Ngành Khoa học và Công nghệ với tinh thần "đổi mới sáng tạo, đi tắt đón đầu"

Với tinh thần chủ động, sáng tạo, trong năm 2023 ngành KH&CN đã triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể nhằm đưa khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo (KH,CN&ĐMST) đóng góp ngày càng hiệu quả vào nâng cao năng suất, chất lượng và sức cạnh tranh của nền kinh tế, nâng cao đời sống nhân dân.

Bên cạnh việc hoàn thiện hành lang pháp lý về KH,CN&ĐMST, ngành KH&CN đã đẩy mạnh triển khai các hoạt động quản lý nhà nước về KH,CN&ĐMST phục vụ phát triển kinh tế - xã hội.

Chỉ số đổi mới sáng tạo (GII) của Việt Nam liên tục được cải thiện trong 13 năm qua cho thấy hiệu quả trong việc chuyển các nguồn lực đầu vào thành kết quả đầu ra ĐMST. Năm 2023, Việt Nam xếp thứ 46/132 quốc gia, nền kinh tế, tăng 2 bậc so với năm 2022, duy trì vị trí thứ 2 trong nhóm 36 nền kinh tế thu nhập trung bình thấp; là một trong 7 quốc gia thu nhập trung bình đạt được nhiều tiến bộ nhất về ĐMST trong thập kỷ qua.

Bộ KH&CN đã xây dựng Bộ Chỉ số ĐMST cấp địa phương (PII) và chính thức triển khai trên toàn quốc từ năm 2023. Đây là công cụ đo lường năng lực và kết quả ĐMST của từng địa phương trên cả nước, góp phần cải thiện chỉ số ĐMST quốc gia.

Chiến lược phát triển KH,CN&ĐMST đến năm 2030 đã được cụ thể hoá bằng 44 chương trình KH&CN cấp quốc gia giai đoạn đến năm 2025 và đến năm 2030, cân đối cho cả ba lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, khoa học kỹ thuật và công nghệ.

Các nghiên cứu về khoa học xã hội và nhân văn đã cung cấp cơ sở khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng và chính sách của Nhà nước, xây dựng các Văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng. 

Các nghiên cứu trong lĩnh vực khoa học tự nhiên, tập trung vào nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu cơ bản định hướng ứng dụng trong các lĩnh vực Việt Nam có thế mạnh nhằm đạt trình độ tiên tiến của khu vực và thế giới. 

Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang ghi nhận, đánh giá cao và biểu dương sự nỗ lực và những kết quả quan trọng mà ngành KH&CN đã đạt được trong năm 2023. 

Theo Phó Thủ tướng, KH&CN vốn dĩ là lĩnh vực khó. Hơn lúc nào hết, chúng ta phải có trách nhiệm không làm giãn khoảng cách của KH&CN Việt Nam với thế giới. Nhu cầu của từng người dân đòi hỏi chúng ta luôn có sự cập nhật đổi mới để cuộc sống mọi người, mọi nhà tốt hơn. 

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, mục tiêu 2030 - 2045 đặt ra cho cả hệ thống chính trị rất cao, cho nên KH&CN là giải pháp thực hiện mục tiêu này, với tinh thần “đi tắt đón đầu”. Phó Thủ tướng nhắc đến 8 từ dành cho ngành KH&CN, đó là: 

Thể chế: Phải có chính sách phù hợp, đặc thù để phát triển lĩnh vực KH,CN&ĐMST. 

Thúc đẩy: Thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng KH&CN, khuyến khích để mọi người cùng làm, có chính sách động viên, tạo được cảm hứng cho những nhà khoa học.

Phối hợp: Bộ KH&CN cần phối hợp tốt với các bộ, ngành, với các nhà khoa học, kết nối với thế giới một cách tích cực, hiệu quả.

Tử tế: Phải tử tế, trách nhiệm với công việc, chia sẻ với đồng nghiệp, nhà khoa học, trân trọng lắng nghe tạo cảm hứng cho nhà khoa học. Có như vậy mới có được đội ngũ đồng sức đồng lòng, vượt qua khó khăn thách thức. 

Minh Anh