Chủ trương chuyển đổi sản xuất từ nền nông nghiệp truyền thống sang nền nông nghiệp đô thị (NNĐT) có hàm lượng chất xám cao, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật tại TP. HCM đang phát huy hiệu quả. Tuy nhiên, để có nền NNĐT bền vững, thành phố cần quyết liệt triển khai nhiều giải pháp, trong đó chú trọng phát triền nguồn lực con người.

Hiệu quả của cách làm mới

Hưởng ứng chủ trương chuyển đổi sản xuất từ nền nông nghiệp truyền thống sang nền NNĐT có hàm lượng chất xám cao, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, nhiều nông dân tại TP. HCM nhanh nhạy áp dụng phương thức sản xuất mới theo hướng công nghiệp mang lại những kết quả đáng khích lệ.

Từ năm 2009, hộ ông Nguyễn Minh Khánh, ở xã Tân Thông Hội (huyện Củ Chi) mạnh dạn chuyển hướng nuôi heo theo công nghệ mới làm chuồng kín có sử dụng quạt phun sương nước mát. Mô hình này giúp hạn chế những nhược điểm của mô hình chuồng mở trước đây thường gây ô nhiễm môi trường, đàn heo dễ dịch bệnh mà hiệu quả kinh tế lại không cao do lâu lớn, thời gian nuôi dài. Hiệu quả của cách làm mới thấy rõ vì giảm tiêu tốn thức ăn khoảng 15 – 20%, thời gian nuôi rút ngắn, khoảng 3,5 tháng là đạt 100 kg, tình trạng ô nhiễm môi trường không còn nữa. Theo tính toán của ông Khánh, mỗi năm trung bình trại của ông xuất chuồng 1.000 con heo thịt. Với giá heo hơi 56.000 đồng/kg như bây giờ, mỗi năm hộ của ông thu lãi hơn 1,5 tỷ đồng.

Từ kinh nghiệm này, các xã viên của Hợp tác xã (HTX) Sản xuất – chăn nuôi bò sữa Tân Thông Hội ở Củ Chi cũng lắp đặt máy phun sương điều hòa làm mát giúp bò tăng ăn và tăng năng suất sữa thêm 30%. Ngoài ra, các hộ nông dân được hỗ trợ vay vốn đầu tư máy vắt sữa, bình nhôm chứa sữa tươi bảo đảm chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm. Để đầu ra sản phẩm sữa ổn định, HTX ký hợp đồng tiêu thụ trực tiếp với các doanh nghiệp sữa. Nhờ đó, sản lượng 26 tấn sữa bò mỗi ngày của 200 hộ nông dân trong HTX được tiêu thụ hết. Với mức giá thu mua sữa tươi hiện nay, 13.000 đồng/kg, nông dân có lãi khoảng 50% giá bán. Theo đánh giá của các hộ dân, nuôi bò theo công nghệ mới mang lại nhiều lợi ích do công việc nhàn hơn, bảo đảm vệ sinh môi trường, tăng năng suất, lại tiết giảm được chi phí.

Từ diện tích ruộng đất nhỏ trồng dưa leo trước đây, ông Đỗ Văn Dũng ở xã Nhuận Đức (Củ Chi) mở rộng diện tích trồng thêm nhiều loại rau theo tiêu chuẩn VietGAP. Với sản lượng thu hoạch trung bình mỗi ngày khoảng một tấn rau, củ, quả các loại, các sản phẩm đều mang lại lợi nhuận khá cho gia đình. Năm 2013, một ha ớt ông trồng có lợi nhuận hơn 300 triệu đồng. Hiện nay, dưa leo đang được giá. Với mức giá bỏ tại chợ đầu mối Hoc Môn 7.500 đồng/kg, gia đình ông thu về lợi nhuận khoảng 200 triệu đồng/ha. Riêng khổ qua đang có mức giá 7.000 – 8.000 đồng/kg cũng mang về khoản lợi nhuận 100 triệu đồng/ha, lợi nhuận bí xanh cũng 100 triệu đồng/ha. Sau 5 năm trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP, ông Dũng đánh giá mô hình VietGAP mang lại an toàn sức khỏe cho bản thân và gia đình vì không sử dụng nhiều thuốc trừ sâu và phân bón hóa học nhiều như trước.

Tăng cường du học nghề nông

Chương trình phát triển nông nghiệp nông thôn của thành phố đặt mục tiêu nâng cao giá trị sản xuất nông nghiệp bình quân 450 triệu đồng/ha/năm trong năm 2015 và đến năm 2020 là 800 triệu đồng/ha/năm. TP. HCM đã triển khai nhiều giải pháp trong đó, thành phố chú trọng công tác phát triển nguồn nhân lực cho nền NNĐT. Đề án đưa nông dân đi học ở nước ngoài của UBND thành phố nhận được sự quan tâm của nhiều nông dân.

