Rance Pharma địa chỉ tại khu nhà ở Him Lam, Vạn Phúc, Hà Đông, Hà Nội và Công ty Hacofood Group, địa chỉ tại LK52-10, Khu đô thị mới Phú Lương, phường Phú Lương, quận Hà Đông, Hà Nội để trực tiếp tổ chức sản xuất, kinh doanh, tiêu thụ các sản phẩm sữa bột giả.
Đến nay, đường dây này đã sản xuất 573 nhãn hiệu sữa bột các loại. Các loại sữa dành cho những người bị tiểu đường, suy thận, trẻ sinh non, thiếu tháng và phụ nữ có thai với các thành phần công bố trên sản phẩm như: chiết xuất tổ yến, đông trùng hạ thảo, bột macca, bột óc chó... nhưng trên thực tế, hoàn toàn không có những chất này.
Các đối tượng đã bỏ một số nguyên liệu đầu vào và thay thế, bổ sung thêm một số chất phụ gia. Cơ quan công an xác định, sữa bột có chỉ tiêu chất lượng một số chất đạt dưới 70% so với mức công bố, đủ điều kiện để xác định là hàng giả.
Ngoài 2 công ty nói trên được lập để tổ chức sản xuất các sản phẩm sữa bột giả, các đối tượng còn liên doanh, liên kết bằng hình thức góp cổ phần với nhiều đối tượng khác thành lập ra 9 công ty với mục đích để đứng tên hồ sơ công bố các dòng sản phẩm (nhãn thương hiệu sản phẩm) và trực tiếp kinh doanh, phân phối tiêu thụ các sản phẩm được sản xuất tại Nhà máy của Công ty Hacofood và Công ty Rance Pharma. Trong khoảng 4 năm, các đối tượng đã tiêu thụ sữa các loại ra thị trường, mang lại doanh thu gần 500 tỷ đồng.
Còn tại Phú Thọ, ngày 24/4, Công an tỉnh Phú Thọ đã đột kích, khám xét khẩn cấp xưởng sản xuất và kho hàng của Công ty TNHH Famimoto Việt Nam (ở xã Thụy Vân, thành phố Việt Trì). Tại đây, công an đã phát hiện, tạm giữ hơn 71.000 lít dầu ăn, khoảng 40 tấn mì chính (bột ngọt), 22 tấn hạt nêm, 9 tấn bột canh giả. Đồng thời tạm giữ gần 84 tấn phụ gia các loại dùng để sản xuất, sang chiết các loại mì chính, hạt nêm, bột canh giả nói trên và hơn 1.593.513 vỏ bao bì, can nhựa đựng sản phẩm cùng dây chuyền sản xuất đóng gói.
Cơ quan điều tra bước đầu xác định công ty đã tiêu thụ ra thị trường 144 tấn dầu ăn, 118 tấn bột canh, 363 tấn hạt nêm giả. Công an cũng làm rõ hơn 1.220 tấn mì chính có dấu hiệu vi phạm về chỉ dẫn tem mác. Hàng giả trên đã được công ty bán cho các bếp ăn tại các khu công nghiệp, nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe của người lao động.
Bước đầu, Nguyễn Văn Hưng, Giám đốc công ty, khai nhận mì chính và dầu ăn nguyên liệu mua của Công ty TNHH thương mại Quang Thanh, địa chỉ tại quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội sau đó tiến hành san chia, đóng gói cho vào 2 loại bao bì mang nhãn hiệu "Bột ngọt Boat Brand - thương hiệu xuất xứ Singapore", và "Bột ngọt Famimoto - nhãn hiệu bột ngọt hàng đầu Việt Nam, Công nghệ Nhật Bản". Với mặt hàng dầu ăn, sau khi mua về, Công ty TNHH Famimoto Việt Nam tiến hành sang chiết, rót vào chai thành hai loại là "Dầu ăn thượng hạng Boat Brand - thương hiệu xuất xứ Singapore" và "Dầu thực vật Fami Gold - sản xuất từ 100% nguyên liệu nhập khẩu Singapore".
Nhiều thủ đoạn ngày càng tinh vi
Hàng giả hiện nay thường rơi vào hai dạng chính: một là giả mạo nhãn hiệu của doanh nghiệp khác; hai là sản phẩm do chính doanh nghiệp sản xuất nhưng không đạt chất lượng như công bố, với các chỉ tiêu thấp hơn 70%. Dù các doanh nghiệp này có đăng ký sản xuất, có địa chỉ cụ thể và xuất hóa đơn đầy đủ, việc người tiêu dùng phân biệt chất lượng thực sự của sản phẩm vẫn là điều gần như bất khả thi.
Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp được phép tự công bố chất lượng và tự chịu trách nhiệm với thành phần, chỉ tiêu và công dụng của sản phẩm thực phẩm. Tuy nhiên, thực tế cho thấy phần lớn doanh nghiệp không thực hiện nghiêm túc việc kiểm nghiệm chất lượng trước khi đưa sản phẩm ra thị trường.
Trao đổi với báo chí, Thiếu tướng Nhữ Thị Minh Nguyệt, Phó Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường, Bộ Công an cho biết: "Thực tế về công tác hậu kiểm thì lại rất là hạn chế và đôi lúc chưa đạt được cái hiệu quả đầu ra, tức là chỉ hậu kiểm chỉ kiểm tra hàng năm vẫn thành lập các đoàn kiểm tra, có quyết định kiểm tra, tuy nhiên khi kiểm tra thì cũng chỉ kiểm tra về hành chính, các điều kiện để đảm bảo an toàn hoặc các chỉ tiêu về an toàn thôi chứ còn các chỉ tiêu về chất lượng trên các phiếu kiểm tra thì không ghi rõ các chỉ tiêu đạt trên phiếu công bố. Chính vì vậy, công tác hậu kiểm lỏng lẻo và chưa đạt hiệu quả cao, nên các doanh nghiệp lợi dụng doanh nghiệp làm sai lợi dụng để vi phạm có những hành vi vi phạm".
Hiện nay, trong bối cảnh thương mại điện tử “bùng nổ”, thói quen mua hàng của người dân dần thay đổi từ truyền thống sang online. Vì thế, hoạt động sử dụng các trang thương mại điện tử, ứng dụng điện tử, các trang mạng xã hội để livetreams bán hàng qua facebook, zalo, shopee, tiktok... ngày càng phát triển, các đối tượng làm ăn phi pháp cũng đã lợi dụng các nền tảng để quảng cáo, kinh doanh hàng lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng kém chất lượng, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ khiến người tiêu dùng càng dễ mua phải các loại hàng giả, hàng nhái...
Tình trạng hàng giả, hàng nhái, kém chất lượng vẫn xuất hiện, len lỏi vào mọi ngóc ngách của đời sống xã hội, từ thực phẩm bẩn, không rõ nguồn gốc đến thuốc men, đồ gia dụng, mỹ phẩm... Các đối tượng làm hàng giả, hàng nhái dùng công nghệ rất tinh vi để trốn tránh việc kiểm tra của cơ quan chức năng cũng như đánh lừa người tiêu dùng. Hàng giả được “biến tướng” dưới nhiều hình thức, có thể là làm giả bao bì, nhãn mác, tinh vi hơn là giả công dụng rất khó phát hiện, chỉ khi người tiêu dùng mua về sử dụng mới biết. Mua phải hàng giả không đơn thuần chỉ là việc “ném tiền qua cửa sổ” mà điều đáng lo ngại hơn là việc tiêu thụ, sử dụng phải những loại hàng giả như thuốc chữa bệnh, sữa, thực phẩm bẩn gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, thậm chí tính mạng của người tiêu dùng.
Những hành vi sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng còn “đất sống” là do những thủ đoạn lừa dối tinh vi của các đối tượng sản xuất kinh doanh không chân chính; một bộ phận người tiêu dùng chuộng giá rẻ, chưa trang bị nhiều kiến thức về phân biệt hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng... Vì vậy, việc bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng không chỉ mang lại lợi ích tiêu dùng mà còn thúc đẩy xây dựng môi trường kinh doanh lành mạnh cho doanh nghiệp, hộ sản xuất kinh doanh, tạo động lực quan trọng cho nền kinh tế phát triển ổn định. 
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác giám sát, kiểm tra, kiểm soát thị trường
Tại Thanh Hóa, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban nhân dân tỉnh Nguyễn Văn Thi vừa ký, ban hành công văn số 6361/UBND-KTTC về tăng cường hoạt động, nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác giám sát, kiểm tra, kiểm soát thị trường; kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng.
Trong đó yêu cầu các sở, ban, ngành, đơn vị, các địa phương, theo chức năng, nhiệm vụ được giao, căn cứ các quy định hiện hành của Nhà nước và tình hình thực tế, chủ động triển khai thực hiện Công điện số 2755/CĐ-BCT ngày 18/4/2025 của Bộ trưởng Công Thương - Trưởng Ban Chỉ đạo 389 quốc gia.
Đẩy mạnh tuyên truyền, nêu cao vai trò của chính quyền các cấp, các cơ quan quản lý, tổ chức xã hội, giám sát của người tiêu dùng đối với việc tuân thủ pháp luật về an toàn thực phẩm của các cá nhân, cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm; chú trọng tuyên truyền, phổ biến pháp luật về an toàn thực phẩm, phòng chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả đến người dân, các cơ sở kinh doanh trên địa bàn.
