Năm 2017, đã xảy ra tình trạng tranh cướp lộc tại một số lễ hội ở Hà Nội, có ý kiến cho rằng đó là hành động phản cảm, còn các cơ quan quản lý văn hóa cũng yêu cầu các địa phương phải có những biện pháp để lễ hội diễn ra an toàn, lành mạnh. Nhiều địa phương đã tăng cường các giải pháp đảm bảo an toàn cho nghi lễ, tuy nhiên trên thực tế, tục tranh cướp lộc vẫn còn không ít điều tranh cãi.
 
Xuân về - băn khoăn mùa lễ hội - Hình 1
 
Lễ hội đền Sóc (huyện Sóc Sơn, Hà Nội)
 

Tục cướp lộc hoa tre tại Hội đền Sóc (Sóc Sơn, Hà Nội) có từ lâu đời. Theo tục lệ từ xưa, sau khi kiệu rước giò hoa tre tiến lễ lên sân rồng tại đền Thượng, dân làng làm lễ xong tiếp tục rước về đền Trình. Tại đền Trình, khi làm lễ xong, chủ tế hô “tất lễ”, lúc đó người dân các thôn làng cùng tranh lộc hoa tre. Dân gian quan niệm, ai được bông hoa tre hoặc một sợi tua của hoa tre coi như được lộc thánh, sẽ có nhiều may mắn trong năm đó.

Vì truyền miệng như vậy nên ai đến đây cũng muốn có được chút lộc thánh, lộc thì có hạn mà lượng người thì đông dẫn đến không phải hái lộc, tranh lộc mà nó đã trở thành cướp lộc, tạo ra cảnh hỗn loạn không mấy đẹp mắt.

Tại buổi họp báo, do Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội tổ chức vào ngày 16/1/2018. Ông Lê Hữu Mạnh, PCT UBND huyện Sóc Sơn cho biết: Năm 2018, Lễ hội đền Sóc được khai hội vào 7h00 ngày 21/2/2018 (tức ngày 6 tháng Giêng) và kết thúc 16h30 ngày 23/2/2018 (tức ngày 8 tháng Giêng) tại Khu du lịch - Di tích đền Sóc Sơn. Năm nay, huyện sẽ chỉ đạo cơ quan công an xây dựng kế hoạch, đảm bảo an ninh trật tự trong các ngày diễn ra lễ hội, có phương án bảo vệ đoàn rước hoa tre thôn Vệ Linh và trầu cau thôn Đan Tảo theo đúng nghi thức, sẽ xử lý nghiêm các hành vi cố tình gây rối trật tự công cộng. Đồng thời, đảm bảo an toàn giao thông, chống ùn tắc trên các tuyến đường, có phương án chống cướp giật trên núi, đảm bảo an toàn cho du khách về dự lễ hội.

Năm 2017, tại Lễ khai hội chùa Hương (Mỹ Đức, Hà Nội) đã xảy ra sự việc, một nhà sư phát lộc cho du khách, khiến mọi người xô đẩy nhau để tranh giành lộc. Đáng nói, nhà sư còn đứng trên bục cao tung lộc xuống để mọi người bắt, tạo hình ảnh phản cảm tại chốn linh thiêng. Sau đó, Sư trụ trì chùa Hương đã yêu cầu nhà sư này sám hối và quỳ hương. Tuy nhiên, sự việc này vẫn làm ảnh hưởng đến một lễ hội kỷ cương - văn minh - du lịch mà BTC lễ hội đã xây dựng.

Cũng tại buổi họp báo, ông Nguyễn Văn Hậu, PCT UBND huyện Mỹ Đức, Trưởng BTC Lễ hội chùa Hương trao đổi với phóng viên: Việc tung lộc của nhà sư năm trước là tự phát, chứ không nằm trong kế hoạch của BTC, một phần cũng do nhiều du khách đã cố tình chen vào để cướp lộc nên mới xảy ra tình trạng như vậy.

Theo ông Hậu: Năm nay, BTC đã làm việc với nhà chùa, theo đó, các nhà sư không được tự ý phát lộc cho người trẩy hội. Đồng thời, tăng cường công tác đảm bảo an ninh trật tự, xử lý nghiêm những trường hợp cố tình gây thương tích, ép giá, ép khách gây nhũng nhiễu đòi tiền bồi dưỡng của khách, ngăn chặn và xử lý triệt để các vi phạm về trật tự, để đảm bảo an toàn cho du khách đi trẩy hội. Lễ hội chùa Hương được khai mạc vào ngày 21/2/2018 (tức ngày 6 tháng Giêng), xuân hội được diễn ra trong 3 tháng, đây là lễ hội kéo dài nhất cả nước…

Thiết nghĩ, việc cố tình tranh cướp lộc là do nhận thức chưa đúng của một số người. Để có lộc may mắn thì ai cũng mong muốn, nhưng không có nghĩa là phải cố “cướp giật” cho bằng được như ở một số lễ hội. Thánh thần chỉ phù hộ cho những người hiền lành, đức độ, biết nhường nhịn, chứ không phù hộ cho người nào đi cướp...

Thanh Bình