Quá trình triển khai, nhiều địa phương đã đạt kết quả tốt, xử lý dứt điểm vi phạm song một số nơi vẫn chưa quyết liệt, để tồn đọng hoặc phát sinh vi phạm mới. 

Cụ thể, xã Mai Trung huyện Hiệp Hòa tỉnh Bắc Giang là địa phương có số vi phạm lớn nhất huyện với hơn 427 trường hợp trên diện tích hơn 280 nghìn m2 phát sinh trước ngày 1/7/2014. Các vi phạm chủ yếu là đào ao hồ nuôi trồng thủy sản; xây dựng trái phép công trình trên đất nông nghiệp, đất công ích. 

Lãnh đạo xã Mai Trung (bên phải) giải thích cho người dân thôn Trung Hưng những quy định về quản lý đất đai
Lãnh đạo xã Mai Trung (bên phải) giải thích cho người dân thôn Trung Hưng những quy định về quản lý đất đai.

Theo ông Hoàng Văn Tiến, Phó Chủ tịch UBND xã Mai Trung, sở dĩ có tình trạng này là do những năm trước, thực hiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, nhiều hộ đã dồn điền, đổi thửa phát triển mô hình kinh tế VAC (vườn-ao –chuồng) trên đất nông nghiệp. Ban đầu khi triển khai Chỉ thị 19, người dân không nhận thức được đó là vi phạm khiến việc xử lý của địa phương gặp nhiều khó khăn.

Trước tình hình trên, căn cứ vào các quy định và chỉ đạo của cấp trên, xã Mai Trung đã tổ chức phổ biến đến cán bộ, đảng viên, quán triệt tinh thần chung là quyết liệt, nghiêm túc, minh bạch công khai trong xử lý vi phạm. Đặc biệt, xã yêu cầu cán bộ địa chính hằng ngày đi cơ sở, nắm bắt thực tế, báo cáo về những vi phạm mới. 

Kết quả, trong tháng 7/2022, xã hoàn thành xử lý vi phạm theo yêu cầu. Ngoài ra, các vi phạm mới được xử lý dứt điểm. Cụ thể, sau ngày ban hành Chỉ thị, toàn xã có khoảng 60 vi phạm mới nhưng đã được xử lý ngay. 

Cũng theo đó, vào tháng 4/2022, hộ ông N.V.T, thôn Xuân Giang xây lắp nhà mái tôn trên đất nông nghiệp với diện tích gần 100 m2 để làm nơi chứa phế liệu. Sau khi được tuyên truyền, ông T đã tự nguyện tháo dỡ. Hay như gia đình bà N.T.C, thôn Trung Hưng xây công trình trên đất hơn 40 m2 cũng giải tỏa hạng mục vi phạm sau khi được cán bộ trao đổi rõ về các quy định.

Không hợp thức vi phạm

Theo Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tỉnh Bắc Giang, số địa phương xử lý quyết liệt như xã Thái Đào, Mai Trung chiếm tỷ lệ thấp. Nắm bắt thực tế, ngày 8/8/2021, BTV Tỉnh ủy Bắc Giang ban hành Kết luận số 120-KL/TU về đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị số 19. Kết luận này đã tạo chuyển biến tích cực trong phát hiện, đấu tranh, ngăn ngừa, xử lý vi phạm về đất đai. 

Theo đó, rà soát theo Chỉ thị 19, toàn tỉnh Bắc Giang có hơn 17 nghìn trường hợp vi phạm. Trong đó, đã cơ bản thiết lập xong hồ sơ, lập biên bản vi phạm hành chính hơn 3,7 nghìn trường hợp; ban hành quyết định buộc khắc phục hậu quả 2,3 nghìn trường hợp; giải tỏa hàng nghìn công trình vi phạm. 

Công trình vi phạm tại xã Thái Đào bị tháo dỡ
Công trình vi phạm tại xã Thái Đào bị tháo dỡ.

Một số huyện, thành phố đã tổ chức cưỡng chế các vi phạm pháp luật đất đai, không để tái diễn như: Hiệp Hòa, Việt Yên, Yên Dũng, Lạng Giang, góp phần đưa công tác quản lý đất đai vào nền nếp, thể hiện trách nhiệm của người đứng đầu trong thực hiện Chỉ thị 19.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều trường hợp vi phạm sau khi Chỉ thị 19, Kết luận 120 ban hành. Gần đây, tại huyện Sơn Động, một số cá nhân tự ý san gạt đất rừng xây nhà xưởng, trạm trộn bê tông trái phép. Đến khi được phát hiện, lập biên bản thì công trình đã hoàn thiện, việc xử lý thêm phức tạp.

Trên tinh thần thống nhất quan điểm mọi vi phạm đều phải được rà soát, phát hiện, xử lý dứt điểm, nghiêm minh, rõ đến đâu, xử lý đến đó, ngày 3/11, Ban Cán sự Đảng UBND tỉnh Bắc Giang tiếp tục chỉ đạo tập trung đẩy mạnh việc thực hiện Chỉ thị 19 và Kết luận 120. Theo đó, tập trung xử lý các vi phạm liên quan đến cán bộ, đảng viên; gắn xử lý vi phạm với xử lý trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan để xảy ra vi phạm. 

Tất cả các trường hợp sử dụng đất trái mục đích đều phải cơ bản xử lý xong trước ngày 1/7/202, kiên quyết không cho phép hợp thức hóa các vi phạm mới phát sinh. Đối với các trường hợp liên quan đến cán bộ, đảng viên, đặc biệt là lãnh đạo, quản lý và các trường hợp vi phạm sau ngày 11/6/2020 phải tập trung xử lý, hoàn thành trước ngày 31/12/2022.

Theo ông Lương Văn Nghiệp, Phó Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Bắc Giang, tới đây, Sở tăng cường kiểm tra, nắm bắt việc thực hiện Chỉ thị 19 và Kết luận 120 tại các địa phương, trên cơ sở đó tiếp tục tham mưu các giải pháp, bảo đảm xử lý đúng người, đúng việc.

Bá Đoàn