Liên quan đến tiến độ cấp mỏ vật liệu phục vụ thi công dự án đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía đông giai đoạn 2021 - 2025 (giai đoạn 2), Bộ GTVT cho biết: Thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo các địa phương hoàn thành thủ tục xác nhận Bản đăng ký khối lượng khai thác (bản đăng ký) đối với 69 mỏ đã trình trong tháng 7/2023; thành lập Tổ công tác tổ chức thỏa thuận với các chủ sở hữu về giá chuyển nhượng, thuê đất; giao chỉ tiêu cung cấp vật liệu cát đắp. Song, việc triển khai còn chậm, chưa đáp ứng yêu cầu.
Thủ tục cấp phép mỏ rất chậm
Theo tính toán, các dự án thành phần đoạn từ Hà Tĩnh đến Khánh Hòa cần hơn 47 triệu m3 đất, 17 triệu m3 đá và gần 9,7 triệu m3 cát. Với các dự án thành phần đoạn Cần Thơ - Cà Mau, nhu cầu vật liệu đá khoảng gần 1,4 triệu m3, vật liệu đất đắp khoảng 1,7 triệu m3 và hơn 18 triệu m3 cát đắp.
Hiện, các địa phương mới xác nhận bản đăng ký của 42/69 mỏ các nhà thầu trình. Trong số 42 mỏ được xác nhận bản đăng ký, các nhà thầu mới khai thác được 15 mỏ.
Còn 27 mỏ đã trình các cơ quan nhưng chưa được chấp thuận. Trong đó, Quảng Bình có 3 mỏ đất, Quảng Trị có 5 mỏ đất, Quảng Ngãi 8 mỏ đất và 2 mỏ cát, Bình Định 4 mỏ đất và 2 mỏ cát, Phú Yên có 1 mỏ đất (mới trình) và 1 mỏ cát, Khánh Hòa 1 mỏ đất.
Các mỏ chưa khai thác, chưa xác nhận bản đăng ký chủ yếu do việc thương thảo với chủ sở hữu đất về giá chuyển nhượng, thuê quyền sử dụng đất, nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất để sản xuất, kinh doanh gặp nhiều khó khăn; một số mỏ phải thực hiện các thủ tục chuyển mục đích sử dụng rừng, mục đích sử dụng đất.
Ở khu vực đồng bằng sông Cửu Long, theo Bộ GTVT, tỉnh An Giang đã quyết định bố trí 1,1 triệu m3 cát cho dự án Cần Thơ - Cà Mau từ 4 mỏ đang khai thác nhưng đến nay, các nhà thầu mới ký hợp đồng được 2/4 mỏ, còn 2 mỏ chưa ký hợp đồng.
Về 2 mỏ đã ký hợp đồng, việc cung cấp cát còn hạn chế, chưa đáp ứng kế hoạch, từ cuối tháng 7/2023 đến nay, đã tạm dừng hoạt động (1 mỏ tỉnh thu hồi giấy phép, 1 mỏ doanh nghiệp khai thác bị khởi tố, điều tra).
Đối với 2 mỏ chưa ký hợp đồng, 1 mỏ tỉnh đã thu hồi giấy phép, 1 mỏ chưa thể cung cấp do đang điều chỉnh phương án đảm bảo giao thông thuỷ.
Tại tỉnh Vĩnh Long, nhu cầu vật liệu cát cần bố trí phục vụ dự án khoảng 5 mỏ để đáp ứng trữ lượng 5 triệu m3. Hiện nay, địa phương mới giao 2 mỏ cho các nhà thầu nhưng chưa hoàn thành thủ tục để khai thác, chưa có chủ trương giao nhà thầu 3 mỏ còn lại.
Tỉnh Đồng Tháp dự kiến tăng công suất mỏ đang khai thác để tiếp tục bố trí cho dự án 0,5 triệu m3, song, hiện tại chưa hoàn thành thủ tục. Với 6 mỏ đã cấp cho các nhà thầu, việc triển khai các thủ tục để khai thác chưa hoàn thành nên chưa thể khai thác được.
Có chế tài xử lý trường hợp cố tình nâng giá, 'ép giá'
Nhằm đáp ứng nhu cầu vật liệu, bảo đảm tiến độ triển khai cao tốc Bắc - Nam giai đoạn 2 theo đúng lộ trình đề ra, Bộ GTVT đề nghị các địa phương khẩn trương thực hiện các thủ tục về mỏ vật liệu xây dựng thông thường theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường, thành lập các tổ công tác thỏa thuận với các chủ sở hữu về giá chuyển nhượng, thuê đất bảo đảm phù hợp với mặt bằng giá bồi thường của Nhà nước quy định; có chế tài để xử lý các trường hợp cố tình nâng giá, “ép giá”, đầu cơ đất khu vực mỏ.
Đối với 27 mỏ đã được địa phương xác nhận bản đăng ký, cần hoàn thành thủ tục để khai thác trong tháng 8/2023 và phấn đấu khai thác được 27 mỏ đã trình địa phương xác nhận bản đăng ký trong tháng 9/2023.
Riêng với tỉnh An Giang, Bộ GTVT đề nghị bố trí các mỏ đang khai thác khác thay thế các mỏ đã tạm dừng để bảo đảm cung cấp đủ 1,1 triệu m3 cát trong tháng 9/2023; hoàn thiện các thủ tục để cung cấp 2,2 triệu m3 cát còn lại từ tháng 10/2023, bảo đảm cung cấp đủ 3,3 triệu m3 cát cho dự án cho dự án Cần Thơ - Cà Mau trong năm 2023.
Tỉnh Vĩnh Long cần xem xét đẩy nhanh các thủ tục để các nhà thầu khai thác 2 mỏ đã giao trong tháng 9/2023, sớm có chủ trương giao 3 mỏ còn lại cho nhà thầu dự án Cần Thơ - Cà Mau trong tháng 8/2023 để triển khai các thủ tục khai thác (từ khi giao đến khi khai thác cần khoảng 3 - 4 tháng).
Tỉnh Đồng Tháp cũng cần sớm hoàn thiện thủ tục để tiếp tục cung cấp 0,5 triệu m3 từ các mỏ đang khai thác cho dự án Cần Thơ - Cà Mau trong tháng 8/2023, đẩy nhanh thủ tục để các nhà thầu khai thác 6 mỏ đã giao trong tháng 9/2023.
Tâm An