Theo dõi, bám sát diễn biến tình hình thị trường hàng hóa, đặc biệt là những mặt hàng tiêu dùng thiết yếu, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của người dân; kiểm tra, giám sát công tác bảo đảm an ninh, an toàn thực phẩm; kiên quyết đấu tranh, ngăn chặn, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân, cơ sở sản xuất, kinh doanh vi phạm quy định về an toàn thực phẩm.
Lãnh đạo tỉnh Thanh Hóa giao Sở Y tế, Công an tỉnh khẩn trương rà soát, kiểm tra việc chấp hành pháp luật của các cơ sở kinh doanh thuốc tân dược, thực phẩm chức năng bảo vệ sức khỏe trên địa bàn; phát hiện, thu hồi các loại thuốc giả, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo đúng quy định.
Giao Sở Công Thương chủ trì, chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường phối hợp với các cơ quan chức năng, chính quyền địa phương tăng cường quản lý địa bàn, thường xuyên theo dõi, giám sát thị trường nhằm kịp thời phát hiện các diễn biến bất thường của hàng hóa lưu thông, nhất là các sản phẩm sữa, thuốc tân dược, thực phẩm bảo vệ sức khỏe; chủ động phối hợp với các cơ quan chức năng (Sở Y tế, Công an tỉnh…) rà soát, kiểm tra toàn diện với các cơ sở sản xuất, kinh doanh sản phẩm sữa, thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe.
Giao Sở Y tế, Sở Công Thương, Sở Nông nghiệp và Môi trường, theo lĩnh vực được phân công quản lý, thực hiện nghiêm các hoạt động hậu kiểm về tự công bố sản phẩm, đăng ký bản công bố sản phẩm, sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo, lấy mẫu kiểm nghiệm các sản phẩm, nhóm sản phẩm tại Phụ lục II Nghị định số 15/2018/NĐ-CP ngày 02/02/2018 của Chính phủ và theo quy định của các cấp có thẩm quyền.
Chủ động xây dựng kế hoạch hậu kiểm đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn, tập trung kiểm soát bảo đảm an toàn thực phẩm, hậu kiểm việc chấp hành quy định về an toàn thực phẩm đối với cơ sở sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe (trên báo, đài và internet); cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm dinh dưỡng y học, thực phẩm dùng cho chế độ ăn đặc biệt, sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, quảng cáo sản phẩm thực phẩm bổ sung và sản phẩm dinh dưỡng dùng cho trẻ nhỏ, người già, người bệnh; đồng thời, tăng cường công tác lấy mẫu để kiểm tra chất lượng hàng hóa.
Rà soát, giám sát hàng trăm cơ sở kinh doanh
Thực hiện chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa, Trưởng Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Thanh Hóa, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Thanh Hóa cũng như chỉ đạo của Cục Quản lý và Phát triển thị trường trong nước (Bộ Công Thương); Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa đã chỉ đạo các đội quản lý thị trường trực thuộc tiến hành rà soát, giám sát đối với các cơ sở kinh doanh dược phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sản phẩm sữa trên địa bàn tỉnh.
Qua đó nhằm kịp thời ngăn chặn và xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm về sản xuất, buôn bán hàng giả, vi phạm về nguồn gốc xuất xứ và chất lượng sản phẩm; đồng thời phối hợp với các cơ quan liên quan rà soát, kiểm tra, thu hồi 12 sản phẩm thực phẩm, dinh dưỡng là hàng giả theo đề nghị của cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an.
Tính đến ngày 5/5/2025 Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa đã tiến hành rà soát, giám sát đối với 352 cơ sở kinh doanh dược phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe, sản phẩm sữa trên địa bàn tỉnh.
Qua rà soát trên địa bàn tỉnh, chưa phát hiện hàng hóa giả, kém chất lượng trong danh mục hàng hóa do Bộ Công an đề nghị phối hợp thu hồi.
Cùng với công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hoá chỉ đạo các đội quản lý thị trường trực thuộc đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật, thực hiện ký cam kết đối với các cơ sở kinh doanh về không kinh doanh hàng giả, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng kém chất lượng. Đây cũng là giải pháp nâng cao ý thức kinh doanh, góp phần bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.
Trong thời gian tới, Chi cục Quản lý thị trường Thanh Hóa sẽ tiếp tục tăng cường thực hiện các biện pháp nghiệp vụ, phối hợp với các cơ quan, đơn vị, địa phương giám sát, kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về sản xuất, kinh doanh hàng giả, hàng nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng hóa vi phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Hoài Thu
