Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính cho biết, công văn được ban hành nhằm tiếp tục xử lý những bất cập đã được các bộ ngành và địa phương phản ánh trong quá trình thực thi. Những "điểm nghẽn" này đang gây ra nhiều khó khăn trong việc phát hiện, xử lý và răn đe các hành vi vi phạm, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường kinh doanh và quyền lợi của người tiêu dùng.
Loạt “điểm nghẽn” pháp lý và thách thức từ thương mại điện tử
Một trong những vấn đề cốt lõi được chỉ ra là sự chồng chéo trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Các bộ, ngành đã phản ánh về việc có tới 8 Bộ luật, Luật, 28 Nghị định và 14 Thông tư liên quan đến công tác chống buôn lậu, nhưng nhiều quy định lại thiếu sự thống nhất. Điều này tạo ra sự lúng túng trong quá trình áp dụng, khiến hiệu quả xử lý bị giảm sút. Bên cạnh đó, một số chế tài xử phạt còn quá nhẹ, không đủ sức răn đe. Lợi nhuận từ việc buôn lậu, hàng giả thường gấp nhiều lần so với mức phạt, khiến các đối tượng vi phạm sẵn sàng đánh đổi để trục lợi.
Khoảng trống pháp lý trong lĩnh vực thương mại điện tử cũng là một thách thức lớn. Sự phát triển mạnh mẽ của kinh tế số đã mở ra một "biên giới" mới cho tội phạm. Các đối tượng buôn lậu, gian lận tận dụng sự ẩn danh của không gian mạng để kinh doanh hàng giả, hàng cấm. Tuy nhiên, hành lang pháp lý để kiểm soát và xử lý các hoạt động này vẫn còn chưa đầy đủ, gây khó khăn cho lực lượng chức năng trong việc truy vết và xử lý triệt để.
Ngoài ra, việc xác định giá trị tang vật, vật chứng đối với một số mặt hàng cấm không có giá thị trường cũng là một vấn đề nan giải. Thời gian xử lý tang vật kéo dài không chỉ gây tốn kém, lãng phí mà còn tạo cơ hội cho các đối tượng vi phạm lợi dụng.
Cải thiện sự phối hợp và chia sẻ thông tin
Bên cạnh các vướng mắc về pháp lý, công tác phối hợp giữa các cơ quan nhà nước, chủ sở hữu trí tuệ và các hiệp hội vẫn còn tồn tại một số hạn chế. Dù về cơ bản đã có sự phối hợp, nhưng vẫn có lúc, có nơi, có đơn vị còn "cát cứ" địa bàn, lĩnh vực quản lý. Việc chia sẻ thông tin chưa được thực hiện một cách thường xuyên, đồng bộ, khiến các cơ quan chưa tận dụng được lợi thế dữ liệu của nhau để tạo ra sức mạnh tổng hợp trong cuộc chiến chống buôn lậu.
Để giải quyết những vấn đề này, Ban Chỉ đạo 389 Bộ Tài chính đề nghị các đơn vị trực thuộc tiếp tục rà soát, đánh giá các khó khăn, vướng mắc theo ba nhóm vấn đề trọng tâm. Các ý kiến đề xuất sẽ được gửi về Cục Hải quan để tổng hợp, báo cáo Trưởng ban.
Động thái này thể hiện quyết tâm của Bộ Tài chính trong việc hoàn thiện cơ chế, chính sách và nâng cao năng lực thực thi. Bằng cách tháo gỡ các "điểm nghẽn" về pháp lý và cải thiện sự phối hợp liên ngành, công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả sẽ trở nên hiệu quả hơn, góp phần tạo ra một môi trường kinh doanh minh bạch, lành mạnh, bảo vệ quyền lợi của cả doanh nghiệp và người tiêu dùng.
Thành Nam (t/h)