Từ năm 2006 – 2010, Hội Nông dân TP. HCM cùng Sở NN&PTNT đã tham mưa thành phố đưa được 117 cán bộ quản lý và nông dân đến nhiều nước trong khu vực để học hỏi mô hình sản xuất hoa lan, cây kiểng, cá kiểng, rau an toàn, bò sữa… Các đợt tham quan, học tập trên giúp người nông dân hình dung về mô hình sản xuất hàng hóa và nền NNĐT. Tiếp tục kết quả này, Đề án đưa nông dân học tập nước ngoài giai đoạn 2013 – 2018 với kinh phí 5 tỷ đồng sẽ đưa nông dân đi Hàn Quốc, Singapore, Malaysia học tập kinh nghiệm công nghệ sau thu hoạch các sản phẩm nông nghiệp, học kinh nghiệm xây dựng nông thôn mới và mô hình liên kết sản xuất thông qua HTX nông nghiệp, dịch vụ. Thành phố hỗ trợ nông dân kinh phí đi học tập nước ngoài từ 50 – 70%. Đây là cơ hội để nông dân thành phố mở rộng tầm nhìn trong thời kỳ hội nhập thế giới thông qua phương pháp tổ chức sản xuất, ứng dụng kho học kỹ thuật, công nghệ cao vào sản xuất nông nghiệp.

Ở TP. HCM, không ít nông dân đã thành đạt nhờ ra nước ngoài học hỏi các mô hình sản xuất tiên tiến. Năm 2007, sau khi sang Thái Lan học hỏi kinh nghiệm trồng và chăm sóc hoa lan, chị Đặng Lê Thị Thanh Huyền đầu tư trồng 4.000 m2, sau tăng lên 1 ha hoa lan Mokara tại Củ Chi. Vườn hoa của chị dượcđầu tư bài bản có hệ thống phun tưới tự động, hoa được bón phân hữu cơ như phân dơi, phân bánh dầu… nên cho năng suất cao. Chỉ vài năm sau, gia đình chị thu lời ổn định hơn 60 triệu đồng/ha/tháng. Từ hiệu quả ban đầu, gia đình chị Huyền tiếp tục chuyển đổi 5 ha vườn cao su già cỗi, đến kỳ thanh lý để tiếp tục trồng giống lan này. Hiện, vườn lan có thể cung cấp cho thị trường 10.00 – 12.000 cành lan/tuần. Chị Huyền đã tìm các đối tác mở rộng xuất khẩu hoa sang Campuchia. Không chỉ là nơi sản xuất, gia đình chị Huyền xây dựng vườn lan thành điểm đến tham quan, du lịch.

Phát huy vai trò nông dân

Chuyển dịch NNĐT là hướng đi phù hợp tình hình phát triển nông nghiệp, nông thôn, nông dân tại thành phố khi quỹ đất dành cho nông nghiệp ngày càng thu hẹp. Chương trình dịch chuyển sang nền NNĐT giúp nông dân thay đổi tư duy sản xuất truyền thống sang sản xuất hàng hóa, biết cách tổ chức gắn liền sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, gia tăng giá trị sản phẩm nông nghiệp. Tuy nhiên, nền NNĐT thành phố vẫn bộc lộ những yếu kém, đó là khâu ứng dụng khoa học – công nghệ trong sản xuất chưa đồng bộ, công tác nghiên cứu, sản xuất giống chưa đáp ứng yêu cầu, đầu ra cho sản phẩm nông nghiệp chưa ổn định…

Thành phố đã triển khai những giải pháp cụ thể như hỗ trợ vốn vay ưu đãi lãi suất giúp cá nhân, tổ chức có điều kiện tăng đầu tư ứng dụng khoa học – công nghệ mới vào sản xuất, tăng cường xúc tiến thương mại nông nghiệp, thành lập các HTX đủ mạnh giúp nông dân kết nối sản phẩm và tiêu thụ nông sản, xây dựng trung tâm triển lãm, đấu giá sản phẩm nông nghiệp rộng 26 ha tại huyện Củ Chi. Đây là những cách thức hỗ trợ nông dân tăng năng suất, giúp nông dân kết nối với nhà đầu tư, nắm được nhu cầu thị trường để có kế hoạch sản xuất phù hợp.

Trao đổi về giải pháp phát triển NNĐT, ông Trần Trường Sơn, Phó Chủ tịch Hội Nông dân TP. HCM cho rằng, để thực hiện thành công chương trình xây dựng nông thôn mới của thành phố nói chung và chương trình chuyển dịch kinh tế nông nghiệp nói riêng, thành phố cần có lớp nông dân đô thị có tư duy kiến thức làm giàu. Nông dân phải là chủ thể của nền NNDT. Họ phải biết tổ chức sản xuất, kinh doanh một cách hợp lý và khoa học, biết tạp ra sản phẩm mới có giá trị kinh tế cao phù hợp thị trường. Đồng thời, biết chủ động tìm kiếm thị trường và cạnh tranh thị trường thông qua các giải pháp về chất lượng, mẫu mã, giá cả để sản phẩm vươn xa chứ không chỉ tiêu thụ ở địa phương. Trong thời gian tới, Hội Nông dân sẽ đổi mới nội dung và các giải pháp cho phong trào nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi, chú trọng điển hình tiêu biểu cho cách nghĩ cách làm ăn có hiệu quả phù hợp cơ chế thị trường, phù hợp nền NNĐT bền vững. Hội cũng phối hợp đào tạo nguồn nhân lực lao động nông nghiệp chất lượng cao.

Theo Thời Nay