Bổ nhiệm viên chức theo nhiệm kỳ để chống trì trệ
Theo dự thảo, việc bổ nhiệm viên chức giữ chức vụ quản lý sẽ phải có quyết định từ cấp có thẩm quyền. Thời hạn bổ nhiệm tối đa 5 năm, trừ trường hợp pháp luật chuyên ngành quy định khác. Khi hết thời hạn, cơ quan có thẩm quyền phải tiến hành đánh giá để quyết định bổ nhiệm lại hoặc không, nhằm bảo đảm cơ chế minh bạch, tránh tình trạng trì trệ trong công vụ. Nếu viên chức được bổ nhiệm chức vụ mới, chức vụ cũ sẽ đương nhiên chấm dứt, trừ trường hợp kiêm nhiệm.
Quy định này được đánh giá là bước tiến quan trọng trong việc xây dựng đội ngũ viên chức năng động, nâng cao tinh thần trách nhiệm và khắc phục tình trạng “an phận thủ thường” trong bộ máy quản lý Nhà nước.
Viên chức được phép làm ngoài nếu không vi phạm đạo đức nghề nghiệp
Một điểm mới đáng chú ý là dự thảo mở rộng quyền cho viên chức tham gia hoạt động nghề nghiệp trong khu vực tư nhân nếu pháp luật không cấm và hợp đồng cho phép. Điều kiện đặt ra là không gây xung đột lợi ích, không vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Các đơn vị sự nghiệp công lập cũng có thể sử dụng nhân lực chất lượng cao từ khu vực tư để đáp ứng nhu cầu công việc.
Viên chức được phép ký hợp đồng với tổ chức, đơn vị khác hoặc góp vốn, quản lý doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực thương mại hóa kết quả nghiên cứu, công nghệ số. Họ cũng có thể được cử sang làm việc tại doanh nghiệp, tổ chức khoa học, trường đại học trong một thời gian nhất định mà vẫn giữ nguyên lương và chế độ. Tuy nhiên, viên chức là người đứng đầu muốn tham gia hoạt động ngoài giờ phải có sự đồng ý của cấp có thẩm quyền.
Lương, thưởng gắn chặt hiệu quả công việc
Dự thảo nhấn mạnh chính sách tiền lương, thu nhập của viên chức sẽ được thiết kế theo hướng công bằng, cạnh tranh, gắn với vị trí việc làm và hiệu quả công việc. Ngoài lương cơ bản, viên chức còn được hưởng tiền làm thêm giờ, làm ban đêm, công tác phí, thưởng và các chế độ khác theo quy định. Những người công tác tại vùng sâu, vùng xa, hải đảo, khu vực nguy hiểm sẽ được hưởng phụ cấp và chính sách ưu đãi riêng để khuyến khích yên tâm gắn bó.
Đối với đơn vị sự nghiệp công lập có nguồn thu, dự thảo yêu cầu phải xây dựng quy chế chi tiêu nội bộ làm căn cứ chi trả thu nhập tăng thêm, khuyến khích nâng cao chất lượng dịch vụ công.
Quy định rõ về thôi việc và hành vi bị nghiêm cấm
Dự thảo Luật Viên chức sửa đổi quy định rõ quyền lợi của viên chức khi thôi việc. Họ sẽ được hưởng trợ cấp thôi việc, trợ cấp mất việc làm hoặc bảo hiểm thất nghiệp trong các trường hợp hợp pháp như hết hạn hợp đồng không ký tiếp, thỏa thuận chấm dứt hợp đồng, nghỉ việc vì sức khỏe hoặc mất năng lực hành vi dân sự. Ngược lại, nếu viên chức bị buộc thôi việc, đơn phương chấm dứt hợp đồng trái luật hoặc không hoàn thành nhiệm vụ thì sẽ không được hưởng trợ cấp.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng bổ sung danh mục hành vi nghiêm cấm đối với viên chức, bao gồm né tránh, đùn đẩy trách nhiệm; gây bè phái, mất đoàn kết; phát tán thông tin sai lệch; lợi dụng hoạt động nghề nghiệp để chống phá chính sách của Nhà nước; sử dụng trái phép tài sản công; hay có hành vi phân biệt đối xử, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác.
Những quy định mới này được kỳ vọng sẽ nâng cao kỷ luật, kỷ cương trong hoạt động công vụ, đồng thời tạo sự linh hoạt, công bằng và động lực phát triển cho đội ngũ viên chức trong giai đoạn mới.
Phương Thảo(t/h)
